Phần lớn thời gian trong ngày các bé được cha mẹ gửi đến trường học tập. Ở đó, trẻ gặp gỡ, tiếp xúc và chơi với khá nhiều các bạn khác. Dạy con biết cách chọn bạn để chơi chính là cách để bảo vệ trẻ không bị đe dọa bởi những tác nhân xấu xung quanh, tự biết bảo vệ mình và phân biệt được những điều tốt – xấu mà chấp nhận hay tránh xa.
1. Vì sao cần dạy con trẻ cách chọn bạn mà chơi?
Có 3 lý do chủ yếu sau đây thường được các bậc cha mẹ quan tâm:
Trẻ em thường có xu hướng bắt chước bạn:
Người lớn chúng ta đôi khi bị ảnh hưởng bởi những người xung quanh mình. Với trẻ con, điều này càng dễ dàng hơn bởi “sức đề kháng” ở trẻ chưa cao. Những năm đầu đời của thời thơ ấu, khi nhân cách của trẻ đang được định hình, sẽ thật là nguy hiểm nếu để trẻ bị ảnh hưởng xấu từ bạn. Khi quan sát những thái độ đó của trẻ lúc trẻ đùa vui, xem tivi, chơi với bạn bè khác… cha mẹ có thể nhận ra được con trẻ có học điều xấu từ bạn không. Hãy dạy trẻ cách trang trí vững vàng để biết cách chọn lựa hành vi của bản thân.
Trẻ chọn bạn xấu rất nguy hiểm:
Đây là lý do khiến nhiều cha mẹ phải hướng dẫn con cách chọn bạn chơi. Khi ảnh hưởng tính cách xấu từ bạn, trẻ có nguy cơ sẽ phải chịu hậu quả từ những tính cách này. Dưới đây là hai nguy hiểm có thể đển với trẻ nếu trẻ không được cảnh báo, hướng dẫn cách chọn bạn chơi:
– Trẻ sẽ bị lợi dụng: Không phải tất cả bạn bè của trẻ đều là xấu nhưng có thể có một số bạn bè sẽ lợi dụng trẻ. Chính vì vậy, trẻ cần được cảnh báo về bạn bè, những bạn hay quan tâm quá mức đến vật chất nơi trẻ. Cha mẹ có thể nói cho trẻ biết đó đó là những bạn ích kỷ, khi đạt được mục đích, họ sẽ rời bỏ trẻ.
– Trẻ chịu tác hại gây ra từ bạn: Có rất nhiều những tác hại nghiêm trọng vây quanh trẻ: rượu, ma túy, tình dục, mang thai, bệnh tật, tội phạm… Hãy chỉ cho trẻ thấy những nguy hiểm, những tình huống từ thực tế đời sống xung quanh.
Trẻ chọn bạn xấu sẽ làm cha mẹ xấu hổ:
Khi trẻ đi theo con đường xấu, cha mẹ sẽ phải chịu đau buồn và xấu hổ bởi những gì trẻ gây ra do không được hướng dẫn, uốn nắn. Chính nỗi sợ hãi cá nhân này càng thôi thúc cha mẹ cần có sự can thiệp vào việc định hướng chọn bạn chơi cho trẻ. Mục tiêu nuôi dạy con cái không phải là giữ chặt và kiểm soát trẻ mà là nỗ lực để đảm bảo sự an toàn cho trẻ, giúp trẻ có định hướng đúng đắn. Hãy để trẻ biết cách tự kiểm soát bản thân mình và độc lập. Nên giúp con trẻ lựa chọn bạn bè một cách khôn ngoan.
2. Cha mẹ là những người thầy đầu tiên của con
Trẻ con khá ngây thơ và không ai khác, cha mẹ chính là người hướng dẫn trẻ mọi bài học trong cuộc sống từ những bài học đầu đời đến những bài học phức tạp hơn, theo từng độ tuổi của trẻ.
