Trẻ sinh non cần bổ sung những chất dinh dưỡng nào?

Sữa mẹ là nguồn thức ăn quí giá, là nguồn dinh dưỡng cần thiết cho bé phát triển và còn là nguồn kháng thể để giúp trẻ chống lại nhiễm trùng trong giai đoạn đầu đời.

Nhưng do đặc điểm sinh lý đặc thù của trẻ sinh non, một vài nguyên tố vi lượng (sắt, kẽm) và vitamin (D, C, B) trong sữa mẹ không đủ đáp ứng nhu cầu của chúng, mà những yếu tố dinh dưỡng này đảm bảo nhu cầu cần thiết cho sự phát triển trí lực và thể cách của trẻ sinh non, nếu không kịp thời bổ sung thì sẽ bị thiếu chất dinh dưỡng, bất lợi cho sự phát triển trí lực của trẻ sinh thiếu tháng.

Trẻ sinh non dễ bị thiếu những chất dinh dưỡng nào?

Canxi

Hàm lượng canxi, phốt-pho trong sữa mẹ ở trẻ sinh thiếu tháng ít, cho dù đủ sữa cho con bú thì lượng hấp thụ canxi cũng chỉ chiếm 1/3 – ½ thời kỳ cuối của thai nhi. Trong khi đó lượng tích lũy sắt, phốt-pho cuối thai kỳ chiếm 80% tổng lượng tích lũy, cộng thêm dịch tiết acid không đủ, lượng hấp thụ vitamin D tan trong chất béo quá thấp, khiến trẻ sinh thiếu tháng có tuổi thai càng nhỏ thì càng dễ bị thiếu sắt, hơn nữa nếu tốc độ tăng trưởng của trẻ sinh thiếu tháng nhanh hơn trẻ sinh đủ tháng thì chúng lại dễ mắc bệnh còi xương do thiếu canxi.

Thiếu sắt

Thông thường, việc tái hấp thụ sắt diễn ra khi thai gần đủ tháng, do đó những trẻ sinh thiếu tháng thường không dự trù đủ lượng sắt cần thiết.

Thiếu kẽm

Với những trẻ sinh đủ tháng giá trị kẽm trong máu thường cao, do đó rất ít trẻ bị thiếu kẽm. Còn những trẻ sinh thiếu tháng do tuổi thai chưa đủ, dự trữ kẽm ít, kết hợp với hàm lượng kẽm trong sữa mẹ ở trẻ sinh non không thể đáp ứng nhu cầu tăng trưởng nên rất dễ bị thiếu kẽm.

Thiếu vitamin

Hàm lượng vitamin nhóm E, C, B và axit folic trong sữa mẹ không đủ, nếu tốc độ tăng trưởng của trẻ sinh non nhanh thì lượng nhu cầu đối với những vitamin này là tương đối lớn. Nếu sữa mẹ không thể đáp ứng hoàn toàn nhu cầu của trẻ sinh non đối với những nguyên tố vi lượng và vitamin này thì cần bổ sung thích hợp.

Có thể thấy, sở dĩ trẻ sinh thiếu tháng dễ thiếu chất dinh dưỡng là bởi vì chúng bị sinh ra quá sớm khiến thai nhi kông thể nhận được lượng tích trữ đầy đủ trong cơ thể của người mẹ ở thời kỳ cuối của thai kỳ. Thời kỳ này lại chính là giai đoạn quan trọng bắt buộc phải trải qua để hoàn thành việc trù bị các nguyên tố vi lượng thông thường cho cơ thể.

Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ sinh thiếu tháng

Thông thường người ta cho rằng trẻ sinh thiếu tháng có nhu cầu nhiệt lượng cao hơn trẻ đã thành thục, lượng calo cần thiết hàng ngày cho mỗi kg trọng lượng cơ thể là 110 kcal -150 kcal. Bởi tỉ lệ trao đổi chất ở trẻ sinh thiếu tháng lớn hơn trẻ thành thục, nhưng khả năng hấp thụ lại thấp hơn những trẻ thành thục, do đó việc cung cấp nhiệt năng nên bắt đầu ở mức tương đối thấp là thích hợp. Tùy tình hình rồi tăng dần lên.

Nhu cầu dinh dưỡng như sau:

Protein:

Lượng protein mà trẻ thành thục hấp thu được từ sữa mẹ chiếm 6%-7% tổng nhiệt lượng, lượng protein mà trẻ sinh thiếu tháng hấp thu chiếm 10,2% tổng nhiệt lượng, cao hơn trẻ bình thường.

Acid amin

Trẻ bình thường cần 9 loại axit amin, trẻ thiếu tháng cần 11 loại, bởi chúng thiếu men chuyển hóa có liên quan, không thể chuyển hóa methionine (giúp phân hủy và đốt cháy chất béo, tăng thêm lượng testosterone sinh dục nam) sang cystine, phelynanaline (có chức năng bồi bổ não, tăng cường trí nhớ, và tác động trực tiếp đến mọi hoạt động của não) sang tyrosine, bởi cystine và tyrosine là những axit amin thiết yếu, bắt buộc phải được hấp thụ từ thức ăn.

Muối vô cơ

Trẻ thiếu tháng cần nhiều muối vô cơ hơn trẻ trưởng thành. Ví dụ: Cần phải tăng cường cả canxi, kẽm, sắt, không đủ tháng, cơ thể trẻ sinh non sẽ thiếu muối vô cơ.

Vitamin:

Trẻ sinh thiếu tháng thiếu vitamin E dễ bị thiếu máu, tỉ lệ hấp thụ chất béo của chúng cũng không bằng trẻ thành thục nên có thể thiếu các loại vitamin hòa tan trong chất béo và một số chất dinh dưỡng khác. Thực phẩm công thức tốt nhất dành cho trẻ thiếu tháng vẫn là sữa mẹ. Tóm lại, dinh dưỡng ở trẻ sinh non mỗi bé một khác, do tình hình khác nhau, cơ thể khác nhau, nên trong vấn đề dinh dưỡng cần kết hợp xem xét cẩn thận tình hình cá nhân.