Tại hội thảo về tăng cường nuôi con bằng sữa mẹ tổ chức tại Hà Nội sáng 13/12, các chuyên gia cho rằng nhiều bà mẹ đã bị các clip quảng cáo sữa đánh lừa. Nghe quảng cáo sữa có bổ sung lysine, DHA… giúp trẻ “cao hơn”, “thông minh hơn”, nhiều bà mẹ không yên tâm nếu không cho con uống thêm sữa ngoài. Trong khi đó sữa mẹ có đầy đủ những thành phần này, thậm chí nhiều dinh dưỡng hơn thì lại bị bỏ phí.
Chỉ tính riêng trong năm 2010, các hãng sữa đã chi hơn 10 tỷ đồng để quảng cáo các sản phẩm sữa bột, gấp 2,7 lần so với chi phí quảng cáo trong năm 2009.
Nhiều công ty cố tình quảng cáo sữa của họ có thành phần tương đương hoặc tốt như sữa mẹ, quảng cáo quá sự thật về tính chất ưu việt của sữa ngoài mà không có trong sữa mẹ… Trong khi đó, dòng chữ “Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ” (theo quy định tại Việt Nam) lại bị lướt nhanh.
Ông Roger Mathisen, chuyên gia dinh dưỡng của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc cho biết, tình trạng quảng bá không phù hợp cho các sản phẩm cạnh tranh với sữa mẹ thường gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc lựa chọn và thực hành cho con bú của các bà mẹ. Thực tế, nghiên cứu đánh giá mối liên hệ giữa quảng cáo trên tạp chí làm cha mẹ và tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ cho thấy khi quảng cáo sữa ngoài xuất hiện ngày càng nhiều thì tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ giảm đi.
Sữa công thức dành cho trẻ nhỏ tiếp tục là mặt hàng có doanh thu lớn nhất trong nhóm thị trường thức ăn cho trẻ nhỏ và dự báo tiếp tục tăng trong những năm tới. Mức tăng trưởng đến từ khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Nhiều bà mẹ lầm tưởng rằng để con phát triển tốt thì cần cho ăn sữa ngoài nên đã không cho con bú, làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
“Không những thế, mối lo ngại về nhiễm khuẩn trong sữa bột ngày càng gia tăng. Sữa bột không phải là sản phẩm vô trùng, tại nhà máy nó có thể bị nhiễm các vi khuẩn gây bệnh có khả năng lây nhiễm cao. Kể từ năm 2000 đến nay đã có hơn 70 đợt thu hồi các sản phẩm sữa bột, chủ yếu là ở các nước công nghiệp hóa”, ông Roger nói.
Trong khi đó, sữa mẹ có nhiều chất dinh dưỡng mà không thể tìm thấy ở bất kỳ sản phẩm dinh dưỡng nào. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ giúp ngăn ngừa 13% trường hợp tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi.
Không những thế, mỗi năm Việt Nam sẽ tiết kiệm được khoảng 594 triệu USD cho các chi phí chữa bệnh liên quan đến sản phẩm thay thế sữa mẹ không đủ dinh dưỡng hoặc nhiễm khuẩn.
Với trẻ không bú mẹ hoặc bú mẹ có kèm các chất lỏng không phải sữa, tỷ lệ có triệu chứng của bệnh bất kỳ trong vòng 2 tuần lên đến 60%. Trong khi đó, với trẻ chỉ có bú mẹ thì tỷ lệ này chỉ là gần 30%, giảm đến gần một nửa. Đây là kết quả điều tra ban đầu của dự án Alive & Thrive thực hiện vào năm 2010 với 1.000 trẻ tại một số tỉnh như: Thái Nguyên, Thanh Hóa, Quảng Ngãi….
Bác sĩ Phạm Thúy Hòa, Giám đốc Trung tâm thực phẩm và dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế) cho biết, trẻ được bú sữa mẹ ít phải đến bệnh viện hơn, ít phải dùng thuốc, có nguy cơ lây nhiễm và mắc bệnh thấp. Lý do vì sữa mẹ chứa hơn 200 thành phần khác nhau, gồm các chất tăng khả năng miễn dịch, enzim, hoóc môn, vitamin cũng như các dưỡng chất cần thiết khác.
“Sữa ngoài (sữa bò, sữa dê, sữa công thức) không có đủ kháng thể cần thiết, không có chất xơ như sữa mẹ vì thế trẻ hay bị táo bón. Không những thế hàm lượng chất dinh dưỡng trong sữa ngoài cao hơn so với hơn nhu cầu của trẻ, dẫn đến bé bị thừa cân, béo phì ngay từ khi còn nhỏ”, bà Hòa cho biết.
Phó giáo sư, tiến sĩ Lê Thị Hợp, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế) cũng cho biết, với trẻ dưới 6 tháng tuổi, không có một loại thức ăn nào tốt hơn sữa mẹ. Nuôi con bằng sữa mẹ giúp ngăn ngừa nhiều bệnh nhiễm khuẩn ở trẻ thơ cũng như ở giai đoạn trưởng thành như: viêm đường tiêu hóa, viêm đường hô hấp, dị ứng cho tới các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, các bệnh tim mạch và ung thư.
Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy, trẻ được bú sữa mẹ thông minh hơn. Thời gian trẻ được bú mẹ càng lâu thì càng có khả năng trí tuệ cao hơn, thể hiện qua những kỹ năng vận động, ngôn ngữ và khả năng nhận thức hoàn thiện hơn.
“Cho con bú là một trong những sự đầu tư quan trọng nhất mà cha mẹ có thể dành cho con trong suốt 2 năm đầu đời hơn bất cứ loại văcxin hay công nghệ và sự can thiệp y tế tiên tiến nào. Do vậy, chúng ta cần đảm bảo rằng mọi trẻ em sinh ra ở Việt Nam đều có được sự khởi đầu cuộc sống một cách tốt nhất có thể và khởi đầu đó chính là bú sữa mẹ”, bà Nemat Hajeebhoy, Giám đốc quốc gia sáng kiến Alive & Thrive chia sẻ.
