Bệnh tắc ống lệ mũi gặp ở 2-4% trẻ sơ sinh đủ tháng; trong đó 1/3 là tắc cả 2 bên. Hầu hết sẽ trị thông lúc trẻ 4-6 tháng tuổi.
Bình thường, nước mắt được tiết ra từ các tuyến lệ, sau khi làm ướt bề mặt nhãn cầu, phần còn lại sẽ đổ vào điểm lệ, lệ quản, túi lệ, qua ống lệ mũi và đổ ra ngách mũi phía trước. Khi có bệnh lý ở đường lệ, nước mắt sẽ bị ứ đọng và gây chảy nước mắt. Tắc tuyến lệ bẩm sinh có các bệnh lý như không có điểm lệ, rò túi lệ nhưng hay gặp nhất là tắc ống lệ mũi với những triệu chứng chảy nước mắt. Mức độ chảy nước mắt có thể thay đổi, có thể kèm theo viêm kết mạc khi ấn vùng túi lệ ở góc trong của mắt sát cánh mũi ta thấy nước trào ra, có thể kèm mủ nhày. Ống lệ mũi tắc do còn màng ngăn trong thời kỳ bào thai (quá trình tạo ống lệ). Trong một số trường hợp, nguyên nhân còn do biến dạng ống xương của ống lệ mũi.
Bệnh tắc ống lệ mũi gặp ở 2-4% trẻ sơ sinh đủ tháng; trong đó 1/3 là tắc cả 2 bên. Hầu hết sẽ trị thông lúc trẻ 4-6 tháng tuổi. Nếu trẻ mới có 2-3 tháng tuổi, nên day xoa vùng túi lệ kết hợp với tra mắt bằng các dung dịch kháng khuẩn như NaCl 0,9%, chloramphenicol 0,4% hay gentamycin 0,3%.
Kỹ thuật day xoa nắn như sau:
– Đặt trẻ nằm, một tay giữ đầu trẻ. Dùng ngón trỏ của tay kia đặt lên góc trong mắt, hướng lên trên, tạo với trục mắt một góc khoảng 10-15độ. Ấn nhẹ đầu ngón trỏ và day ngược lên phía trên và về phía mắt để đẩy mủ trong túi lệ (nếu có) ra ngoài.
– Dùng bông lau sạch mủ nhày. Nhỏ 1-2 giọt thuốc kháng khuẩn vào mắt. Chờ 1-2 phút sau đó đặt lại đầu ngón trỏ vào vị trí cũ, ấn một áp lực vừa phải và miết dọc xuống dưới về phía cạnh mũi, lặp lại thao tác này 10-15 lần.
Mỗi ngày thực hiện day, xoa, nắn 3 lần. Nếu sau 1 tháng day, xoa nắn không khỏi thì đưa trẻ đến khám tại chuyên khoa mắt để được thông lệ đạo. Bơm thông lệ đạo trước 12 tháng tuổi sẽ cho kết quả rất tốt. Nếu bơm thông quá 3 lần mà không được thì đợi phẫu thuật nối thông túi lệ mũi.
