Theo nhận định của TS-BS Lê Thị Thu Hà – Phó khoa Khám bệnh BV Từ Dũ TPHCM – trẻ dậy thì đang ngày càng trẻ hoá. Trước đây, tuổi dậy thì trung bình ở trẻ em là 13 – 14, thì hiện nay giảm xuống còn 10,4 tuổi. BV Từ Dũ đã tiếp nhận nhiều trường hợp đến khám khi trẻ bắt đầu hành kinh ở tuổi lên 7 – 8, với tâm trạng đầy hoang mang, lo sợ…
Chớ xem thường!
Mới đây nhất, BV Từ Dũ tiếp nhận một trường hợp bé gái M.N.T.N – 10 tuổi, trú tại TPHCM, là học sinh lớp 5 Trường Tiểu học N.T.S (quận 3), cao 1,46m nặng 48kg – đến khám vì dậy thì sớm. Nếu không nhìn vào số tuổi mà gia đình khai với BS thì mọi người sẽ nghĩ đây là thiếu nữ học khoảng lớp 9 – 10. Theo gia đình của N, cháu bé xuất hiện kinh nguyệt từ khi lên lớp 3 và mỗi lần đến kỳ thì cháu bé rơi vào tình trạng hoảng loạn, xấu hổ và không muốn đi học. Một trường hợp khác là bé gái tên N.T.M.H – trú tại quận 8, TPHCM – mới 8 tuổi được mẹ hốt hoảng đưa vào BV khám vì nghĩ con bị ung thư vú. Ngực của cháu bé xuất hiện một khối u, thỉnh thoảng cương cứng và gây đau. Tuy nhiên, qua kiểm tra, các BS kết luận, ngực của bé nảy nở sớm hơn lứa tuổi và sự phát triển này không đồng đều, nên một bên to còn bên kia nhỏ.
Theo các BS chuyên khoa Nội tiết, dậy thì sớm được coi là bệnh phát triển trước độ tuổi, ở trẻ nữ (trước 8 tuổi) và trẻ nam (trước 9 tuổi). Căn bệnh này trước đây ít gặp, trong 100 trường hợp thì hãn hữu mới có 4 – 5 trường hợp trẻ mắc phải, nhưng hiện nay ngày càng phát triển, thậm chí cả trẻ mới 5 – 6 tuổi cũng đã mắc bệnh.
TS-BS Thu Hà khuyến cáo: “Dậy thì sớm còn có thể là một trong những mối nguy khiến trẻ bị xâm hại tình dục. Chúng tôi từng tiếp nhận kiểm tra cho rất nhiều trường hợp bị xâm hại tình dục ở tuổi dưới 9. Có những trường hợp bé gái mới 11 – 12 tuổi đã mang thai đến tuần thứ 12 -13 và phải đến BV để phá thai. Tôi đã từng bị sốc khi tiến hành giám định pháp y cho một bé gái 7 tuổi. Bé gái này có những dấu hiệu của dậy thì sớm, ngực phát triển hơn lứa tuổi, nhưng âm đạo của bé bị nhiều vết rách và bị nong rộng. Khi đến khám, tâm thần của bé gái này bị hoảng loạn nghiêm trọng”.
Phát hiện sớm để can thiệp kịp thời
Dậy thì sớm thường liên quan đến nội tiết tố. Bệnh dậy thì sớm sẽ làm cho bản thân trẻ cảm thấy sợ hãi, bất an, xấu hổ với bạn bè, cha mẹ thì lo lắng. Không những thế, những đứa trẻ này luôn cao hơn hẳn so với bạn cùng lứa tuổi, nhưng về sau (khi trưởng thành) lại có thân hình tương đối thấp lùn do thời điểm bắt đầu tăng và ngừng phát triển chiều cao cơ thể đến sớm hơn.
Mặt khác, những đứa trẻ này mặc dù dậy thì sớm về sinh lý, nhưng tâm lý lại không phát triển phù hợp với giai đoạn này, nên rất dễ bị kẻ xấu lợi dụng quấy rối tình dục. Đó còn chưa kể trẻ em gái dậy thì sớm có nguy cơ mắc những căn bệnh ung thư: Vú, dạ con, buồng trứng… cao hơn trẻ bình thường, còn trẻ nam dậy thì sớm có thể bị bệnh vô sinh. Đây là một bệnh lý không phòng ngừa được, mà chỉ có thể khuyến cáo và giáo dục để các bậc phụ huynh, các cháu hiểu rõ hơn về những giai đoạn, dấu hiệu phát triển sinh lý.
BS Hồ Mạnh Tường – Thư ký Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TPHCM – cho biết: “Đối với những đứa trẻ dậy thì sớm, cơ thể được kích hoạt sớm hoặc có yếu tố tiềm ẩn khởi phát hoạt động của các tuyến nội tiết, do những bệnh lý hoặc do nhiễm các chất có tính chất giống nội tiết tố từ môi trường bên ngoài dẫn đến những biểu hiện dậy thì sớm hơn. Ở bé gái 7 – 8 tuổi, buồng trứng khi đó chưa hoạt động, nên không thể tiết ra nội tiết tố, nhưng khối u ở buồng trứng có thể kích thích tiết ra nội tiết nhiều và sớm hơn. Hoặc các bệnh lý về não (như u não) hoặc u thận cũng có thể làm tăng tiết một số tuyến nội tiết sớm. Bất thường di truyền cũng có thể kích hoạt hệ thống nội tiết hoạt động sớm hơn”.
Do vậy, các bậc cha mẹ khi thấy con có các dấu hiệu như: Ngực nảy nở, lông mọc ở những vùng đặc trưng, hành kinh… thì nên đưa con khám ngay nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời những bệnh lý có thể gây dậy thì sớm. Dậy thì sớm nếu không phải do bệnh lý, hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của đứa trẻ, nhưng vấn đề lớn nhất là chậm phát triển về chiều cao. Nếu được chữa khỏi và kịp thời thì không có vấn đề gì, trường hợp gia đình cố tình không chữa trị trong khi nguyên nhân lại do những khối u não, u nang buồng trứng mà không được cắt bỏ thì sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng.
