Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (bộ Y tế) vừa có khuyến cáo người dân không nên sử dụng bình sữa trẻ em bằng nhựa trong PC (Poly Carbonate), nhưng không chứng minh, giải thích và hướng dẫn rõ ràng cho người tiêu dùng, mà chỉ nói chung chung.
Điều này khiến người tiêu dùng cảm thấy bị lờ mờ thông tin, trong khi các nước châu Âu đã có quyết định cấm sử dụng và cấm nhập khẩu.
Bình nhựa vẫn bán được nhiều
Khảo sát trên thị trường hiện nay, nhiều người dân vẫn mua bình nhựa PC cho con bú sữa. Các cửa hàng tạp hóa bán đồ trẻ em, các quầy bán đồ dùng gia dụng, đồ nhựa vẫn bán chạy với nhiều loại bình sữa kích cỡ khác nhau. Trong khi, loại bình sữa được làm bằng thủy tinh thì vô cùng hiếm.
Bà Phạm Thị Thu Hiền, ngụ tại quận 3, đi khắp chợ Vườn Chuối không kiếm được một cái bình sữa thủy tinh nào, cuối cùng bà phải mua cho đứa cháu ngoại mới sinh một cái bình sữa nhựa PC lớn với giá 99.000 đồng. Chị Trương Ngọc Lan, ngụ tại quận 1, có đứa con trai một tuổi, khi nghe nói bình nhựa có thể gây ung thư và vô sinh, chị lo lắng nên đi lùng sục bình sữa thủy tinh khắp nơi thì may mắn mua được một lúc 3 cái về thay thế bình sữa nhựa.
Tại chợ Bà Chiểu và chợ Tân Định, chúng tôi vẫn được người bán hàng giới thiệu loại bình nhựa, ít người dùng bình thủy tinh, vừa nặng vừa dễ vỡ. Một chủ cửa hàng cho biết, mỗi ngày bà vẫn bán được cả chục cái với giá từ 10.000 đồng/bình nhỏ và 75.000 đồng/bình lớn, bình Pigeon (Nhật) với giá 99.000 đồng/bình,…
Trong khi đó, bình thủy tinh giá đắt, nặng, lại dễ vỡ, bình Feeding Bottle (Đài Loan) giá mỗi cái 75.000 đồng; Nuk (Đức) giá 102.000 đồng, First Choice (Đức) giá 135.000 đồng…
Thế giới cấm – Việt Nam còn lấp lửng
Sau nhiều lần tranh cãi, EU và Canada đã đưa ra lệnh cấm hoàn toàn bình sữa có chứa BPA do một số nghiên cứu chứng minh được tác dụng không mong muốn của chất này lên trẻ nhỏ. Một số bang của Mỹ cũng đã đưa ra khuyến cáo không sử dụng bình sữa chứa chất này với trẻ nhỏ hơn 2 tuổi. Các nghiên cứu kết luận rằng dù một lượng rất nhỏ BPA cũng có ảnh hưởng xấu đến thần kinh và hệ miễn dịch của trẻ và BPA cũng là một tác nhân gây bệnh ung thư. Trẻ dùng bình sữa có chứa BPA sẽ dần bị hấp thụ chất này do BPA tan dần vào sữa hoặc nước trẻ uống, nhất là khi bình tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc dung dịch chứa chất béo như sữa. Đặc biệt là bình càng dùng lâu và bị nhiều vết xước thì lượng BPA ngấm ra sẽ càng nhiều.
TS Nguyễn Quang Khuyến, giảng viên khoa Khoa học ứng dụng, trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM), khẳng định: Châu Âu và Mỹ đã cấm dùng bình sữa nhựa PC (có chất Bisphenol-A (BPA) gồm các chất polymer dẻo nóng và trong suốt), và cấm nhập khẩu là họ hoàn toàn có lý do, bởi nhiều nhà khoa học tập trung nghiên cứu và đưa ra bằng chứng khoa học “tiềm tàng nguy hiểm” đến sức khỏe và thần kinh của trẻ, gây liệt dương và hư hỏng ADN của tinh trùng, gây vô sinh.
