Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất và nên ưu tiên hàng đầy cho bé. Nếu mẹ đang lo lắng là mẹ không đủ sữa con không đủ no nên phải ăn thêm thì mẹ hãy yên tâm là mình đã sản xuất đủ cho con mình khi thực hiện những quy luật dưới đây:
Cho con bú ngay khi mới đẻ ra
Như đã nói ở trên, quan niệm mẹ đẻ ra chưa có sữa ngay là quan niệm sai lầm. Thực chất mẹ nào cũng có ngay sữa non (colostrum, màu vàng, khá đặc) cực kỳ tốt cho con (vì có chất đề kháng cực cao cho bé). Và dạ dày bé mới đẻ ra chỉ bé bằng hạt đỗ, nên đừng nghĩ phải nhét ngay bình sữa cho con thì mới no, mà thực chất bé chỉ cần vài giọt sữa non (rất đặc) là đã có thể no và ngủ ngoan rồi. Trong ngày đầu mới đẻ, mẹ chỉ sản xuất ra một lượng sữa nhỏ (khoảng 10ml mỗi bên, và phải bú khoảng 20-30 phút mới ra được lượng như thế này), nhưng như vậy là đủ cho bé. Nếu bé khóc thì lại cho bú tiếp, đừng lo nếu sờ thấy ngực mềm hoặc vắt ra ko thấy gì, vì sữa đặc nên vắt rất khó, nhưng bé bú thế nào cũng ra.
Cho con bú ngay từ ngày đầu mới sinh, sữa mẹ sẽ tăng dần theo nhu cầu của con. Thực chất sau 2 đến 3 ngày nguồn sữa bắt đầu ổn định, ngực mẹ mới có cảm giác căng và đau, nhưng đây ko phải nguồn sữa đầu nhũ hoa nhé. Vì mẹ cháu cho bú ngay khi mới sinh ra, nên chỉ đến ngày hôm sau là sữa chính đã về chứ ko phải chờ 3 hôm đâu.
Nói không với stress
Tất nhiên nói thì dễ vì các mẹ đẻ xong dễ bị depressed ngoài ra còn mỗi nhà mỗi cảnh cũng khó nói. Nhưng nên ý thức được là mình không stress, ăn ngủ đầy đủ thì con mới có sữa để mà cố gắng. Hồi đẻ Daniel thì mẹ cháu cũng hay bị stress, mà stress 1 phát là thấy sữa ít hẳn. Đến lúc đẻ Mi-Ann thì cố gắng tươi phơi phới, tranh thủ ăn ngủ bất cứ lúc nào được nên trộm vía sữa cũng dồi dào.
Nói không với sữa bột (trong vòng 6 tháng đầu)
Dù ai nói ngả nói nghiêng, lòng ta vẫn vững như kiềng 3 chân nhé các mẹ!!! Lúc nào con khóc quá, mà cảm giác mình không có sữa, cứ mạnh dạn cho con bú mẹ bầu ạ, vì nhiều khi mình tưởng mình ko có sữa những yên tâm bất cứ lúc nào trong người mẹ cũng có sữa, chỉ là ít hay nhiều, ngoài ra, bé chỉ cần ngậm ti cũng có thể settle down và ngủ. Cho bé bú nằm để mẹ cũng có thể ngủ luôn là cách tốt nhất cho mẹ đỡ mệt.
Quy luật 20 phút
Cho bé bú minimum 20 phút mỗi bên. Khi sữa mẹ đã bắt đầu ổn định, mỗi khi sữa về sẽ hình thành 2 loại sữa, gọi là fore milk (sữa đầu) và hind milk (sữa béo). Sữa đầu thường trong, loãng như nước, khi bé bú có thể bắn thành tia nếu mẹ nhiều sữa. Sữa béo thường đặc, béo, chứa đạm, là nguồn món ăn giúp bé phát triển và no lâu, và chỉ chảy ra từng giọt trắng đục vào lúc cuối cùng. Vì vậy mẹ nên cho bú mẹ ít nhất 20 phút mỗi bên, để đảm bảo bé bú được đến sữa béo. Nếu mẹ cho bé kết thúc quá sớm, con sẽ chỉ bú được nguồn sữa đầu sẽ không đủ no (bé ngủ chập chờn, hay hờn khóc), chậm tăng cân, dễ bị colic (vì bụng toàn nước chứ ko có chất đạm). Không nên cho con ngậm ti quá lâu, mẹ sẽ bị nứt đầu nhũ hoa vô cùng đau.
Quy luật “Totally empty”
Các mẹ thử tưởng tượng ngực mẹ như cục pin sạc điện thoại nhé. Khi đt hết pin 0%, bạn sạc 100% là có thể sử dụng được 24 tiếng chẳng hạn. Khi đt mới sử dụng được 50% mà bạn đã nhanh nhẩu sạc rồi và làm vậy nhiều lần, bạn sẽ thấy điện thoại của mình hết pin rất nhanh, vì bộ nhớ sạc sẽ ghi nhận chỉ cần sạc 50% thôi là đã full rồi.
