Khôn ngoan, độc lập, linh hoạt… những đức tính mà ông bố, bà mẹ nào cũng muốn con mình có được. Nhưng bạn đã biết cách nuôi dưỡng và phát huy những đức tính ấy ở con mình chưa? Hãy cùng Webtretho tham khảo lời khuyên của chuyên gia nhé:
Khi mới chập chững biết đi, Gabe đã thích mặc đồ siêu nhân, cũng may là thằng bé không thử phóng lên những tòa cao ốc chỉ bằng một cú nhảy. Hóa ra đó lại là một sự lựa chọn hoàn hảo, vì khi lớn hơn, bé khá dũng cảm và sẵn sàng đón nhận cơ hội. Nếu tại một bữa tiệc sinh nhật, ảo thuật gia hỏi ai xung phong thì Gabe sẽ giơ tay lên ngay. Chú ngựa cao nhất trong vòng xoay ngựa gỗ luôn đặc biệt hấp dẫn con tôi. Còn bạn mới? Càng đông càng vui. Khác hẳn với tôi, một bà mẹ nhút nhát, Gabe dũng cảm bẩm sinh. Nếu bạn nghĩ giống tôi thì cụm từ “mạo hiểm” luôn gợi lên hình ảnh của những chiếc xương gãy hoặc còn tệ hại hơn. Nhưng tôi phải học cách thở sâu, kiềm chế lo âu để cho phép con mạo hiểm trong mức độ an toàn.
Dù là một em bé đang cố nuốt một muỗng đầy rau, đang chập chững bước đi đầu tiên, hoặc một nhóc mầm non kể cho bạn nghe sự thật về một bãi chiến trường mà bé vừa gây ra… thì mọi đứa trẻ đều cần có sự dũng cảm để tự điều chỉnh theo những thay đổi cần thiết trong quá trình trưởng thành. Một đứa trẻ biết hỏi rằng một con chó có hiền hay không trước khi chơi với nó là một đứa trẻ tự tin và thận trọng. Còn xông luôn vào giật râu của nó? Gan đấy, nhưng thật bất cẩn.
Martha Hadley, tiến sĩ phát triển tâm lý ở New York cho biết: “Lòng can đảm là sự kết hợp của cảm giác đủ an toàn để vượt ra khỏi những điều quen thuộc và sự nhận thức những việc bạn làm sẽ tác động đến bạn cũng như có ảnh hưởng đến người khác.”
Mức độ dũng cảm của bé thay đổi trong những trường hợp cụ thể. Tiến sĩ Susan Davis, đồng tác giả cuốn Raising Children Who Soar cho biết: “Trẻ có thể nép mình sau chân bố mẹ khi gặp người lạ nhưng lại dám thử một chiếc xe hẩy mới hoàn toàn. Tuy nhiên, tin mừng là tất cả trẻ em luôn khao khát khám phá thế giới.” Thế cho nên, việc khơi gợi sự tự tin và lòng ham thích phiêu lưu mạo hiểm nơi trẻ là rất quan trọng. Hãy tham khảo những chiến thuật khôn ngoan sau đây:
1. Là chỗ dựa an toàn cho trẻ.
Trong khi nhiều trẻ hăng hái khám phá cái mới thì cũng có những trẻ khác ngập ngừng vì nhút nhát hoặc vì không muốn thử bất cứ gì cho đến khi chúng chắc chắn là có thể làm được và làm đúng. Hãy thay đổi kì vọng của bạn để giúp trẻ bớt rụt rè.
Tiến sĩ Hadley tư vấn: “Nếu con cứ níu chặt lấy bạn ở lớp thể dục thì hãy cứ cho bé ngồi trên đùi bạn cho đến khi bé cảm thấy thoải mái hơn – ngay cả khi việc đó có mất thời gian khá lâu.” Nếu bạn không vội thì việc đó sẽ cho bé thời gian làm quen với không gian mới đến khi trẻ tự tin chạy nhảy. Đó là cách mà Diana Whitney, một bà mẹ có con gái 4 tuổi sợ trượt xuống chiếc cầu tuột mới ở sân chơi, đã áp dụng. Cô nói: “Tôi đợi đến khi con bé sẵn sàng. Thế rồi có một lần, khi Carmen, đứa em gái mới 9 tháng tuổi của Ava, trượt cầu tuột không chút lo sợ thì con bé cũng trượt liền theo sau đó.” Lòng can đảm cũng có tính lan truyền.
2. Khơi gợi trí tưởng tượng
Charlotte Reznick, tiến sĩ tâm lý của UCLA cho biết: “Trẻ nhỏ sợ bóng tối hay những con quái vật là vì nhận thức của chúng chưa đủ hoàn thiện để giải thích các hiện tượng. Nhưng bạn có thể tận dụng trí tưởng tượng mạnh mẽ của con để giúp bé vượt qua nỗi sợ hãi.”
Hãy hỏi trẻ ở độ tuổi chưa đến trường hoặc lớn hơn một chút rằng: “Màu của cảm giác sợ hãi của con là màu gì? Màu của cảm giác dũng cảm của con là màu gì?” Rồi hãy bảo với bé là mỗi khi mà chúng sợ hãi thì hãy thở thật sâu và để cho màu dũng cảm tràn lên. Chính màu sắc ấy có vai trò như như một tấm chắn chống lại nỗi e sợ. Hơn nữa, hơi thở sâu sẽ giảm căng thẳng và đem lại tự tin cho trẻ.