Theo cá nhân ông Khuyến, Việt Nam nên nghiên cứu và đưa ra những chỉ số rõ ràng để bảo vệ sức khỏe cho người dân. Đồng thời, cấm loại bình có khả năng chứa chất Bisphenol-A lưu hành trên thị trường.
Còn theo TS. Phan Thế Đồng, trưởng khoa Công nghệ thực phẩm, trường đại học Nông Lâm TP.HCM, hiện nay chúng ta chưa có luật để cấm không sử dụng bình sữa nhựa. Để cấm được loại bình này, nhà nước cần phải chứng minh bằng những thí nghiệm, kiểm nghiệm cụ thể về mức độ, hàm lượng… các sản phẩm trên thị trường.
Về nguyên tắc, tất cả các loại bình nhựa đều không nên dùng ở nhiệt độ cao, nếu không chất tổng hợp polymer có thể được giải phóng ra ngoài gây đột biến cho cơ thể và gây ung thư. Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, trên mỗi bình sữa nhựa trên thị trường hiện nay đều có ghi: “Đun sôi 3 đến 5 phút trước khi sử dụng, khả năng chịu nhiệt đun sôi 1000C… (PV)”.
Cũng theo TS. Khuyến, thời gian nghiên cứu ra chất Bisphenol-A không quá dài (chỉ vài tháng), nhà nước vẫn có khả năng nghiên cứu. Tuy nhiên, không thể có trường nào, viện nào tự bỏ tiền túi ra nghiên cứu khi không có ý kiến của nhà nước, tốn nhiều kinh phí và là vấn đề nhạy cảm, liên quan đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
Bộ Y tế: không thể cấm sử dụng bình nhựa PC
Cuối năm 2010, EU đã thông báo từ ngày 1.6.2011 sẽ cấm lưu thông và nhập khẩu bình sữa trẻ em bằng nhựa trong PC do lo ngại chất Bisphenol A. Theo bộ Y tế Việt Nam, cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã rà soát các quy định liên quan đến Bisphenol A đang áp dụng tại Việt Nam và kiểm tra một số bình sữa trẻ em PC đang lưu hành trên thị trường. Kết quả cho thấy, tất cả các mẫu bình sữa đều có hàm lượng Bisphenol A không vượt quá quy định cho phép của Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Khánh Trâm, cục phó Cục an toàn vệ sinh thực phẩm (bộ Y tế) cho biết, sau khi có thông báo của EU, cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã ra khuyến cáo đến người tiêu dùng không nên sử dụng bình sữa trẻ em bằng nhựa trong PC; nếu bắt buộc phải sử dụng bình sữa thì không sử dụng nước nóng trên 60oC để pha sữa trong bình, không cho bình sữa vào nồi đun cách thủy hoặc lò vi sóng…
Cũng theo bà Khánh Trâm, chúng ta không thể cấm sử dụng, bởi tại Nghị định 163/2004/NĐ-CPquy định chi tiết thi hành một số điều của pháp lệnh Vệ sinh an toàn thực phẩm do Chính phủ ban hành thì bình sữa không nằm trong danh mục thực phẩm có nguy cơ cao. Do đó, chúng ta chỉ đưa ra khuyến cáo để người tiêu dùng thận trọng khi sử dụng. Đối với những sản phẩm lưu hành trên thị trường sẽ được cơ quan chức năng kiểm tra, trong đó bình sữa cũng thuộc hàng phải kiểm tra. Việc kiểm tra căn cứ vào giấy tờ cũng như sản phẩm thực tế. Người tiêu dùng nên xem kỹ sản phẩm trước khi dùng, đặc biệt là phần ghi thành phần.
