Phụ nữ khi mang thai là thời điểm nhạy cảm cả về tâm lý lẫn sức khỏe. Cơ thể bà bầu có thể đối mặt với một số rắc rối không nhỏ về thay đổi sinh lý, nội tiết. Vây, bà bầu cần phải làm gì khi bị viêm loét dạ dày? Dưới đây là một số thông tin bạn có thể tham khảo.
Mục lục
Viêm loét dạ dày và triệu chứng ở phụ nữ mang thai
Viêm loét dạ dày xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị ăn mòn. Lý giải cho hiện tượng ăn mòn là do acid và pepsin bên trong dạ dày. Ngoài bệnh viêm loét dạ dày, bạn còn có thể gặp phải một số rối loạn khác về đường tiêu hóa trong thời gian mang thai như:
- Buồn nôn: Là dấu hiệu đặc trưng của ốm nghén. Tuy nhiên, đây cũng là biểu hiện của bệnh dạ dày mà mẹ bầu cũng nên chú ý.
- Đầy hơi, ợ nóng, ợ chua: Do trào ngược dạ dày nên acid dạ dày thường trào lên thực quản, cảm giác nóng rát từ dạ dày hay vùng ngực dưới, lan hướng lên cổ.
- Đau dữ dội ở phần giữa hoặc phần trên của bụng: Cơn đau quặn hay âm ỉ nhất là khi đói hoặc sau khi ăn no.
- Phân màu tối hoặc đen do chảy máu.
- Cân nặng giảm: Không ăn ngon miệng, những biểu hiện của bệnh khiến người bệnh giảm cân
- Hội chứng ruột kích thích
- Bệnh viêm ruột
Nguyên nhân vì sao mẹ bầu dễ bị viêm dạ dày?
Thời kì mang thai, cơ thể người mẹ khá nhạy cảm và có nhiều thay đổi. Chính vì vậy, nhiều bà bầu nhầm lẫn triệu chứng bệnh viêm loét dạ dày với triệu chứng thời kì thai nghén như buồn nôn, ợ chua, ăn kém, sút cân… Mẹ bầu viêm dạ dày có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân:
- Tâm lý, thay đổi dẫn tới lo lắng, stress quá mức trong thai kì
- Thay đổi khẩu vị, ăn quá nhiều thức ăn nhiều acid, quá mặn nên dạ dày dễ bị tổn thương
- Vị trí của dạ dày thay đổi khi thai nhi phát triển và tử cung bị đẩy lên cao hơn. Thức ăn sẽ bị ứ đọng khi xuống dạ dày, dẫn đến khó tiêu và ảnh hưởng lớn đến niêm mạc dạ dày.
Ảnh hưởng của viêm dạ dày tới mẹ và bé
Bà bầu bị viêm dạ dày là tình trạng khá phổ biến. Bệnh có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng hầu hết đều liên quan đến thói quen sinh hoạt, ăn uống và thay đổi nội tiết tố khi mang thai. Do đó, các triệu chứng bệnh lý thường có mức độ nhẹ và ít đe dọa đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Viêm dạ dày khi mang thai không được điều trị kịp thời và đúng hướng để nặng có thể gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của mẹ theo những hướng sau:
Suy nhược cơ thể
Những triệu chứng của bệnh viêm dạ dày khiến bà bầu khó chịu, ăn uống kém, cơ thể suy nhược. Lâu dần không được cải thiện sẽ khiến cơ thể mẹ bầu sụt cân, suy nhược và ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của thai nhi. Bên cạnh đó, tình trạng đau bao tử thường xuyên còn ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, sinh hoạt hàng ngày và hiệu suất lao động.
Viêm, loét thực quản
Do dịch dạ dày trào lên thực quản thường xuyên khiến niêm mạc dạ dày thực quản bị tổn thương, bị viêm khiến mẹ bầu gặp các triệu chứng như khó nuốt, nuốt đau, đau ngực. Đặc biệt đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, mất cảm giác thèm ăn.
Viêm họng
Một lượng nhỏ dịch axit trào lên được tới đường hô hấp trên cũng có thể gây ra tình trạng viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản hay phổi, gây ho, khàn tiếng, khò khè kéo dài nhưng không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với các phương pháp điều trị thông thường.
Xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày, ung thư dạ dày
Trường hợp mẹ bầu bị đau dạ dày do mắc các bệnh lý như trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày, hội chứng Zollinger-Ellison,… cần tiến hành thăm khám và khắc phục sớm. Việc chủ quan điều trị có thể khiến bệnh lý diễn tiến nặng nề và gây ra các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày, tắc/ hẹp môn vị, ung thư dạ dày,…
Xem thêm:
Điều trị viêm dạ dày ở mẹ bầu
Dù thuốc điều trị
Các triệu chứng bệnh viêm dạ dày thường được kiểm soát tốt bởi các loại thuốc Tây. Tuy nhiên, đa số những thành phần hoạt chất trong thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ ở phụ nữ mang thai và đang cho con bú nên dùng thuốc điều trị không phải là lựa chọn tối ưu. Trước khi dùng, bà bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Có 4 nhóm thuốc chính đặc trị cho điều trị viêm dạ dày an toàn cho mẹ bầu:
1.Thuốc kháng acid, trung hoà acid (Antacids)
- Tác dụng:Giảm acid dạ dày
- Cách sử dụng: uống/ nhai sau khi ăn khoảng 1 – 3 giờ đồng hồ. Với thuốc dạng viên nhai: sử dụng 1 – 2 viên/lần. Dùng tối đa 4 lần/ngày, mỗi lần uống cách nhau 1 tiếng.
- Tác dụng phụ: các thuốc này có tác dụng làm giảm axit dạ dày nhưng sau đó, do thiếu axit nên dẫn đến rối loạn quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thụ các chất dinh dưỡng, nhất là vitamin nhóm B và sắt. Hơn nữa, axit trong dịch tiêu hóa còn tiêu diệt một số vi khuẩn có trong thức ăn. Nếu axit bị trung hòa hết thì dạ dày sẽ phản ứng lại bằng cách tiết ra nhiều hơn. Vì vậy, nếu sử dụng thuốc một cách tùy tiện sẽ dẫn đến tác dụng ngược.
2.Thuốc ức chế Histamin H2 còn được gọi là thuốc chẹn H2
Tác dụng: giảm hoạt động tiết axit của dạ dày và tá tràng.
Dạng uống phổ biến: Cimetidin 800mg, Ranitidin 300mg, Famotidin 40mg hoặc Nizatidin 300mg.
3.Nhóm ức chế bơm proton (Proton Pump Inhibitors – PPI)
- Nhóm thuốc này cho hiệu quả tốt và ít tác dụng phụ.
- Gồm: Omeprazole 20mg dạng viên hoặc 40mg dạng ống; Omeprazole viên 30mg; Pantoprazol viên 20mg và 40mg hoặc ống 40mg…
4.Kháng sinh
- Nhóm thuốc được chỉ định khi có HPV (+).
- Amoxicillin 500mg; Metronidazol/Tinidazol 500mg; Clarithromycin 250mg hoặc 500mg; Levofloxacin 500mg…
Thay đổi chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh
Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất lớn đến bệnh viêm loét dạ dày. Thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giảm nhanh triệu chứng của bệnh và giúp hệ tiêu hóa được khỏe mạnh. Ngoài ra, xây dựng chế độ ăn uống hợp còn giúp mẹ bầu cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp thai nhi phát triển ổn định và khỏe mạnh hơn.
- Không sử dụng bia rượu, chất kích thích, đồ uống có chứa caffeine như cà phê, trà đặc và nước ngọt có gas
- Không ăn các thực phẩm chứa nhiều acid như xoài chua, dứa, me, quýt, đồ muối chua,…
- Hạn chế những loại thực phẩm đông lạnh, nhiều chất bảo quản như thịt xông khói, xúc xích, giăm bông, đồ hộp,…
- Tránh ăn uống tẩm bổ quá mức, nên xây dựng thực đơn theo giai đoạn phát triển của thai nhi.
- Nên chia nhỏ các bữa ăn, không ăn quá no hay quá đói, nên ăn chậm, nhai kĩ để hạn chế áp lực lên dạ dày, hạn chế kích thích lên vùng niêm mạc dạ dày.
- Hạn chế các loại thực phẩm chiên, xào, rán nhiều dầu mỡ, nên chế biến món ăn dưới dạng hấp, luộc
- Không ăn thực phẩm nhiều gia vị cay, nóng.
- Ăn xong nên nghỉ ngơi nhẹ nhàng, tránh vận động mạnh đảm bảo hoạt động tiêu hóa diễn ra tốt hơn.
- Bổ sung đủ từ 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày.
Xem thêm: Gợi ý thực đơn cho bệnh viêm loét dạ dày
Tăng cường vận động
3 tháng đầu của thai kỳ, bạn nên hạn chế vận động bởi đây là 3 tháng đầu thai kì, thai nhi chưa thể bám chặt vào tử cung. Sang tháng thứ 4 trở đi, mẹ bầu nên vận động thường xuyên để kiểm soát cân nặng, cải thiện sự dẻo dai của xương khớp. Bên cạnh đó, vận động còn giúp phòng ngừa những vấn đề tiêu hóa phát sinh trong thai kỳ như táo bón, đau dạ dày, ăn uống kém, đầy hơi,…
Nên dành từ 30 phút mỗi ngày để tập luyện thể dục thể thao, một số môn thể thao phù hợp với mẹ bầu như đi bộ, bơi lội, yoga giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, cải thiện tình trạng đau dạ dày và hỗ trợ quá trình sinh nở thuận lợi, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng sau sinh.