Nhiều người quan niệm, hãy để trẻ phát triển tự nhiên, cha mẹ không nên can thiệp nhiều – “uốn cong” trẻ theo ý mình muốn. Tuy nhiên, để trẻ phát triển tự nhiên không có nghĩa cha mẹ không có sự can thiệp, hướng dẫn trẻ đi theo chiều chuộng tốt. Mọi việc đều cần sự chỉ bảo và cha mẹ định hướng cho trẻ hướng đi đúng, trẻ sẽ không bị lệch lạc.
Để dạy trẻ chọn bạn một cách khôn ngoan, cha mẹ hãy gạch ra cho mình những việc cần làm để theo dõi quá trình của trẻ.
– Trước tiên, cha mẹ cần thận trọng giúp trẻ, tránh để trẻ quá tự tin vào bản thân mà bỏ ngoài tai những hướng dẫn từ cha mẹ. Trẻ cần được trang bị thái độ lắng nghe những góp ý từ cha mẹ. Cha mẹ cũng cần cảnh giác để phát hiện những thay đổi của con mình. Khi trẻ mất 8 tiếng học và chơi tại trường nội trú, lúc trẻ ở nhà, cha mẹ cần chú ý nghe trẻ kể chuyện bạn bè, trường lớp. Hãy hỏi trẻ những người bạn xung quanh, “ai là người con chơi thân nhất?”, “bạn có gì nổi bật không?”… Khi cha mẹ hỏi han và thân mật, trò chuyện với trẻ như người bạn, trẻ sẽ tin tưởng kể về bạn bè mình. Qua lời kể, cha mẹ có thể đoán được phần nào bạn bè chơi cùng trẻ. Đồng thời hãy chú ý đến những biểu hiện của trẻ tại nhà xem trẻ đang học những tính tốt hay xấu từ bạn.
– Cha mẹ cần trao đổi với trẻ nguyên tắc chọn bạn bè ngay khi trẻ còn nhỏ. Những kiến thức về việc ứng xử, chơi với bạn, kết bạn cần được cha mẹ giúp trẻ tìm hiểu trước khi trẻ bước vào môi trường đi học, tiếp xúc với bạn bè nhiều hơn. Cha mẹ hãy nói với trẻ cách phân biệt bạn tốt và xấu qua lời nói, thái độ và hành động từ bạn bè xung quanh. Một người bạn tốt khác với người bạn lợi dụng trẻ và hãy giúp trẻ phân biệt.
– Cha mẹ cũng nên nhấn mạnh với trẻ: “Một đứa trẻ ngoan sẽ được người lớn yêu thương” nhưng cũng không nên đặt ra những quy định khắt khe như: trẻ chỉ được chơi với bạn học giỏi, nhà khá giả… Rất nhiều bà mẹ chọn bạn sẵn cho con theo khuôn định sẵn như trên. Điều này vô tình khiến con trẻ từ bài học chọn bạn mà chơi sang chọn những người bạn mà trẻ cho rằng “cùng đẳng cấp”. Một người mẹ thông minh là người mẹ dạy con biết cách phân biệt bạn tốt, bạn xấu. Học những tính tốt và tránh những tính xấu từ bạn.
– Với những trẻ lớn, khi nhận thấy trẻ đang chơi với bạn không tốt, cha mẹ nên trao đổi tế nhị với trẻ để trẻ dần nhận ra. Tránh áp đặt trẻ và làm tổn thương tâm lý trẻ. Với trẻ là con gái, người mẹ nên gần gũi hơn, giúp trẻ định hướng không chỉ chọn bạn cùng giới mà cả với bạn khác phái vì bước vào độ tuổi dậy thì, trẻ có những thay đổi tâm sinh lý. Lúc này chỉ cần kết bạn xấu, trẻ sẽ rất dễ bị hư hỏng và chịu hậu quả đáng tiếc.
