Nhức đầu là một triệu chứng thường gặp trong đời sống hằng ngày. Trẻ bị đau đầu, quấy khóc có thể do đau ăng, cảm sốt, viêm amiđan cấp… Nhức đầu cũng có thể là biểu hiện ban đầu của bệnh bướu não ở trẻ em, một dạng ung thư ở trẻ em.
Bướu não do đâu, có mấy loại, cách điều trị?
Tuy chưa biết rõ nguyên nhân gây bệnh, nhưng y học đã xác định được một số nguy cơ phát sinh bướu não như ảnh hưởng các tia bức xạ, một số bệnh di truyền gia đình (bệnh đa bướu sợi thần kinh, bệnh xơ cũ…), các hợp chất N-nitrosamin…
Bướu não là loại ung thư đứng thứ 2 trong số 10 ung thư trẻ em thường gặp. Có 4 loại chính: Bướu sao bào (50%), bướu nguyên tủy bào thần kinh (20%), bướu tế bào đệm thần kinh (15%), bướu tế bào ống nội tủy (9%).
Bên cạnh việc thăm khám lâm sàng, chụp cắt lớp điện toán (CT scan) sọ não và chụp cộng hưởng từ (MRI) là 2 phương tiện chính để chẩn đoán bướu não. Hai kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này có thể giúp phát hiện 95% các tổn thương bướu của hệ thần kinh, với các đặc điểm như: Vị trí, số lượng, kích thước, tính chất của khối u não và mức độ tổn thương của mô não lân cận.
Việc điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ khối u não. Đây là phương thức điều trị hết sức quan trọng có giá trị chẩn đoán bệnh, chữa trị và tương lai bệnh. Tốt nhất là mổ cắt trọn vẹn khối bướu não và làm xét nghiệm giải phẫu bệnh để biết rõ bản chất, nguồn gốc mô học của khối bướu.
- Nếu bướu lành tính, trẻ chỉ cần được theo dõi thêm một thời gian sau mổ.
- Đối với khối bướu não ác tính hoặc bướu to không cắt hết được, xạ trị bổ sung thêm sau mổ là vô cùng cần thiết. Việc xạ trị cho trẻ nhỏ dưới 36 tháng tuổi được cân nhắc thận trọng để phòng tránh biến chứng của tia bức xạ lên mô não.
Hiện nay, hóa trị cũng có vai trò củng cố kết quả phẫu thuật cắt bỏ khối u não cho trẻ nhỏ dưới 36 tháng tuổi hoặc các bướu não có nhạy cảm với thuốc hóa trị. Dao gamma (knife) là kỹ thuật xạ trị bằng chùm tia gamma tập trung. Dao gamma được xem xét sử dụng cho một số trường hợp bướu não và tổn thương dị dạng mạch máu não có kích thước nhỏ, nằm ở vị trí sâu, khó với tới một cách an toàn bằng lưỡi dao mổ. Dao gamma không thay thế được vai trò của phẫu trị bướu não trẻ em.
Làm sao phát hiện sớm?
Cha mẹ và người chăm sóc trẻ nhỏ cần chú ý khi trẻ kêu nhức đầu có kèm theo một trong những bất thường sau:
- Nhức đầu lặp đi lặp lại và thường xuyên hơn, nặng dần thêm.
- Buồn nôn, nôn ói vọt vào buổi sáng.
- Co giật hoặc lừ đừ buồn ngủ.
- Mắt nhìn kém, không thấy rõ tăng dần.
- Đi chệnh choạng hoặc dễ té ngã.
- Đầu to nhanh (gặp ở trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi).
Nên đưa trẻ đi khám bệnh ở BV có chuyên khoa ngoại thần kinh, nhi thần kinh để phát hiện và chẩn đoán sớm bướu não trẻ em. Cho đến nay, mặc dù y học có nhiều tiến bộ đáng kể về chẩn đoán và điều trị nhưng bướu não trẻ em vẫn còn là dạng bệnh ung thư xấu. Do đó cần chú ý phát hiện những triệu chứng nhức đầu bất thường, chẩn đoán bệnh sớm và điều trị đúng đắn ở BV chuyên khoa, trẻ nhỏ bị bướu não có nhiều cơ may chữa trị đạt kết quả tốt hơn…
BS. Trần Khánh Phương