Chế độ sinh hoạt lành mạnh
Chế độ sinh hoạt góp phần không nhỏ đến cải thiện triệu chứng bệnh viêm loét dạ dày. Để kiểm soát bệnh lý hiệu quả, người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống khoa học và sinh hoạt hợp lý:
Quản lý căng thẳng
- Tránh căng thẳng, lo âu quá mức bằng cách quản lý khối lượng công việc, dành nhiều thời gian cho nghỉ ngơi, giao lưu với bạn bè.
- Tránh khói thuốc lá bởi nó có thể làm tăng nguy cơ dị tật ở thai nhi và những biến chứng như sảy thai, sinh non, thai chết lưu,…
- Ngủ nghỉ đúng giờ, tránh thức khuya, giấc ngủ có thể giúp phục hồi chức năng hoạt động của dạ dày và những cơ quan tiêu hóa khác.
Sử dụng các bài thuốc từ thảo dược
Ngoài các phương pháp như sử dụng thuốc, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, mẹ bầu có thể áp dụng một số mẹo chữa đau dạ dày tại nhà từ các thảo dược tự nhiên. Biện pháp này tận dụng những dược tính có trong thảo dược giúp làm dịu cơn đau vùng thượng vị, giảm bài tiết axit dạ dày quá mức và chống viêm hiệu quả.
Dưới đây là một số mẹo chữa đau dạ dày ở mẹ bầu từ các loại dược liệu tự nhiên, có độ an toàn cao:
Uống trà nghệ:
Trong nghệ có hàm lượng curcumin dồi dào – Đây là chất chống oxy hóa mạnh và có đặc tính sinh học cao. Với tác dụng chống viêm, hỗ trợ phục hồi vùng niêm mạc bị tổn thương ở dạ dày, đồng thời ức chế sự phát của vi khuẩn gây hại nên được tận dụng trong điều trị đau dạ dày.
Cách dùng:
- Trộn 200gr nghệ bột cùng 200ml mật ong thật đều
- Vo thành viên nhỏ bằng đầu ngón tay út
- Bỏ lọ và đậy nắp để trong tủ lạnh
- Uống 3-6 viên mỗi ngày vào buổi sáng trước khi ăn khoảng 30 phút.
Hoặc
- Dùng nghệ tươi đem rửa sạch, thái lát mỏng đem ngâm ngập mật ong
- Ngâm khoảng 10-15 ngày, mỗi lần dùng lấy 3 thìa mật ong nghệ pha cùng 1 ít nước ấm
- Uống hằng ngày 2-3 lần/ ngày.
Trà gừng
Trong gừng có chứa thành phần Oleoresin & Tecpen có khả năng kháng viêm cao, giúp làm ấm cơ thể đồng thời giảm đau nhanh sẽ kích thích sự lưu thông tuần hoàn máu tại dạ dày. Khi mẹ bầu bị đau dạ dày kèm theo biểu hiện buồn nôn, nôn mửa có thể uống trà gừng ấm để cải thiện. Lượng tinh dầu có trong củ gừng tươi sẽ giúp làm dịu cảm giác buồn nôn, niêm mạc dạ dày và cải thiện các triệu chứng bệnh lý hiệu quả. Tuy nhiên, dược liệu này có tính nóng nên người bệnh không nên uống quá nhiều. Mỗi ngày chỉ nên dùng 1 – 2 tách nhỏ (300ml).
- Gừng tươi rửa sạch, thái lát mỏng sau đó ngâm cùng nước đun sôi trong khoảng 15 phút.
- Khi nước nguội bớt thêm vào đó 1 thìa cafe mật ong nguyên chất.
- Uống từng ngụm nhỏ để nước gừng dễ dàng ngấm vào niêm mạc dạ dày.
- Không nên uống trà gừng nguội vì không phát huy được công dụng chữa bệnh.
Lưu ý:
Khám thai định kì
Viêm dạ dày ở bà bầu là bệnh lý khá phổ biến, tuy nhiên, mẹ bầu có thể kiểm soát bằng điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, hợp lý. Trong thai kì, nếu xuất hiện cơn đau dạ dày tiến triển nặng nề, kéo dài và không có dấu hiệu thuyên giảm sau khi áp dụng những biện pháp cải thiện tại nhà, mẹ bầu nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và có biện pháp kiểm soát hữu hiệu
Viêm dạ dày tuy không đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng nhưng các triệu chứng bệnh lý ảnh hưởng nhiều đến thể trạng của mẹ cũng như sự phát triển của thai nhi. Do đó, khi nhận thấy các dấu hiệu bệnh lý, bạn cần tiến hành thăm khám và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp.
Những thông tin cung cấp trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, cơ địa mỗi mẹ bầu khác nhau, chính vì thê khi bà bầu có triệu chứng của viêm loét dạ dày, hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa để được thăm khám kịp thời. Chúc mẹ bầu có thai kì khỏe mạnh!
