Nói lắp là một tật khá phổ biến và cần rèn luyện ngay từ nhỏ để tránh thành tật lâu dài. Người mắc tật này mặc dù biết rõ mình muốn nói câu gì nhưng khi phát âm thường phải lặp lại các âm nhiều lần hay kéo dài một âm lâu trước khi phát ra tiếng kế tiếp. Tuy không phải là bệnh, nhưng nói lắp thường đưa lại nhiều phiền phức và đau khổ cho người mắc.
Theo các chuyên gia, nguyên nhân gây nói lắp thường do: Chấn thương khi còn sơ sinh (sinh khó, ngã…). Người mẹ khi mang thai mắc bệnh hoặc trẻ bị bệnh ở não sau khi điều trị khỏi đã để lại tỳ vết nào đó ở trung tâm ngôn ngữ.
Tật nói lắp cũng có tính di truyền, trong gia đình có nhiều người nói lắp thì khả năng nói lắp của con cháu họ rất cao. Bắt chước người khác nói lắp, hoặc thường tiếp xúc với những người nói lắp nên tiếp thu phải những ám thị không tốt, kết quả tự mình dần dần cũng biến thành nói lắp…
Muốn bỏ được nói lắp, trước hết phải xóa bỏ trở ngại về tâm lý. Không nên vì nói năng khó khăn mà biến mình thành cô độc, co mình lại, xấu hổ và mặc cảm, với trẻ nhỏ cha mẹ cần đặc biệt chú ý tới vấn đề này.
Phương pháp hữu hiệu để chữa bệnh nói lắp là tốc độ nói phải chậm, khi nói phải mạnh dạn, phải bình tâm, tự nhiên, cố gắng phát âm chậm và dịu dàng. Ngoài ra, khi nói cố giữ tiết tấu, có thể chia lời nói thành các ý đơn giản, mỗi ý nói một lần. Câu nói phải nối với nhau.
Với trẻ nhỏ, cha mẹ nên dạy cho trẻ biết cách kiểm soát những căng thẳng; hãy bảo đảm cho trẻ có đầy đủ thời gian để trò chuyện; khi nói chuyện với trẻ, nên nói chậm và thư thái để khuyến khích những câu trả lời chậm, thư thái giống như vậy từ trẻ. Cha mẹ cần cố gắng động viên trẻ khi trẻ nản chí.
Nên để trẻ tập đọc to mỗi ngày một lần, cha mẹ là người lắng nghe trẻ đọc và hướng dẫn trẻ, sau đó dần dần mở rộng phạm vi, có thể đọc trước toàn gia đình, bạn bè, người quen. Điều này vừa có thể khắc phục trở ngại về ngôn ngữ, vừa khắc phục được trở ngại về tâm lý. Mỗi ngày dành từ 50 đến 60 phút để trẻ tập đọc và tập nói.
Cần lưu ý là phải luyện tập đều đặn, kiên trì hằng ngày. Ngoài ra cũng cần kết hợp thêm với việc luyện tập thể dục thể thao và tập thở.
