Trẻ bị cận, loạn thị không điều trị sớm có thể bị mù

Hiện nay, trung bình một ngày tại khoa Mắt trẻ em – bệnh viện Mắt T.Ư có hơn 150 ca khám về tật khúc xạ.

Các loại tật khúc xạ thường gặp ở trẻ em gồm cận thị, viễn thị và loạn thị. Trong đó, đối tượng mắc là trẻ dưới 10 tuổi đang có xu hướng gia tăng mạnh. Đây là một trong 5 nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở Việt Nam.

Tầm nhìn hạn chế

Theo chỉ định của bác sĩ, chị Nguyễn Thị Hoa (ở Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội) đưa cô con gái 3 tuổi đi tập chức năng phục hồi mắt. Chị buồn rầu kể, lúc con 2 tuổi, gia đình đã thấy mắt cháu có dấu hiệu bị lé nhưng không đưa con đi khám ngay vì nghĩ sau này lớn lên cháu sẽ khỏi. Nhưng đến khi gần 3 tuổi, mắt cháu càng bị lé nặng hơn, những đồ vật để gần nhiều khi cũng không thể nhìn thấy. Lúc này chị Hoa mới đưa con đến gặp bác sĩ thì được biết cháu bị loạn thị, khả năng nhìn chỉ còn 4/10. Trường hợp của anh Trần Văn Long (H.Hải Hậu, Nam Định) còn đen đủi hơn khi cô con gái đã 7 tuổi nhưng vẫn chưa một ngày cắp sách đến trường. Cháu phải mổ mắt vì độ chênh lệch giữa hai mắt quá lớn. Cũng chỉ đến khi bác sĩ khám mới phát hiện bé Hải có một mắt bình thường, còn một mắt cận 12 đi-ốp. Bác sĩ chỉ định phải phẫu thuật gấp.

Bác sĩ Hoàng Cương, bệnh viện Mắt T.Ư nhấn mạnh, nguyên nhân gây các bệnh tật khúc xạ ở trẻ nhỏ ngoài yếu tố bẩm sinh, di truyền, chế độ dinh dưỡng không đảm bảo, còn do tầm nhìn của trẻ bị hạn chế vì cuộc sống ngày càng đô thị hóa. “Cha mẹ cứ tưởng trẻ ngồi hàng giờ ngoan ngoãn trước màn hình là tốt mà không biết rằng trẻ suốt ngày bị nhốt trong nhà, xem ti-vi quá nhiều, không có không gian rộng để vui chơi, ngắm nhìn đã làm tăng nguy cơ bị cận, loạn thị dù chưa đến tuổi đi học”, bác sĩ Cương nói.

Không điều trị sớm có thể mù

Theo BS. Lê Thúy Quỳnh (khoa Mắt trẻ em, bệnh viện Mắt T.Ư), trẻ dưới 18  tuổi không có chỉ định phẫu thuật chữa tật khúc xạ. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp do phát hiện muộn, độ chênh lệch giữa hai mắt vượt quá 5 đi-ốp nên vẫn phải tiến hành mổ. Nếu để trẻ đeo kính với độ lệch lớn sẽ gây hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn và nhức đầu kéo dài.

Nhiều trẻ mắt không có độ lệch khúc xạ lớn, nhưng do không phát hiện sớm để điều trị nên dẫn đến hậu quả khôn lường. Lý giải điều này bác sĩ Quỳnh cho biết: “Hệ thống thị giác của trẻ chưa hoàn thiện, do đó nếu có tật khúc xạ mà không đeo kính sớm, hình ảnh võng mạc sẽ không rõ nét, ngăn trở quá trình phát triển bình thường của mắt, có thể dẫn tới nhược thị và lé, thậm chí là mù lòa. Quá trình phục hồi nhược thị cũng sẽ mất nhiều thời gian và tiền bạc nếu trẻ quá 10 tuổi”.

Các bác sĩ khuyến cáo, nên cho trẻ đi kiểm tra thị lực ngay tại các cơ sở chuyên khoa mắt khi thấy các biểu hiện lạ ở mắt như lác, trẻ thường nheo mắt, nghiêng đầu khi nhìn, nhức mắt, dụi mắt, nhìn mờ, kết quả học tập giảm sút. Nếu phát hiện bị tật khúc xạ cần cho đeo kính phù hợp và tái khám định kỳ để theo dõi và xử lý biến chứng. Bên cạnh đó, cha mẹ cần hướng dẫn trẻ ngồi học đúng tư thế, lưng thẳng, mắt cách mặt chữ khoảng 30cm; phòng học đủ ánh sáng, bàn ghế đúng tiêu chuẩn theo từng cấp học, đèn học để phía đối diện với tay cầm bút; bố trí thời gian học và vui chơi ngoài trời hợp lý; không đọc sách, xem ti-vi, chơi vi tính quá 2 giờ liên tục; không đọc sách trên tàu xe, khi nằm ngửa hoặc ở những nơi thiếu ánh sáng. Chế độ ăn uống điều độ, nhiều chất xơ và vitamin cũng góp phần đảm bảo thị lực cho trẻ.