Nhiều bà mẹ vẫn thích cho con ăn sữa ngoài

Tại Việt Nam, chỉ có 10% trẻ em được nuôi bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời. Chưa kể, trong số 97% bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ thì chỉ có 55% cho con bú sữa sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh.

Chỉ 1/10 trẻ được nuôi sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu

Đây là con số được Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế) công bố tại buổi họp bảo “Tuần lễ nuôi con bằng sữa mẹ tại Việt Nam năm 2010” diễn ra hôm 29/7 tại Hà Nội.

Nhiều bà mẹ vẫn chọn sữa ngoài cho con

Có mặt tại khoa Sơ sinh (BV Xanh Pôn) sáng 30/7, đến giờ ăn cho con, có những bà mẹ lích kích chuẩn bị dụng cụ hút sữa để hút mang vào cho con ăn, nhưng cũng rất nhiều trong số đó đang vệ sinh bình, pha sữa ngoài cho con.

“Con đang ốm, mẹ ở viện chăm con đến héo hon cả người, ăn chẳng ăn được, sữa làm sao đủ dinh dưỡng cho con vực dậy. Lại thêm mình ít sữa, mỗi lần hút cũng chỉ được khoảng 50-60ml, không đủ con ăn. Thế nên cứ cách bữa mình mới hút sữa mẹ một lần, còn một bữa thì cho con ăn sữa ngoài cho nhanh lại sức”, chị Lan, mẹ của một bé đang nằm điều trị viêm phổi tại đây cho biết.

Cô cho biết thêm, các bạn của cô, chẳng mấy ai cho con bú sữa mẹ hoàn toàn, kiểu gì ngày cũng phải có một bình sữa ngoài, nhất là vào buổi tối để cho con “chắc dạ”, cả mẹ và con đều ngủ ngon hơn. Lan quan niệm đơn giản, sữa nào cũng tốt, có những người bạn của cô hầu như không có sữa mẹ, nuôi con bằng sữa ngoài mà em bé vẫn tăng cân vù vù.

Còn nghiên cứu của Nemat Hajeebhoy, Giám đốc Alive & Thirve tại Việt Nam năm 2010 cho thấy, cứ 3 bà mẹ khi đi sinh nở thì có 1 người đem theo sữa bột vì sợ sữa không kịp “về” khi con đói. Cũng trong 3 bà mẹ mới sinh, có 1 người vắt bỏ sữa non. Cứ 3 bà mẹ thì có 2 người cho con ăn, uống các loại chất lỏng khác ngoài sữa mẹ trong vòng 3 ngày đầu.

Những con số này cho thấy, các bà mẹ chưa có hiểu biết đầy đủ về nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn. Trong khi đó, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo rằng, trẻ sơ sinh cần được cho bú sớm (trong vòng 1 giờ đầu sau khi sinh) và được nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời (không uống thêm nước hoặc bất cứ thứ gì khác), sau đó ăn bổ sung hợp lý nhưng vẫn duy trì cho bú mẹ đến 24 tháng tuổi.

“Chi chít” vi phạm quảng cáo sữa cho trẻ em

Việc kinh doanh sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đem lại siêu lợi nhuận, nên các công ty, nhà sản xuất không ngừng quảng cáo về sự ưu việt sản phẩm dinh dưỡng của họ, khiến không ít các bà mẹ nghĩ rằng để con thông minh và phát triển tốt thì họ phải cho con ăn sữa ngoài bổ sung ngay từ những tháng đầu đời. Vì thế, thay cho sữa mẹ, họ cho con mình ăn bằng các sản phẩm dinh dưỡng được chế xuất. Kết quả là ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển cũng như làm giảm sức đề kháng, gia tăng bệnh tật ở trẻ.

