Theo lời khuyên từ các chuyên gia, ngay từ khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ hãy cung cấp cho con một cái nhìn chính xác về những vấn đề liên quan đến cơ thể. Trong vấn đề giáo dục giới tính, đừng lo ngại sẽ vẽ đường cho hươu chạy bởi thà vẽ đường cho hươu chạy đúng còn hơn để nó chạy tán loạn.
Trong một buổi thảo luận về vấn đề tình dục ở tuổi vị thành niên, khi chuyên viên tâm lý đặt câu hỏi, một số học sinh 13, 14 tuổi thú nhận từng quan hệ tình dục nhiều lần với bạn chung lớp. Song hầu hết các em này cho biết cha mẹ chưa bao giờ dạy chúng về chuyện giới tính, tình yêu. Tất cả những gì các em biết và thực hiện đều do tìm hiểu từ bạn bè hoặc mạng Internet, phim ảnh…
Mổ xẻ nguyên nhân thực trạng trên, chuyên viên tâm lý Trần Đăng Thảo cho rằng, trong 3 môi trường giáo dục giúp hình thành nên nhân cách của một con người gồm: Gia đình – Nhà Trường – Xã hội thì gia đình đóng vai trò quan trọng nhất. Tuy nhiên nhiều phụ huynh thường tỏ ra ngượng ngùng, rụt rè mỗi khi đụng chạm đến vấn đề giới tính của con. Thậm chí một số người còn xem đó là điều xấu xa, tội lỗi nên tỏ vẻ bực bội khi nghe con trẻ bày tỏ những thắc mắc về chuyện giới tính, tình yêu.
Ông Thảo cho rằng bản chất của trẻ con thích tò mò, khám phá, nếu không được cha mẹ hướng dẫn, chúng có xu hướng hỏi bạn bè hoặc tìm kiếm thông tin trên mạng. Từ đó dẫn đến nguy cơ trẻ tìm đến các trang web đồi trụy và tiêm nhiễm những hành vi tình dục lệnh lạc hoặc tham gia hoạt động tình dục sớm để lại những hệ lụy đáng tiếc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
Vì thế lời khuyên cho cha mẹ là hãy nói với con trẻ về tình dục ngay khi chúng còn nhỏ, đừng đợi đến khi chúng thực hiện hành vi tình dục rồi mới nói thì đã “muộn một bước” rồi. Trong lúc trò chuyện với trẻ, cha mẹ nên xem những vấn đề liên quan giới tính như một điều tốt đẹp, là bình thường mà ai cũng trải qua. Khi được nghe cha mẹ nói về những giá trị, đâu là những điều tốt và không tốt, nên làm và không nên làm thì trẻ sẽ thỏa chí tò mò và bớt nghĩ đến chuyện tìm hiểu về vấn đề này ở các nguồn khác.
Cha mẹ và thầy cô cũng cần dạy trẻ rằng tình dục là sự kết nối giữa con người với nhau thông qua những cảm xúc lành mạnh. Hai người yêu thương nhau và có sự thân mật thông qua sự hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau còn việc sinh sản là kết quả của sự kết hợp ngẫu nhiên. Khi đã giải thích rõ thì cũng nói cho trẻ biết về hệ lụy của quan hệ tình dục: Ngoài việc mang thai thì chúng còn có nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục, điều này rất phổ biến. Vì thế con nên cẩn thận và chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
Điều quan trọng nhất trong vấn đề giáo dục giới tính là truyền đạt thông tin phù hợp với lứa tuổi và trình độ hiểu biết của trẻ:
Khi bé vừa biết đi
Hãy nói với trẻ về cấu tạo chung của cơ thể chúng. Dạy bé biết tên gọi tất cả các bộ phận trên người, bao gồm cả các bộ phận sinh dục. Hãy nói cho chúng biết chính xác tên các cơ quan đó và sau đó hãy sử dụng một cái tên dễ thương để gọi các bộ phận ấy. Cha mẹ hãy bắt đầu dạy cho con về những hành động gì không nên làm, một vài bộ phận cơ thể là riêng tư và không thể chỉ cho người khác thấy hay đụng chạm (ngoại trừ cha, mẹ và bác sĩ khám bệnh).
