Trong những bữa cơm hằng ngày, trẻ có thể có những thói quen xấu khi ăn uống mà nếu không được uốn nắn sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách của trẻ sau này. Tạo cho trẻ thói quen ăn uống lịch sự, nghiêm túc ngay từ nhỏ thực sự là một khoá học quan trọng đối với việc giáo dục trẻ tại nhà.
Dạy trẻ những quy tắc cơ bản trong ăn uống trong gia đình
Dạy trẻ cách mời
Muốn trẻ biết cách mời người lớn trước khi ăn thì bạn hãy làm gương. Chính việc cha mẹ mời con cái ăn cơm lại là bài học hiệu quả, bởi trẻ hay bắt chước và mời lại. Đến lúc này, bạn hãy chỉ ra cho trẻ lý do tại sao trước khi ăn phải mời người lớn trước và mời tất cả mọi người. Đó là sự thể hiện tình cảm, sự tôn trọng mà tất cả mọi người đều làm.
Dạy trẻ gắp thức ăn
Khi trẻ gắp thức ăn hay làm rơi vãi, hoặc có thói quen đảo bới đĩa thức ăn, hãy chỉ cho chúng biết rằng: không ai làm như vậy và chỉ cho trẻ đó là phép lịch sự tối thiểu khi ăn uống. Lấy những chuẩn mực từ phía ông bà, anh chị lớn tuổi để làm ví dụ thực tế cho trẻ, chứ đừng giảng giải quá nhiều khi đang ăn.
Giúp trẻ từ bỏ những thói quen xấu trong khi ăn
Những thói quen xấu như nhai tóp tép, làm bắn thức ăn, nói chuyện huyên thuyên, húp canh gây tiếng động cần được nhắc nhở ngay thì trẻ mới không quên.
Dạy trẻ cách ăn
Cha mẹ cần chỉ dẫn cho trẻ những cách ăn khác nhau, cách dùng dụng cụ khác nhau đối với những đồ ăn khác nhau, ví như: với thịt gà thì con có thể dùng tay xé, với con tôm thì dùng tay bóc vỏ, nhưng với những món khác như món xào thì phải dùng đũa gắp, món bánh thì dùng dĩa…
Thỉnh thoảng giải thích cho trẻ những câu thành ngữ, tục ngữ về ăn uống ngay trong bữa cơm như: Thế nào là “ăn trông nồi, ngồi trông hướng” hay thế nào là “liệu cơm gắp mắm”. Nhân đó, bạn có thể lấy chính mình và trẻ làm ví dụ cho lời giải thích. Trẻ sẽ nhớ rất lâu và thuộc những câu nói này như một nguyên tắc để làm theo.
Dạy trẻ quy tắc ăn uống lịch sự nơi đông người
– Cho trẻ làm quen với phong cách ăn uống khi được mời dự tiệc hay ăn cỗ bằng cách tập dượt. Bạn có thể làm một bữa tiệc nho nhỏ vào ngày nghỉ và yêu cầu tất cả mọi người trong gia đình ăn mặc chỉnh tề, lịch sự làm mẫu cho trẻ. Bài học này sẽ khiến trẻ thích thú và ghi nhớ mãi. Trẻ sẽ hiểu tại sao khi đi dự tiệc chỗ đông người cần biết kính trên, nhường dưới, ăn uống từ tốn, lịch sự theo những lễ nghi chung….
– Nếu có điều kiện, hãy đưa trẻ đến ăn nhà hàng một vài lần để chúng quan sát cách ăn uống của những người lạ xung quanh. Đi ăn ngoài hàng như thế là cơ hội giúp trẻ kiểm chứng những lời dạy bảo của bạn và học những điều mới mẻ. Bạn có thể để trẻ tự gọi món, dạy chúng cách yêu cầu người phục vụ, chỉ và giải thích cho chúng tại sao người ta nâng ly, chạm cốc và họ làm thế vào những dịp nào.
– Nếu có ông bà ở quê, bạn hãy dành thời gian cho trẻ về thăm, ăn cơm cùng ông bà. Đặc biệt là khi có cỗ bàn nhân dịp giỗ chạp, hãy cho trẻ có cơ hội được làm quen với không khí gặp gỡ họ hàng, ăn uống vui vẻ để trẻ thấy được sự hòa đồng, tình cảm và những thói quen, tập tục ăn uống truyền thống của quê mình…
Dạy trẻ ứng xử với những bất thường khi ăn uống
Khi ăn, trẻ thường gặp phải những trường hợp như bị giắt thức ăn vào khe răng, sơ ý làm rớt đũa xuống đất, có thể nhìn thấy con vật lạ trong thức ăn, cha mẹ đều nên dạy cho trẻ biết cách xử lí đúng có thể gây cho người khác ấn tượng không tốt hoặc khiến người khác cảm thấy khó chịu.
Những điều cha mẹ cần lưu ý
– Do trong ngày trẻ ít hoạt động, hay ăn vặt nên bữa chính trẻ không còn muốn ăn và chỉ nghĩ đến việc nghịch ngợm, quậy phá… Do vậy, cha mẹ cần lưu ý không để trẻ ăn vặt trước bữa ăn.
– Trẻ bắt chước rất nhiều thói quen từ cha mẹ, đặc biệt là thói quen ăn uống hàng ngày cho nên để chỉnh sửa thói quen cho trẻ thì cha mẹ cũng cần chú ý đến việc chỉnh sửa thói quen ở bản thân để trẻ học hỏi.
– Trẻ nhỏ giai đoạn này học hỏi được rất nhiều điều thông qua trò chơi, nên cha mẹ có thể dành thời gian chơi trò chơi nấu ăn và ăn cơm với trẻ để thông qua đó dạy trẻ các quy tắc lịch sự trong ăn uống.
