Trẻ từ khi sinh ra đến 30 ngày được gọi là sơ sinh. Trẻ sinh ra đủ tháng khi tuổi thai từ đủ 37 tuần đến hết 41 tuần. Trẻ sơ sinh đủ tháng có cân nặng lúc đẻ trên 2,5 kg, chiều dài của bé trung bình 48 – 50cm. Để trẻ được khỏe mạnh, nhân viên y tế thôn bản cần hướng dẫn các bậc cha mẹ các phương pháp chăm sóc trẻ ngay từ lúc sơ sinh.
Đảm bảo điều kiện môi trường tốt cho trẻ
Trong tử cung của mẹ, thân nhiệt của trẻ luôn được ổn định nhưng ngay sau khi ra đời, trẻ đã bị mất nhiệt bởi nhiệt độ môi trường thấp hơn. Do vậy, trẻ sơ sinh cần được giữ ấm. Phòng trẻ nằm phải ấm (28 – 30oC), thoáng, không có gió lùa.
Mẹ và bé nên tắm nắng sáng sớm mỗi ngày khoảng 15-20 phút. Tắm nắng không những giúp trẻ có vitamin D để hấp thu tốt canxi trong sữa mà còn giúp nhanh chóng giảm vàng da. Các dụng cụ dùng cho trẻ như: thìa, cốc, bình sữa… phải rửa thật sạch, luộc nước sôi trước khi dùng để đảm bảo vệ sinh. Tã lót, quần áo, mũ, bao tay chân… của trẻ cần phải được giặt sạch phơi dưới nắng.
Chăm sóc da và rốn
Trẻ sơ sinh thường có hiện tượng vàng da sinh lý. Vàng da (kèm với tiểu vàng) bắt đầu xuất hiện vào ngày thứ 2, thứ 3 sau sinh, đạt đỉnh điểm vào ngày thứ 3, thứ 4, sau đó giảm dần.
Lớp chất “gây” bao phủ bên ngoài da trẻ trong ngày đầu mới sinh có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ cho da trẻ. Do vậy, không nên tắm làm sạch chất “gây” trên da bé ngay sau sinh. Từ ngày thứ 2 trở đi, lớp chất “gây” này lại là môi trường rất thuận lợi cho khả năng nhiễm khuẩn da. Chính vì vậy mà sau khi ra đời từ 24-48 giờ, hàng ngày trẻ phải được tắm sạch. Chú ý, khi rốn trẻ chưa rụng thì lúc tắm tránh làm ướt rốn và sau khi tắm xong phải thay ngay băng rốn vô khuẩn cho trẻ.
Chăm sóc trẻ sơ sinh
Rốn của trẻ phải được chăm sóc kỹ từ lúc mới sinh đến khi rốn rụng. Không nên băng kín rốn vì băng kín rốn sẽ tạo môi trường tốt cho vi khuẩn gây nhiễm trùng rốn và chậm rụng rốn. Để hở rốn sau khi chăm sóc, quấn tã dưới rốn, rốn sẽ mau khô, nhanh rụng, ít nhiễm trùng. Cuống rốn sẽ rụng tự nhiên sau 7-15 ngày. Rốn mới rụng phải giữ khô sạch cho tới khi lên sẹo.