Khi trẻ sắp đến tuổi đi học
Hãy tiếp tục nói với chúng về các bộ phận trên cơ thể và diễn giải cụ thể hơn. Hãy trả lời những câu hỏi của con trẻ một cách ngắn gọn, chính xác và phù hợp với độ tuổi của con. Đối với một vài câu hỏi quá nhạy cảm, bạn không cần phải cung cấp đầy đủ thông tin cho trẻ mà hãy lý giải và đưa ra một ví dụ để trẻ hiểu trong giới hạn an toàn của tính tò mò.
Phụ huynh đừng tỏ ra ngượng nghịu hay xấu hổ bởi những câu hỏi của bé, cũng đừng khiến trẻ xấu hổ khi đối diện với các bộ phận trên cơ thể.
Bên cạnh đó, cần nói cho trẻ biết những bộ phận nhạy cảm và những bất thường liên quan đến giới tính có thể xảy ra có thể khiến chúng cảm thấy hoang tưởng và lo sợ. Nếu trẻ có thói quen đụng chạm đến bộ phận sinh dục thì hãy bảo chúng không được làm như thế ở nơi công cộng và đây là hành động riêng tư. Song đừng làm cho trẻ cảm thấy xấu hổ về chuyện này.
Đối với trẻ 5-8 tuổi
Đến độ tuổi này, trẻ bắt đầu có những câu hỏi tò mò về tình dục như: “Con được sinh ra từ đâu?” hoặc “Tình dục là gì?”. Nguyên tắc khi trả lời những kiểu câu hỏi này là phải đúng sự thật nhưng cần phù hợp với độ tuổi của trẻ. Hãy cung cấp cho chúng những thông tin đầy đủ chính xác để thỏa mãn sự tò mò bên cạnh những miêu tả về mặt y học. Cha mẹ hãy nhớ đừng tỏ thái độ bối rối, chỉ trích hay quở trách. Đừng phán xét con là hư khi tò mò về tình dục, bởi sự thực tình dục vẫn được xem là một món quà tuyệt vời của tạo hóa nhằm mục đích duy trì nòi giống cho loài người.
Từ 8 đến 10 tuổi
Đây là lứa tuổi then chốt đòi hỏi cha mẹ phải diễn tả chi tiết hơn về giới tính, tình dục cho trẻ hiểu. Có thể chúng sẽ đặt ra những câu hỏi về việc sinh sản, cưới hỏi và tình dục nên phụ huynh đừng sốc. Thay vì né tránh việc trả lời thì hãy thảo luận với trẻ bằng thái độ chia sẻ cởi mở. Đây là giai đoạn thích hợp nhất để cha mẹ tạo ra ảnh hưởng trên con trẻ, dạy chúng về những giá trị của tình dục và các hành vi liên quan.
Cha mẹ hãy nghĩ về những giá trị cao đẹp của tình dục và những gì mà bạn cho là phù hợp rồi giải thích cho trẻ ngay từ độ tuổi này. Hãy nói cho chúng biết rằng tình dục là điều tuyệt vời, nhưng đó cũng là động cơ đưa đến những hậu quả nghiêm trọng nếu con lạm dụng. Điều quan trọng nhất là cho trẻ thấy được trách nhiệm tương ứng với hành vi mà chúng thực hiện. Từ đó khi đến tuổi dậy thì, đứng trước ngưỡng cửa của đòi hỏi của bản năng, trẻ sẽ biết cân nhắc chín chắn hơn về những quyết định liên quan đến tình dục.
Tóm lại, tình dục gắn liền với bản năng của con người, dù muốn hay không, dù che đậy hay gợi mở thì cha mẹ cũng không thể ngăn trẻ tò mò tìm hiểu. Thông thường khi bước vào tuổi 13 – 14, trẻ có xu hướng tự đi tìm câu trả lời cho những thắc mắc của mình, đôi khi những kiến thức chúng tìm được lại lệch lạc, méo mó.
“Vì thế tốt nhất ngay từ khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ hãy cung cấp cho con một cái nhìn chính xác về những vấn đề liên quan đến cơ thể. Trong vấn đề giáo dục giới tính, đừng lo ngại sẽ vẽ đường cho hươu chạy bởi thà vẽ đường cho hươu chạy đúng còn hơn để nó chạy tán loạn”, chuyên viên tâm lý đúc kết.