3. Nuôi dưỡng đạo đức trẻ
Trẻ nhỏ đã bắt đầu nhận biết được sự khác nhau giữa đúng và sai, hiểu được người khác có thể bị tổn thương thế nào. Nhưng việc biết đứng lên bảo vệ lẽ phải đòi hỏi rất nhiều sự can đảm. Vậy nên khi con bạn biết bảo vệ một người bạn bị chọc ghẹo, trả lại đồ đánh rơi, hay làm bất cứ việc tốt nào, hãy đừng ngần ngại khen ngợi bé, như: “Con thật tốt bụng,” hay “Con làm rất đúng.”
4. Củng cố niềm tin khi đi ngủ
Điều này nghe thật kỳ lạ nhưng Jim Fanein, một diễn giả truyền cảm, người đã tổ chức một buổi hội thảo thu hút khoảng nửa triệu phụ huynh về vấn đề củng cố niềm tin cho trẻ, nói rằng phương án này rất hữu dụng đối với trẻ 2 tuổi hoặc lớn hơn. Khi con sắp ngủ, bạn hãy rón rén vào phòng và thì thầm rằng: “Mẹ tin ở con,” và sáng hôm sau, hãy chào đón trẻ với giọng hồ hởi: “Chào buổi sáng, người hùng của mẹ.” Hãy làm thế ba hay bốn lần một tuần, vì nhiều nghiên cứu đã cho thấy trí óc tiếp nhận tích cực nhất những gợi ý xuất hiện ngay trước khi giấc ngủ đến.
5. Hãy kiên nhẫn
Không phải đứa trẻ nào cũng lao ngay vào những điều mới lạ, và cũng không phải như thế sẽ tốt hơn là tiến tới từng bước một. Nếu con lo lắng về chuyện kết bạn, hãy tạo một nhóm gồm cả bạn cũ lẫn một vài bạn mới cho bé. Con không dám nếm món mới? Hãy bày những món mới bên cạnh món ưa thích của bé. Vì như tiến sĩ Hadley đã nói: “Cảm giác quen thuộc tạo sự an toàn đối với những trẻ thận trọng.”
6. Ôm chặt vật cưng
Mong muốn con cái đủ gan dạ để ra ngoài mà không phải quấn theo chiếc mền hay mang theo con thú nhồi bông yêu thích là một điều rất dễ hiểu. Bạn cũng không muốn con tha theo rồi để lạc mất chúng nữa, phải không. Tuy nhiên, Tiến sĩ Reznick, tác giả cuốn The Power of Your Child’s Imagination, cho biết: “Chẳng có vấn đề gì trong việc cho phép con mang theo những vật ấy ra ngoài cho đến chừng nào bé còn cần. Bởi những thứ ấy sẽ tiếp thêm sức mạnh giúp bé vượt qua nỗi sợ hãi. Hóa trang, mặc áo choàng hay thậm chí nói chuyện với những người bạn ảo cũng mang lại hiệu quả tương tự.” Bạn chỉ cần để mắt đến những vật cưng ấy nếu không muốn con bỏ quên chúng ở đâu đó.
7. Chơi đùa
Bác sĩ Davis cho biết trốn tìm là một trò chơi hữu ích giúp trẻ học cách đối đầu với sự ngăn cách và những gì không rõ ràng. Nó đem đến cảm giác thoải mái, vì bạn ở đó, bạn biến mất, và rồi bạn lại xuất hiện trở lại.
8. Điều chỉnh
Thay vì dỗ ngọt con bạn cố gắng chơi một môn thể thao mới hoặc tập xe đạp, bạn hãy hỏi tại sao bé lại không muốn làm. Hãy lắng nghe mà không phán xét hoặc cố gắng thay đổi suy nghĩ của trẻ. Hay nói, “Mẹ thấy con sợ, theo con thì điều gì có thể xảy ra?” Trân trọng cảm giác của con là bạn đang giúp chúng phát triển nhận cảm, để chúng có thể tự tin quyết định, không những thế còn giúp bé có trách nhiệm hơn đồng thời gan dạ hơn trong cuộc sống.
9. Cài thắng
Bên cạnh việc khuyến khích con tự tin hơn, bạn cũng phải cài thắng để bé biết dừng đúng lúc, bằng cách:
- Hãy làm gương!
- Hãy thực tế – Khi con bạn bị trầy xước, bị ngã sau khi phóng nhanh trên chiếc xe hẩy, hãy vỗ về an ủi con, và hãy hỏi lần sau bé có cách nào để tránh bị ngã như thế?
- Hãy khuyến khích những bước tiến vững chắc – Dạy con bước những bước nhỏ vững chắc để tiến được xa. Trước khi học chạy phải học bò, trước khi trèo được lên cao phải học giữ thăng bằng ở dưới thấp.
- Hãy khen ngợi tính tự giác, sự an toàn – Khi con bạn biết tự đội mũ bảo hiểm trước khi ngồi lên xe, hãy khen bé, “Mẹ rất vui vì con biết đội mũ bảo hiểm mà không để ai phải nhắc.”