Dinh dưỡng cho mẹ và bé
Nên cho trẻ nằm cùng mẹ và cho bú càng sớm càng tốt. Trong vòng 30 phút sau sinh nên cho trẻ bú mẹ để tận dụng nguồn sữa non và các chất kháng khuẩn. Cho trẻ bú đúng tư thế sẽ giúp mẹ tiết nhiều sữa cho con. Người mẹ bế trẻ sao cho: Tư thế đầu và thân trẻ thẳng hàng, bụng trẻ áp sát bụng mẹ, mũi trẻ đối diện bầu vú mẹ, tay mẹ nâng đầu, vai và mông trẻ. Trẻ cần được bú nhiều lần trong ngày (ít nhất 8 lần), bú cả ban đêm. Người mẹ nên cho trẻ bú cả sữa đầu lẫn sữa cuối, không để sữa còn lại trong bầu vú; cho trẻ bú đều cả 2 bên, bú hết bên này mới chuyển sang bên kia, lần sau đổi bên. Phần lớn trẻ sau khi bú dễ bị trớ hoặc nôn ra sữa vừa bú. Để giảm bớt nôn trớ, sau khi trẻ bú, bế trẻ đứng 5-10 phút, đến khi trẻ ợ hơi xong mới cho trẻ nằm. Khi trẻ mới bú xong, tránh các thao tác thay tã hay quần áo vì dễ làm trẻ ọc sữa.
Hiện nay, vẫn còn phổ biến tình trạng sản phụ phải ăn cơm với muối tiêu, thịt kho thật mặn, kiêng cữ canh, rau, trái cây. Điều này làm cho bà mẹ khó ăn uống, thiếu năng lượng, mệt mỏi, táo bón, thiếu canxi, trong khi cơ thể người mẹ cần dinh dưỡng để bù năng lượng đã mất do sinh nở và cho trẻ bú. Do vậy, các bà mẹ phải ăn uống đủ thành phần thịt, cá, trứng, rau, trái cây và uống sữa thêm, uống nhiều nước, chế độ nghỉ ngơi hợp lý.
BS. Nhất Phương
Chao bs, be trai nha toi duoc 10 ngay tuoi be hay dj ngoaj nhju lan trong ngay hjen tuong vay bao lau moi het,toi xjn cam on
Chào bác sĩ!
bé nhà em được 21 ngày tuổi! em sinh mổ nên lúc đầu không có sữa nhiều cho bé, phải cho bé bú ngoài khoảng 1 tuần, nhưng bây giờ đã có sữa cho bé bú.
mấy ngày gần đây, bé hay đi ngoài nhiều, phân lỏng như hoa cà hoa cải,lúc nào cũng thấy 1 ít phân ở giấy lót, dạo này bé ngủ ít và hay quấy khóc. Khi cho bú thì nghe bụng bé sôi. em có cho bé uống men tiêu hóa. Khi bú xong bé hay vặn mình và ọc sữa, bé còn hay nấc cục nhìn rất tội.khi ngủ bé cũng hay vặn mình. vì bé còn nhỏ nên em không biết phải làm sao?
Cám ơn bác sĩ!
Dạ chào BS Thanh Hương, vợ em mới sinh 1 bé gái được 40 ngày tuổi
Lúc còn trong tháng bé bú tốt ngủ tốt, nhưng khi ra tháng bé bú kém
, ngủ kém, ngủ ban ngày rất ít khoảng 2 giờ (bú xong ngủ khoảng 15 phút
, bé rặn mình thức giấc mẹ phải dỗ, có khi bé ngủ tiếp nhưng hay e e trong lúc ngủ, có khi nằm chơi mà không yên cứ a e rồi vặn mình khóc mẹ bé phải bồng lên dỗ mới nín, không nín thì cho mum ti khoảng 3-4 phút, thì lim dim ngủ, nhưng khi đặt xuống thì bé hay bị thức giấc) tại nhà em ở sát đường cái xe lưu thông nhiều làm ồn mà không biết làm cách nào để bé ngủ yên giấc.
Ban đêm bé ngủ trễ lắm, từ khoảng 8h30 có khi hơn 9h, ngày nào sớm lắm thì cũng 7h30 mới ngủ.
Hôm nào trời mát mẻ thì bé ngủ thẳng giấc, chỉ cựa mình o e khi bé tè hoặc ị, vì mỗi lần bé tè hay ị đều o e báo cho mẹ hay để thay cho bé. Mấy hôm trời nóng nực bé cựa mình suốt , cửa sổ thì mở, quạt máy thì bật (quạt để ngoài mùng cách bé cỡ 2 mét) mà bé vẫn khó yên giấc.
