Ngoại ngữ là công cụ để mở rộng khả năng giao tiếp, học hỏi. Trong xu thế hội nhập, ngoại ngữ đôi khi là chìa khóa để có được những thành công trong công việc và cuộc sống. Với trẻ, việc nắm bắt và sử dụng ngoại ngữ có những đặc điểm riêng mà cha mẹ cần biết để giúp con hiệu quả hơn.
Biết hai ngôn ngữ giúp trẻ suy nghĩ sáng tạo hơn
Một nghiên cứu mới đây cho thấy trẻ em có thể nói nhiều hơn một ngôn ngữ sẽ có lợi thế trong học tập: Biết 2 ngôn ngữ có thể cải thiện các kỹ năng giải quyết vấn đề của trẻ và giúp trẻ suy nghĩ sáng tạo.
Các nhà nghiên cứu ở ĐH Strathclyde tại Galsgow, Scotland đã tiến hành một nghiên cứu gồm 121 trẻ em khoảng 9 tuổi ở Scotland và Sardinia có thể nói tiếng Anh và tiếng Ý. Trong số này, 62 trẻ có thể nói 2 ngôn ngữ trên.
Những trẻ này được cho làm các bài tập về tiếng Anh hoặc tiếng Ý. Đặc biệt, chúng được yêu cầu xếp lại khối màu, nhắc lại bằng miệng một loạt số, định nghĩa từ và giải quyết các vấn đề về toán tư duy.
Các nhà nghiên cứu thấy rằng trẻ biết 2 ngôn ngữ hoàn thành các bài tập tốt hơn nhiều so với trẻ chỉ nói được một ngôn ngữ.
Nghiên cứu được đăng trực tuyến trên tạp chí International Journal of Bilingualism.
Nên bắt đầu với giáo viên là người Việt Nam?
Nhiều người nghĩ rằng ban đầu nên cho các cháu bé học ở các lớp do các thầy cô người Việt Nam giảng dạy. Khi các cháu đã vượt qua được các kiến thức sơ đẳng, nếu có điều kiện mới học ở các lớp có trình độ cao, do các thầy cô giỏi ở các trung tâm ngoại ngữ lớn, có đầu tư của các tổ chức giáo dục nước ngoài để chuẩn hóa khả năng phát âm, sử dụng từ ngữ?
Quan niệm này có thể dẫn đến sai lầm là ngay từ đầu trẻ đã bị kích hoạt sai phương pháp, không chỉ là cách phát âm, cách sử dụng từ vựng, ngữ pháp mà còn là cách tư duy nếu như trình độ của giáo viên không đảm bảo. Nếu gia đình không có điều kiện cho con em đến các trung tâm có người nước ngoài giảng dạy thì có thể mua băng đĩa, tài liệu học tiếng Anh về nhà để cho các cháu tiếp cận. Nếu có thể thì nên cho trẻ tiếp xúc với người bản xứ để học nghe, nói và luyện cho trẻ phản xạ tiếng Anh tốt, tư duy cách nói theo người bản địa. Các bậc phụ huynh cũng không nên có quan niệm là kiến thức sơ đẳng (kiến thức nền) có nghĩa là vốn từ vựng, ngữ pháp nhất định nào đó mà nên chú trọng vào kỹ năng thực hành, phát âm, giao tiếp tự tin và chuẩn ngay từ đầu bằng tiếng Anh.
Bé học tiếng Anh: mỗi lứa tuổi một phương pháp
Khi trẻ dưới 6 tuổi, ngoài việc cho con tham gia các chương trình dạy tiếng Anh cho trẻ em, các bậc phụ huynh còn có thể giúp trẻ kích hoạt tiếng Anh với một liều lượng hợp lý qua các bài hát, bài thơ, trò chơi bằng tiếng Anh gắn với các sinh hoạt hàng ngày. Khi trẻ đến độ tuổi học mẫu giáo và tiểu học, bố mẹ có thể tổ chức các trò chơi tương tác bằng tiếng Anh giúp trẻ củng cố những kỹ năng giao tiếp đã học ở trường lớp, trong đó, trẻ đóng vai trò chủ động (tự chọn vai cô giáo, bác sĩ, người bán hàng…) và bố mẹ sẽ nhập vai theo ý trẻ.
Trẻ sau 6 tuổi thì bước sang môi trường học tập khác với trước đó. Từ môi trường học mà chơi, chơi mà học sang mô hình học theo thời khóa biểu nghiêm túc, sẽ có nhiều căng thẳng hơn trước sau những giờ học chính khoá. Hơn nữa, học sinh tiểu học bắt đầu thích xã hội hoá, vượt ra khỏi không gian gia đình để thoả mãn nhu cầu khám phá, để quên đi những khó khăn trong gắn bó với người thân ở độ tuổi trước.
Do vậy, để kích thích khả năng học ngoại ngữ ở nhà cho con em, các bậc phụ huynh cần chú ý giúp con em giải toả hai loại nhu cầu trên bằng cách giúp các em tận dụng thế mạnh của các Trung tâm hoặc câu lạc bộ tiếng Anh có phương pháp gần với cách học mà chơi, chơi mà học mà giúp con em biết cách khám phá thế giới xung quanh. Trên cở sở đó, các em sẽ tìm ra một cách tương tác với phụ huynh ở nhà như các em làm cô giáo, thầy giáo, tổ chức lại các trò chơi học tập đã học được… Cách này hiệu quả hơn là mời gia sư về nhà dạy.
Mặt khác, có một đặc điểm tâm lý rất quan trọng của tuổi học sinh tiểu học là các em thường tin vào thầy cô hơn là tin vào bố mẹ. Khi về nhà, nếu bố mẹ phát hiện con làm sai một bài tập nào đó, các em thường phản bác bằng câu: Cô giáo con bảo thế. Do vậy, nếu phương pháp và kiến thức ở nhà trường chính quy có hạn chế thì các em sẽ phải chịu những hậu quả lâu dài về những khiếm khuyết trong sự phát triển tư duy, nhất là tư duy phản biện. Thường là các em duy trì những niềm tin ngây thơ có nhiều cảm xúc như vậy rất lâu dài. Tốt nhất là giúp con biết thêm những cách tiếp cận khác ngoài nhà trường để trong các trò chơi tương tác với con ở nhà, con sẽ có thêm vốn liếng để phản biện lại những ý kiến sai của bố mẹ theo hướng đúng.