Bộ Y tế có quy định cấm quảng cáo sữa dùng cho trẻ dưới 12 tháng tuổi, thức ăn dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi, bình bú với đầu vú nhân tạo và núm vú giả dưới mọi hình thức, tuy nhiên, kết quả kiểm tra trong năm 2009 – 2010 của Thanh tra Bộ Y tế cho thấy, rất nhiều cơ sở y tế, cơ sở sản xuất kinh doanh có vi phạm về quảng cáo, ghi nhãn các sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ. Thống kê cho thấy, có 21% sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ nhỏ và 53,3% sản phẩm bình bú, núm vú giả được kiểm tra ghi nhãn chưa đầu đủ nội dung theo quy định.

Cụ thể, qua kiểm tra chỉ có 26/124 sản phẩm ghi nhãn đều “né” khôn ghi hoặc ghi không đầy đủ “Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”. 23/124 sản phẩm ghi thiếu hoặc không ghi đầy đủ dòng chữ “Chỉ sử dụng sản phẩm này theo chỉ dẫn của bác sĩ… cho trẻ ăn bằng cốc, thìa hợp vệ sinh”. Hay cả 8 sản phẩm được kiểm tra của công ty MaMa sữa non ghi trên nhãn không phù hợp với nội dung nhãn dự thảo trong hồ sơ công bố. 39/60 sản phẩm ghi thiếu hoặc không ghi đầy đủ khuyến cáo “Sử dụng núm vú giả ảnh hưởng không tốt tới việc nuôi con bằng sữa mẹ”. Việc sử dụng bình bú có thể làm cho trẻ bỏ bú mẹ và có nguy cơ bị tiêu chảy”.

Không chỉ sai phạm về quy chế ghi nhãn mà nhiều công ty còn vi phạm khi cố tình quảng cáo sữa của họ có thành phần tương đương sữa mẹ, tốt như sữa mẹ. Ví như tờ rơi quảng cáo sản phẩm sữa MeiJi 1, MeiJi 2, tờ rơi quảng cáo sữa Physiolac 1 cho trẻ 0-5 tháng tuổi, MaMa sữa non có nội dung so sánh thành phần tương đương và tốt hơn sữa mẹ… Và để các bà mẹ biết đến sản phẩm của mình, nhiều công ty ngoài quảng cáo trên truyền hình, tờ rơi còn in hình quảng cáo sản phẩm sữa trên sở khám bệnh của các phòng khám, bệnh viện…

BS Vinh cho rằng, sự ngộ nhận của các bà mẹ về các sản phẩm dinh dưỡng, một phần do ảnh hưởng của quảng cáo, một phần do không nhận được sự tư vấn kỹ càng của nhân viên y tế. Nhiều bà mẹ thấy ít sữa nhưng lại lười uống nước, càng ít sữa càng ngại cho con bú vì sợ con không đủ no nên sử dụng sữa ngoài khiến ti mẹ không được kích thích để sản sinh sữa, lâu dần nguồn sữa sẽ cạn.

Không được tư vấn đầy đủ, trong khi ở nhiều căng tin bệnh viện vẫn bán sữa dùng cho trẻ dưới 12 tháng tuổi tại căng tin bệnh viện, lại thiếu áp phích, tờ rơi tuyên truyền về nuôi con bằng sữa mẹ tại các cơ sở y tế… khiến các bà mẹ – vốn luôn mong những điều tốt đẹp nhất đến với càng dễ bị “dụ dỗ” bởi các sản phẩm dinh dưỡng được quảng cáo là ưu việt.

Vì thế, trong tuần lễ nuôi con bằng sữa mẹ do Bộ Y tế, Liên hợp quốc tại Việt Nam và Alive & Thrive tổ chức phát động đã lấy chủ đề “Nuôi con bằng sữa mẹ – chỉ 10 bước, thân thiện hơn với trẻ” với mục tiêu nhằm nhấn mạnh vai trò của nhân viên y tế và cơ sở y tế trong việc đẩy mạnh nuôi con bằng sữa mẹ, góp phần quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, để các em bé sinh ra sẽ được hưởng nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nhất, cân đối dinh dưỡng nhất, đó chính là sữa mẹ.