Mặc dù bé bú ít hơn hồi trong tháng nhưng những lúc bình thường nằm chơi da mặt bé vẫn hồng hào, bụng bé thì no tròn đều không méo mó, khi nào bé ị xong thì nhìn thấy bụng bé xẹp đi thấy rõ. Một ngày bé đi trung bình 4-5 lần/ ngày. Lúc bé rặn ị mà chưa ị được thì bé không cho chạm vào bụng vì chạm vuốt bụng thì bé khóc, lấy tay ra thì nín. Phân bé màu vàng sệt sệt, đôi khi có lẫn một phân màu xanh.
Ban ngày bé ít sôi bụng nhưng ban đêm bé sôi nhiều, nghe rõ nhất là lúc bé bú xong rồi đặt xuống giường , ngồi kế bên nghe được bụng bé sôi, khoảng 10-15 phút nghe một tiếng rõ to.
Lúc bé được 20 ngày tuổi, thấy bé rặn mình nhiều và sôi bụng, đi phân lỏng và hơi có bọt, nên bồng bé đi khám, BS cho bé 1 chai vitamin D, nhỏ mũi 2 chai( bé hay nhảy mũi), 1 chai thuốc trị đầy hơi. Vita D mỗi sáng 1 giọt pha thêm tí nước (BS không cho uống nguyên chất), nhỏ mũi mỗi bên 2 giọt rồi matxa mũi cho bé, thuốc đầy hơi ngày uống 4 lần = 6 giọt~ 3ml uống sau khi bú 15phut, em thấy không ổn vì cứ cho bé uống thì bé tỉnh queo, hết buồn ngủ, bé bú xong em cho bé uống liền bé lim dim ngủ, uống như vậy có giảm tác dụng của thuốc không hả BS? Bây giờ ồn quá em biết làm sao cho bớt ồn để bé dễ ngủ, không thể cho bé về ngoại được, vì bên ngoại hiện tại cũng đang có 1 bé gái mới sinh ( quan niệm xưa một nhà không nuôi 2 bà đẻ) bên ngoại yên tĩnh, bên nội ồn quá tại xe chạy bóp còi lớn làm bé hay giật mình, tội cho bé và mẹ quá. BS có cách nào giúp em với.
Em mong sớm nhận được thư của BS.
Bé gái mới sinh 3kg cao 47cm, sau 1 tháng bé nặng 4kg cao 53cm.
Sau sinh 2 ngày cho đến giờ mỗi sáng em bế bé phơi nắng 15-20 phút ( bé thích phơi nắng lắm)
be nha e duoc hon thang luc bu me be hay gat len.ban dem luc bu be hay bi soi bung.co phai be chuong bung nen kho chiu khong.va cach giup be khong bi soi bung chuong bung the nao.e xin cam on bac si
Chào bác sĩ.con em được 1 tháng 15 ngày.trong tháng bé đi vệ sinh nặng xì xụp suốt.nhưng ra tháng thì 3,4 ngày mới đi 1lần.phân đẹp,sền sệt.bác sĩ tư vấn cách trị táo bón giúp e với ạ.cháu bú hoàn toàn bằng sữa mẹ.nhưng ban đêm cháu bú rất ít ạ.bình thường cháu bú không hết 1bên vú.chỉ bú 1lúc rồi thôi bác sĩ ạ. Cám ơn bác sĩ nhiều.
Chau nha e moi sinh 1thang tuoi nhung bi tao bon.vay phai lam the nao ha bac si
bac si cho e hoi be nha e duoc 1 thang tuoi duong vat cua chau ben phai bi sung to. bac si cho e hoi chau nha em co bi lam sao khong???
cái sôi Bụng đó không có ảnh hưởng gì đâu bạn à đừng lo , bé nhà tui cũng thế mà , quan trọng là không bị đi ngoài là được .
