Hướng dẫn mới được Hội Nhi khoa Mỹ (AAP) vừa công bố ngày 25/2, đã định nghĩa rõ hơn các dấu hiệu và triệu chứng báo hiệu nhiễm trùng cần được điều trị.
Hướng dẫn cũng khuyến khích theo dõi chặt chẽ thay vì điều trị kháng sinh cho nhiều bệnh nhi, bao gồm cả trẻ dưới 2 tuổi. Còn đối với cha mẹ của những trẻ bị viêm tai tái phát, hướng dẫn mới cũng khuyến nghị về thời điểm cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa.
Tác giả chính của hướng dẫn, TS.Allan Lieberthal, bác sỹ nhi khoa tại Kaiser Permanente Panorama City, Los Angeles, và là giáo sư lâm sàng nhi tại Khoa Y Keck thuộc Trường Đại học Nam California (Hoa Kỳ) cho rằng: “Với chẩn đoán đúng hơn và theo dõi chặt chẽ hơn, chúng ta có thể giảm mạnh việc sử dụng kháng sinh”.
Bộ hướng dẫn trước đó được xuất bản năm 2004. và kể từ đó đã có thêm nhiều nghiên cứu mới bổ sung bằng chứng cho hướng dẫn mới đây của AAP, được đăng trên tờ Pediatrics tháng 3 năm 2013.
TS Lieberthal cho biết thay đổi lớn nhất trong tài liệu mới là định nghĩa chẩn đoán.
TS nhi khoa Roya Samuels, người đã duyệt hướng dẫn mới, cũng nhất trí: “Định nghĩa là rõ ràng hơn và chính xác hơn. Tuy nhiên vẫn chưa có tiêu chuẩn vàng cho chẩn đoán. Viêm tai có nhiều giai đoạn khác nhau và việc chẩn đoán bệnh có thể rất nan giải”.
Do không phải lúc nào bệnh cũng dễ chẩn đoán, nên AAP đã đưa ra những gợi ý điều trị chi tiết, khuyến khích theo dõi chặt chẽ, nhưng cũng để cho bác sỹ quyền có kê đơn kháng sinh hay không. Nếu thấy tình trạng của trẻ không cải thiện trong vòng 48 – 72 giờ từ khi triệu chứng đầu tiên xuất hiện, thì hướng dẫn khuyến nghị nên bắt đầu điều trị kháng sinh.
Hướng dẫn trước đây khuyên dùng kháng sinh để điều trị viêm tai cho trẻ từ 2 tuổi trở xuống. Còn hướng dẫn mới gợi ý với trẻ từ 6 – 23 tháng tuổi không có triệu chứng nặng thì chỉ nên theo dõi.
Một phần quan trọng nữa trong hướng dẫn là điều trị đau. “Kháng sinh phải mất 24 – 48 giờ trước khi bắt đầu cải thiện các dấu hiệu và triệu chứng, vì vậy nếu trẻ bị sốt hoặc đau thì việc cho trẻ dùng thuốc giảm đau hoặc hạ sốt là rất quan trọng”, bác sỹ Samuels nói.
Hướng dẫn cũng khẳng định rằng amoxicillin là thuốc kháng sinh nên chọn trừ khi trẻ bị dị ứng với penicillin hoặc nếu trẻ đã được điều trị bằng amoxicillin trong tháng trước đó.
Hướng dẫn nêu rõ ngay cả những trẻ bị viêm tai tái phát cũng không nên dùng kháng sinh dài ngày để phòng ngừa. Những trẻ bị từ 3 đợt viêm tai trở lên trong vòng 6 tháng, hoặc 4 đợt trở lên trong vòng một năm cần được chuyển đi khám chuyên khoa tai mũi họng, vì những trẻ này có thể phải đặt ống tai để dẫn lưu dịch.
Cuối cùng, hướng dẫn khuyến nghị nên tiêm chủng cho trẻ đúng lịch, nhất là vắc-xin liên hợp phế cầu (PCV) và vắc-xin cúm, vì giảm nhiễm vi-rus sẽ làm giảm mắc viêm tai. Cả Lieberthal và Samuels đều cho rằng các bậc phụ huynh đang ngày càng hiểu rõ tầm quan trọng của việc giảm sử dụng kháng sinh. Thứ nhất vì nó đặt trẻ trước nguy cơ bị những tác dụng phụ nếu bệnh chưa cần đến kháng sinh, và thứ hai là mối nguy hiểm của tình trạng kháng kháng sinh.
