Virus Varicella Zoster (VZV), thủ phạm gây ra bệnh thủy đậu, lây lan trong cộng đồng nhanh chóng. Biến chứng phổ biến nhất là nhiễm trùng các nốt ban dẫn đến nhiễm trùng da, sẹo, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
Ngoài ra, những biến chứng nặng khác có thể tác động đến đời sống của trẻ trong thời thơ ấu như viêm não, viêm phổi thậm chí có thể tử vong. Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu nếu bị thủy đậu, em bé sinh ra có thể bị dị dạng.
Thống kê tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP HCM cho thấy bệnh xảy ra tập trung từ tháng 2 đến tháng 6 hàng năm, trong đó nhiều nhất vào tháng 3 đến tháng 4. Khoảng 90% bệnh nhân là trẻ em nên được gọi là bệnh trẻ em.
 |
Trẻ sơ sinh, trẻ chưa tiêm phòng hoặc bị suy giảm miễn dịch sẽ bị bệnh nặng hơn những trẻ khác. Sau khi nhiễm thủy đậu, trẻ sẽ có miễn dịch lâu dài, ít có khả năng mắc lại lần thứ 2. Tuy nhiên, một số trường hợp tái nhiễm thể nhẹ hoặc không có biểu hiện lâm sàng. Mặc khác, bệnh cũng truyền qua nhau thai từ mẹ sang con khi mẹ mang thai bị nhiễm thủy đậu.
Trẻ bị thủy đậu khi nói, ho, hắt hơi, khóc… các virus sẽ phát tán trong không khí. Khi chúng ta hít vào, virus theo vào cơ thể sinh sôi thành “tập đoàn” hoặc khi tiếp xúc gần với mụn nước của trẻ đang bệnh cũng có thể bị lây nhiễm. Thậm chí, bệnh có thể lây khi trẻ tiếp xúc với dụng cụ học tập, quần áo, đồ chơi của bạn… có chứa virus gây bệnh. Thủy đậu rất dễ lây, xảy ra nhiều ở những nơi đông đúc như nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường học do các nguyên nhân như phát hiện muộn, không áp dụng biện pháp phòng ngừa.
Một số biện pháp chăm sóc tại nhà không đúng cách như tránh ánh sáng, cữ nước, kiêng gió, bôi phấn rơm, đắp lá cây, chọc vỡ các mụn nước có thể gây biến chứng nhiễm trùng. Ngoài ra, việc tự ý dùng thuốc có chứa corticoids thường làm bệnh nặng thêm.
Thủy đậu lây lan sớm, độ lây lan cao nên chủng ngừa bằng văcxin là biện pháp hữu hiệu giúp ngăn ngừa và giảm độ nặng của bệnh. Tiêm ngừa nên được thực hiện trước khi mùa dịch xảy ra để tránh nhu cầu tăng cao gây khan hiếm thuốc chủng ngừa. Tiêm sau khi tiếp xúc với người bệnh đôi khi vẫn có thể mắc bệnh do văcxin chưa kịp có tác dụng. Phụ huynh nên đưa trẻ đến các bệnh viện Sản, Nhi, Trung tâm Y tế dự phòng để được tư vấn tiêm ngừa thủy đậu. Nếu có điều kiện, thanh thiếu niên và người lớn cũng nên đi tiêm ngừa để được bảo vệ, tránh lây lan trong cộng đồng khi dịch bùng phát.
Liều tiêm ngừa bệnh thủy đậu chia làm 2 nhóm tuổi. Trẻ từ 12 tháng đến 12 tuổi tiêm một liều. Bạn có thể tiêm thêm một liều văcxin thủy đậu nữa để gia tăng hiệu quả bảo vệ tối đa cho trẻ vì miễn dịch với bệnh giảm theo thời gian và khi dịch bùng phát quá lớn. Trẻ từ 13 tuổi trở đi cần tiêm 2 liều, khoảng cách giữa 2 lần tiêm là 6 tuần.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh – Khoa Nhiễm BV Nhi đồng 1 – TP HCM