Cách chữa thì cũng có nhiều cách , ví du : mua Lá Mơ lấu canh ăn hàng ngày môi bữa chỉ cần một lắm nhỏ là được . Vơ. tôi cũng đang dùng cách này mà . hjhj
Còn Bé nhà Bạn bị To bên phải thì fai hỏi các chuyên gia thì mới biết được .
đấy là cách mà Vợ tôi đang dùng hàng ngay , bạn xem thấy được thì dùng , còn không thi bạn tìm cách khác cũng được .
Con gái tôi sinh mổ đc 18 ngày tuổi, ngay từ lúc bé sinh khi bé bú tôi đã cảm giác thấy bé thở hơi khò khè, ban đầu thì cứ nghĩ là vì sinh mổ nên bé mới như vậy nhưng cho đến nay tình hình vẫn không thay đổi, nhiều lúc bé cứ khò khè làm tôi rất sốt ruột, bé không sốt, ăn ngủ bình thường tuy nhiên đôi lúc tôi cảm giác bé khó ngủ, hơi khó khở vì khò khè … tôi vẫn đang dùng dung dịch NaCl 0,9% nhỏ ngày 3 lần cho bé nhưng cung không đỡ, bác sĩ tư vấn giúp vợ chồng tôi với nhé, cảm ơn bác sĩ nhiều
Đó là biểu hiện của hầu hết các bé sinh mổ và ăn sữa công thức. Bạn nên nhỏ nước muối sinh lý sau đó lấy sợi tóc sạch kích thích cho bé hắt hơi đẩy đờm, nước tiết ra. Bạn nên bế vác ấp mặt bé vào ngực vai hoặc cho bé nằm nghiêng và vỗ nhẹ lưng bé 5-10 phút làm cho phổi lưu thông không ứ đọng, ngày làm 2 lần vào trước bữa bú. Chư ý VS miệng không để bị "tưa" lưỡi.
Kính chào bác sỹ!
Em sinh bé trai được 9 ngày. Bé bú sữa mẹ từ ngày thứ 4. Em thường cho bú ban ngày, còn ban đêm thì bú sữa bình. Bé bú sữa mẹ rất lâu, thường 1-2 tiếng, và ít khi no, sau khi bú sữa mẹ, bé vẫn bú bình thêm 60ml, mặc dù vú em vẫn còn sữa (vù mềm nhưng vẫn nặng ra sữa). Cho em hỏi làm sao cải thiện tình trạng trên? Em muốn cho con bú chủ yếu là sữa mẹ, nhưng với lượng sữa của mình và thời gian bú của cháu thì thấy khó thực hiện việc này quá.
Em có thêm câu hỏi nữa: 5 ngày gần đây em bị đi chảy, mặc dù em ăn cơm chín uống sôi. Em có uống sữa Similac. Mẹ bị tiêu chảy có nên cho con bú sữa mẹ không ạ?
Cảm ơn bác sỹ rất nhiều.
Lần hỏi sau bạn nhớ phải xác nhận hộp thư. Bạn chưa uống đủ nước nên sữa ít lại thêm bị tiêu chảy thì lại càng mất nước. Nguyên nhân tiêu chảy có thể do cảm lạnh nữa nên bạn chú ý giữ gìn : quàng khăn, đi tất, mặc ấm và quấn bụng. Nên uống nhiều nước trái cây.
xin chào bác sỹ!
Em sinh cháu được 24 ngày rồi, nhưng sản dịch vẫn chưa hết, từ ngày 18 trở đi cứ một ngày chỉ ra sản dịch màu vàng thì ngày hôm sau lại ra rất nhiều máu màu đỏ tươi, thi thoảng em đau bụng, xin hỏi có phải do em bị sót nhau không ạ? Em cám ơn rất nhiều!
