Đối với trẻ, được cha mẹ khen thưởng có thể là động lực tốt để bé ngoan hơn hay hoàn thành một nhiệm vụ nào đó tốt hơn. Tuy nhiên, việc khen thưởng, treo thưởng không hợp lý đôi khi lại có thể mang lại nhiều rắc rối cho phụ huynh và tạo cho trẻ nhưng thói quen không tốt.
Thưởng khi nào và thưởng gì?
Theo chuyên gia tâm lý trẻ em Karen Sullivan, thưởng gì và khi nào thưởng là vấn đề phổ biến của người làm cha làm mẹ.
“Ở tuổi lên 2, bé chưa thực sự nắm bắt được khái niệm về sự trì hoãn” – Karen nói. Nhưng bạn không nên từ bỏ việc cộng dồn miếng dán bé ngoan cho bé. Nếu bé hiểu rằng phải được bao nhiêu việc tốt mới được một phần thưởng xứng đáng thì bé sẽ sớm có thói quen chờ đợi, dù là thời gian dài.
“Tôi đề nghị mua cho bé nhà tôi một máy kéo đồ chơi làm phần thưởng nhưng chỉ khi bé có nhiều miếng dán bé ngoan trên bảng thành tích của bé và không quấy khóc nếu ngủ riêng. Vấn đề là bé luôn miệng đòi máy kéo khi làm tốt một việc gì đó, như ngồi bô hoặc cởi giày nhưng tất nhiên, nguyện vọng của bé chưa thể được đáp ứng” – Lotti (mẹ của Ric 2 tuổi) giải thích.
Trong tình huống này, chuyên gia gợi ý rằng, cách tốt nhất là tặng cho bé những phần thưởng nhỏ trước. Mua miếng dán động vật hoặc ôtô đồ chơi nếu đó là thứ bé thích, gọi là phần thưởng nhanh mỗi khi bé ngủ riêng mà không khóc.
Mặt trái của phần thưởng nhanh là bé sẽ hy vọng có thưởng mỗi khi làm tốt một việc, đẩy cha mẹ vào tình huống “tiến thoái lưỡng nan”. “Mauri nhà tôi rất ghét bị mẹ thay tã. Để giữ con im lặng, chồng tôi nói với bé rằng nếu bé chịu hợp tác, bé sẽ có một món quà bất ngờ. Mauri rất thích thú và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nhưng bây giờ bé luôn quấy khóc đòi quà mỗi lần được thay bỉm” – Janie (mẹ của Mauri, 2 tuổi) nói.
Lời khuyên từ chuyên gia: Để phá vỡ thói quen này, bạn hãy buộc tất cả số bỉm mới trong giỏ và đặt một miếng dán bé ngoan lên 1/3 số bỉm đó. Mỗi lần bé thay một cái bỉm, coi như bé đã tích thêm một điểm nhỏ. Bao giờ được 1 (hoặc nhiều hơn) miếng dán bé ngoan, bé mới được quà.
Bé yêu cầu phần thưởng lớn hơn
Cũng như hy vọng sẽ có thưởng sau mỗi việc tốt, bé của bạn giờ đây có thể yêu cầu được thưởng to hơn. “Tôi tặng con mình một ngôi sao sau mỗi lần ngồi bô. Nhưng chẳng bao lâu, một ngôi sao là không đủ với bé. Tôi chuyển sang miếng dán nhân vật hoạt hình và sau đó là những thanh chocolate. Bây giờ, tôi chẳng nghĩ ra được phần thưởng nào to hơn thế vì bé lại có vẻ không hài lòng với những gì đang được nhận” – Betha (35 tuổi, mẹ của Lisa 2 tuổi) nói.
Lời khuyên từ chuyên gia: Tạo ra một chiếc túi may mắn với các phần thưởng có giá trị ngang bằng nhau, chẳng hạn miếng dán lấp lánh, nơ buộc tóc, đồ ăn nhẹ… Bé yêu thích sự bí ẩn và bạn cũng không phải đau đầu nghĩ phần thưởng bởi bạn không biết mình sắp trao cho con thứ gì. Hãy cẩn thận với những gì bạn đưa cho bé bởi vì, bé có thể kỳ kèo đòi đổi thứ khác.
Bạn muốn sử dụng phần thưởng tại bữa cơm
Dùng phần thưởng vào giờ ăn không phải ý tưởng tốt vì nó có thể phản tác dụng. “Berti nhà tôi có một giai đoạn cực kỳ lười ăn. Lúc đầu, tôi hứa sẽ cho bé đi xe lửa trong công viên nếu bé ăn hết. Nhưng khi bé ăn còn thừa, tôi lại tặng bé một que kem hay chiếc bánh yêu thích vì lo con bị đói” – Andra (mẹ của Berti 2 tuổi) chia sẻ.
Lời khuyên từ chuyên gia: Tránh phần thưởng ở bữa cơm. Cũng đừng cung cấp cho con món ăn thay thế. Phần lớn các bé đều trải qua giai đoạn lười ăn và bé biết sớm đi vòng qua nó. Nhưng nếu bé được ăn kem hoặc bánh, bé sẽ nghĩ phần thưởng là đồ ăn và điều này, ngược lại khuyến khích bé ăn uống thoải mái, dẫn đến vấn đề về cân nặng.
Phần thưởng khi mẹ vắng nhà
“Nếu con tôi ngoan khi tôi không có ở nhà, tôi hứa sẽ tặng bé một phần thưởng” – Fransi (mẹ của Cleo 3 tuổi) nói.
Lời khuyên từ chuyên gia: Bạn phải đi làm và đó là điều cần được bé thông cảm. Nếu được nhiều phần thưởng, bé có thể đòi những thứ ngoài ngân sách của bạn. Nếu nhà bạn có 2 bé thì việc thưởng càng rối rắm