Tương tự như bầu sữa mẹ, nếu bạn để con ăn hết sạch 1 bên đã rồi mới chuyển sang bên kia, thì đến những lần sau, sữa sẽ sản xuất ra nhiều hơn. Chứ ví dụ mỗi bên sản xuất đc 100ml, bạn cho con ăn 50ml đã thôi để đấy, thì lần sau ngực bạn sẽ chỉ sản xuất ra được 50ml thôi. Nếu con không ăn hết, mẹ nên vắt ra để dành. Nếu mỗi lần bú mà sạch sẽ được cả 2 bên, đảm bảo nguồn sữa mẹ sẽ được tái sản xuất nhanh và nhiều hơn rất nhiều.
Quy luật nữa là nếu con không ăn hết được cả 2 bên ngực trong 1 lần, thì nếu lần này bú ngực trái trước, totally empty, và bú khoảng nửa ngực phải là đã no. Thì đến lần bú sau phải bú ngực phải trước, rồi mới chuyển sang trái.
Quy luật 3 tiếng một lần
Thông thường ở nước ngoài, họ sẽ khuyên bạn cho con ăn theo nhu cầu, tức là bao giờ con đói thì ăn, 1 tiếng hoặc 4, 5 tiếng cũng được. Ở VN thì chỉ cần con khóc là cuống lên rồi, mẹ chưa kịp vạch áo thì bà đã lăm lăm bình sữa bột. Cả 2 cách đều không đúng. Tốt nhất là mẹ đừng chạy theo con, mà hãy để con tuân theo thời gian biểu mẹ vạch ra cho cả 2 mẹ con, sẽ thấy công cuộc dinh dưỡng nhẹ nhàng và dễ dàng hơn rất nhiều. Đó là quy luật 3 tiếng cho bú 1 lần (áp dụng cho con bạn đến 6 tháng). Kể cả con ngủ say hơn 3 tiếng, cũng cần thiết phải cho bú mẹ hoặc hút sữa ra để đảm bảo nguồn sữa mẹ được sản xuất dồi dào hơn. Nếu bú ít hơn 3 tiếng/lần (có bé háu ăn hoặc ít ngủ, 1, 2 tiếng đã đòi ăn rồi) mẹ sẽ khá mệt nhưng nếu không có sự lựa chọn vẫn nên làm. Còn nếu 4 tiếng mới cho con bú/lần, đảm bảo sau 1 tuần lượng sữa sẽ giảm đi trông thấy, sau 2 tuần sẽ mất sữa luôn. Cái này đã được bệnh viện kiểm nghiệm.
Quy luật tăng 3kg
Nếu mẹ quyết tâm trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, mẹ nên giữ mức cân nặng nhiều hơn trước khi có bầu khoảng 3kg, để đảm bảo có chất béo trong sữa cho con mau lớn. Thức ăn của mẹ nên có đầy đủ rau quả thịt cá. Mẹ ko nên ăn kiêng trong lúc cho bú mẹ, đặc biệt các mẹ sẽ thấy bữa nào mẹ không ăn thịt, con bú mẹ sẽ khó settle down, ngủ chập chờn dễ hờn khóc vì có thể bé không bú được đủ sữa béo hind milk giúp bé no. Khi con đang bú, mẹ nên uống 1 cốc nước lọc để giúp cơ thể mình không bị mất nước, không nên uống nước hoa quả ngay khi con đang bú. Còn con bú xong thì thoải mái.
Bạn đồng hành với máy hút sữa
Hơn 90% các mẹ mình biết sử dụng máy hút sữa đều nhiều sữa và có lượng sữa ổn định. Đặc biệt là trong những ngày đầu mới cho bú mẹ, bé có thể chưa quen với quy luật 3 tiếng 1 lần, có nhiều bé ngủ li bì (ví dụ em Mi Ann nhà này 2 tuần đầu tiên ngủ suốt ngày, phải gọi dậy ăn mới dậy) thì mẹ có thể hút sữa ra để dành cho con. Ngoài ra mỗi ngày hút ít nhất 1 bình cho bé tập bú bình song song với ti mẹ cũng rất useful, vì nếu mẹ có việc phải đi đâu vắng, thì người khác cũng có thể cho bé ăn bằng bình, mà bé vẫn được ăn sữa mẹ đều đặn. Hút sữa lúc 10pm là lúc tốt nhất để biết trung bình mỗi lần mình sản xuất ra được bao nhiêu ml sữa và quan sát được lượng sữa béo. Lời khuyên chân thành là các mẹ nên đầu tư một cái máy hút sữa điện, đừng mua máy hút sữa tay vì cực tốn thời gian mà sữa ra không đều, máy hút sữa điện chỉ khoảng TB 10 phút là hút xong 1 bên. Mẹ cháu hút sữa ngay từ ngày thứ 2 mới đẻ.