Thông thường sau 3 tuần hết hẳn, cũng có người phải 4-5 tuần. Nếu bạn cho con bú hoàn toàn sữa mẹ thì nhanh hết vì khi trẻ bú mẹ sẽ kích thích bài tiết Oxytocin làm tăng co bóp TC đẩy sản dịch ra nhanh và co TC co hồi sớm. Chắc hiện tại bạn đã hết sản dịch, về giải phẫu và sinh lý bạn đã trở lại bình thường. Chú ý dùng biện pháp tránh thai khi "quan hệ" vợ chồng, vì chưa có kinh nhưng khả năng có thai đã trở lại.
Kính chào bác sĩ !
Em sinh bé hiện được 25 ngày. Cháu bé rất ít ngủ. Có hôm cả ngày lẫn đêm chỉ ngủ được khoảng 4 tiếng, giấc ngủ cũng không sâu, phải bế trên tay lâu, ru ngủ thì bé mới đi vào giấc ngủ được, nhưng có khi cứ lơ mơ, ko sâu giấc, cháu hay cựa mình vặn người đến đỏ mặt rồi tỉnh giấc, cứ vậy lap đi lặp lại. Có hôm vừa ru ngủ đặt cháu xuống được 15 phút , cháu đã vặn mình rồi tỉnh giấc. Do hay vặn mình nên cháu cũng dễ nôn trớ sữa. Bà ngoại cháu cứ bảo thần kinh cháu có vấn đề do ngày mang thai em phải vừa đi làm, vừa đi học căng thẳng. Em có cân thử cháu thì thấy cháu chỉ lên khoảng 500gr trong 25 ngày. Vì vậy em càng buồn và lo lắng. Vậy kính mong bác sĩ tư vấn giúp em về tình trạng của cháu. Rất cảm ơn bác sĩ !
Bạn nên ăn uống tốt và có thể uống nước quả dâu ta, nước lá cây đinh- lăng nấu với mía tím ngọt, các chất an thần thảo mộc 1 phần qua sữa cũng tác động gây ngủ cho bé, bạn cũng sẽ ngủ được thì nhiều sữa hơn. Sự lo lắng của bạn sẽ thể hiện ở nhịp tim bất an cũng làm cho bé không yên giấc ngủ. Các nhà khoa học đã cho thực nghiệm phát nhịp tim mẹ bình thản, an nhàn cho các bé nghe, lập tức 90-95 % các bé chìm vào giấc ngủ, khi phát nhịp tim đập dồn nhanh thể hiện bất an, các bé thức dậy và có nhiều bé nhạy cảm hơn thì khóc ré lên. Hàng ngày nên tập thể dục nắn bóp chân tay cho bé. Sang tháng nên cho bé tắm nắng 10 phút vào khoảng 9-10 giờ, chỉ che mắt còn cho cả người bé ra nắng (mặc quần áo bình thường để hở bàn chân đến đầu gối và tay đến khủy).
Kính chào bác sĩ !
Em sinh cháu được 12 ngày rồi, trong vòng 7 ngày đầu, bé bú xong sẽ ngủ ngay, giấc ngủ kéo dài khoảng 3h. Nhưng những ngày gần đây thì bé ngủ rất ít, khi ngủ hay vặn người tới đỏ mặt tía tai, giấc ngủ lại không sâu, dễ tỉnh giấc, và khi tỉnh thì rất lâu sau mới ngủ lại, cứ tiếp tục như vậy. Xin bác sĩ tư vấn giúp em, vì em sợ tình trạng này kéo dài ảnh hưởng tới sự phát triển của bé. Chân thành cảm ơn bác sĩ !
Bạn nên mat-xa và nắn bóp chân tay khi bé thức cho bé vươn duỗi cứng người khoan khoái. Kiểm tra lại xem bạn có dùng loại thực phẩm hay thuốc gì gây kích thích hưng phấn như sâm chẳng hạn. Cổ nhân nói trẻ hay "dướn" người (vặn oằn người) mới chóng lớn và cứng cáp. Không nên lo lắng quá mà mất ngủ dẫn đến mất sữa.
