Mang thai ngoài tử cung, thuật ngữ y học gọi là chửa ngoài tử cung. Bình thường thì trứng thụ tinh nằm ở trong buồng tử cung, nhưng do một số nguyên nhân, trứng thụ tinh nằm ở ống dẫn trứng, buồng trứng, khoang chậu ngoài buồng tử cung hoặc nằm ở cổ tử cung.
Thai ngoài tử cung là một bệnh dẫn đến chảy máu trong ổ bụng bất ngờ và rất nguy hiểm, nếu không được phát hiện sớm có thể dẫn đến tử vong.
Nguyên nhân gây ra thai ngoài tử cung
Tất cả những yếu tố làm chậm trễ hay ngừng di chuyển của trứng thụ tinh vào trong tử cung đều là nguyên nhân gây thai ngoài tử cung. Thông thường, có 3 nhóm nguyên nhân chính gây nên hiện tượng này.
Nhóm 1: Viêm nhiễm vòi trứng
Viêm nhiễm vòi trứng sẽ gây tắc, hẹp vòi trứng và dễ gây ra tình trạng thai ngoài tử cung. Viêm nhiễm vòi trứng thường do bệnh lây truyền qua đường tình dục gây nên như: trực khuẩn lậu hay bệnh do chlamydia trachomatis. Trước khi bị viêm phần phụ, bệnh nhân thường bị bít vòi trứng hoàn toàn dẫn đến vô sinh. Nạo phá thai cũng là một nguyên nhân gây viêm nhiễm vòi trứng.
Nhóm 2: Các bệnh phụ khoa
Đó là khối u phần phụ, dị dạng bẩm sinh vòi trứng…
Vòi trứng có thể bị tắc hoặc hẹp bởi bệnh lạc nội mạc tử cung, khối u phần phụ chèn ép vòi trứng, những phẫu thuật lên vùng bụng gây dị dạng vòi trứng như: vòi trứng bị kéo dài, bị gập góc… hoặc những tác động trực tiếp lên vòi trứng từ trước như: triệt sản, nối vòi trứng…
Vòi trứng còn có thể bị tắc, hẹp bẩm sinh. Ngoài ra, hẹp vòi trứng có thể do:
- Dị dạng bẩm sinh vòi trứng.
- Bệnh lạc nội mạc tử cung.
- Khối u phần phụ chèn ép vòi trứng.
- Những phẫu thuật ở vòi trứng trước đó như: triệt sản, nối vòi trứng.
Nhóm 3: Chất nicotin
Các nghiên cứu cho thấy, thuốc lá không chỉ làm chậm và khó thụ thai, sảy thai tự nhiên mà còn gây nên hiện tượng thai ngoài tử cung ở các thai phụ.
Chất nicotin có trong thuốc lá làm hỏng các nhung mao phủ trên các thành ống và làm giảm cử động của các vòi trứng, gây khó khăn cho quá trình trứng thụ tinh tiến về tử cung. Từ đó dẫn đến trứng làm tổ trong vòi trứng và phát triển thành thai ngoài tử cung, gây nguy cơ vỡ vòi trứng. Những phụ nữ hút từ 10 điếu thuốc/ngày trở lên có nguy cơ mắc chứng này gấp 1,5 lần người khác.
Triệu chứng khi mang thai ngoài tử cung
– Triệu chứng của mang thai ngoài tử cung ban đầu cũng giống như mang thai bình thường. Sau khi tắc kinh, xuất hiện các phản ứng của người mới có thai như: chán ăn, mệt mỏi… xét nghiệm nước tiểu có thai thể hiện dương tính.
– Mang thai được khoảng từ 8 – 12 tuần, nếu thai phụ bị mang thai ngoài tử cung sẽ thấy đau bụng dưới, đau liên tiếp, dữ dội, nôn… Tình trạng nghiêm trọng thì mặt mũi tái nhợt, chân tay lạnh, vã mồ hôi và choáng váng.
– Nhiều thai phụ thấy âm đạo ra máu, thường ít hơn khi có kinh nguyệt, hiện tượng gần giống sảy thai tự nhiên.
Có thể kết luận triệu chứng của mang thai ngoài tử cung như sau: Tắc kinh, đau bụng, âm đạo ra máu.
Điều trị mang thai ngoài tử cung
Mang thai ngoài tử cung gây ra chứng bệnh đau bụng cấp nguy hiểm, trường hợp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến sinh mạng của thai phụ và thai nhi. Do đó, các bà bầu cần hết sức chú ý, cảnh giác, khi xuất hiện các triệu chứng trên, phải đến ngay bệnh viện kiểm tra để chuẩn đoán, xử lí sớm.
Ngay khi phát hiện các triệu chứng trên, sản phụ nên đến bệnh viện để có phương pháp điều trị thích hợp. Thai ngoài tử cung càng được phát hiện sớm thì việc điều trị càng đơn giản. Với những khối thai chưa vỡ và có đường kính 3cm, bác sĩ có thể chỉ định tiêm một loại thuốc vào khối thai nhằm làm khối thai không tiếp tục phát triển sai vị trí và tự tiêu đi. Với những khối thai to hơn, phương pháp thông dụng là phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật nội soi. Phẫu thuật nội soi có ưu điểm là làm giảm nguy cơ bị dính vùng bụng sau khi mổ. Tuy nhiên, nếu khối thai đã bị vỡ hoặc có quá nhiều máu trong ổ bụng bắt buộc bác sĩ phải tiến hành mổ hở. Sau khi điều trị, sản phụ vẫn có thể có thai lại như bình thường nhưng khả năng tái phát có thể trên 10%. Với trường hợp bị viêm nhiễm, gây tắc hẹp vòi trứng thì khả năng này thậm chí còn cao hơn.
Tình trạng này tái phát có thể lặp lại trên vòi trứng còn lại, trên chỗ mở của vòi trứng lần trước (nếu chưa bị cắt) hay trên mỏm cụt của vòi trứng đã bị cắt.
Đề phòng thai ngoài tử cung
Cách tốt nhất để phòng ngừa thai ngoài tử cung là người phụ nữ nên giữ vệ sinh tốt, đặc biệt trong kỳ kinh nguyệt, sau khi hay đang trong thời kỳ cho con bú; không nên nạo phá thai, phòng ngừa viêm nhiễm sinh dục do các bệnh lây truyền qua đường tình dục (chung thủy 1 vợ – 1 chồng, dùng bao cao su khi quan hệ) và chống viêm nhiễm sau khi sinh cũng như sau khi sảy thai.
Nếu phát hiện có hiện tượng khí hư bất thường, người phụ nữ nên đi khám phụ khoa để điều trị sớm. Điều trị càng muộn, nguy cơ viêm nhiễm âm đạo, cổ tử cung dẫn đến viêm nhiễm tử cung.