Chào bác sĩ Thanh Hương! E rất cảm ơn về những tư vấn của bác sĩ dành cho câu hỏi của e và cho những độc giả khác. E đã hỏi bác sĩ rất nhiều câu hỏi về sức khỏe của e bé nhà e và lần nào cũng nhận được câu trả lời tư vấn đầy đủ của bác sĩ.
Bé nhà e sinh được 3,6 kg. 3 tháng được 6,5 kg, dài 61cm. Sữa e ít nên bé phải bú bình từ lúc sinh ra. bé ngày nào cũng tắm nắng. Lúc mới sinh tóc bé rất dầy và đen. Mọi người trong nhà đều ngạc nhiên vì ông nội và chồng e đều bị hói. Khi bé đầy tháng e có cắt tóc. Sau đó tóc của bé cứ rụng dần và thưa. trông bây giờ ngày càng hói. Xin bác sĩ cho biết nguyên nhân của rụng tóc ở trẻ sơ sinh? trường hợp bé nhà e là do di truyền hay dinh dưỡng chưa tốt ạ?Mong nhận được tư vấn sớm của bác sĩ. Chân thành cảm ơn bác sĩ!
Nếu là bé trai thì thiếu khoảng 300gr và 1,5-1,8cm, nếu là gái thì cũng được nhưng chiều cao thiếu 1 cm. Bạn thiếu sữa là vì không cho bú đúng cách và cho ăn sữa công thức quá sớm. Nên giảm sữa công thức và cho bú mẹ liên tục (nhất là vào ban đêm) uống nhiều nước sau khi ăn, nên ăn bữa phụ sau khi cho bú thì sữa mẹ sẽ lại nhiều lên. Bé rụng tóc sớm và nếu hói phía sau gáy hình vành khăn là dấu hiệu của suy DD, còi xương (nếu có theo gen ông và bố thì chờ 25-30 năm nữa). Bạn nên uống Obimin để bổ sung vi chất cho cả 2 mẹ con.
Xin chào bác sĩ,
Bác sĩ vui lòng cho tôi hỏi trẻ sơ sinh có cho uống nước ngay khi ra đời không? Vì tôi đọc báo thấy bác sĩ khuyên không nên cho trẻ uống nước đến 6 tháng tuổi.
Xin cám ơn bác sĩ nhiều!
Lượng nước trong sữa là quá đủ cho bé rồi. Sữa mẹ tuyệt vời ở chỗ đó đấy bạn nhé, vừa là thực phẩm bổ dưỡng nhất, sạch nhất an toàn nhất và rẻ nhất, lại vừa là nước giải khát thần tiên.
con em được 12 ngày tuổi, cháu ăn tốt,ngủ tốt nhưng rất hay đi ngoài ,mỗi lần đi rất ít nhưng phân không lỏng. Vậy con em có vấn đề gì không?chính vì vậy cháu bị hăm ở mông rất nhiều. có cách nào để khắc phục tình trạng này không?
Trẻ sơ sinh đi xì xoẹt cả ngày 6-8 lần tương ứng bữa bú, như vậy chóng lớn, nhưng nếu đi ít và hăm đỏ đít thì không tốt có hiện tượng nóng trong và phân chua. Bạn nên ăn hoặc uống nhiều nước trái cây có lượng vitamin C cao như cam, bưởi, kiwi…vừa mát nữa. Để duy trì đủ sữa cho bé bú mẹ hoàn toàn thì nên uống nhiều nước sau khi ăn, sau khi cho bé bú mẹ và nên ăn bữa phụ sau khi con bú.
Chào MYC
Cho mình hỏi bé nhà mình được một tháng tuổi, hơn một tuần nay bé bị sôi bụng nhiều và to ở phía hông bên phải. Cho mình hỏi như thế là bé bị làm sao và cách chữa như thế nào?
Xin cảm ơn.