Kawasaki là một bệnh sốt và mọc ban cấp tính, thường gặp ở trẻ đang bú và trẻ dưới 5 tuổi. Là một hội chứng viêm lan toả hệ thống mạch máu vừa và nhỏ, dễ gây các tổn thương phình hoặc tắc nghẽn động mạch vành tim và cũng là một trong những nguyên nhân của đột tử hoặc suy mạch vành mạn tính ở trẻ em.
Bệnh Kawashaki có thể dẫn tới suy tim ở trẻ
Bệnh được các bác sĩ người Nhật Bản là Tomisaka Kawasaki mô tả lần đầu tiên năm 1967 với một tên gọi khá dài: “Hội chứng da-niêm mạc kèm sưng hạch limpho và bong da đầu ngón đặc trưng ở trẻ nhỏ”. Năm 1971, BS Kawasaki chính thức công bố căn bệnh này, nhưng mãi đến 1974 căn bệnh mới được thế giới biết đến. Từ đó đến nay bệnh được phát hiện ở nhiều nơi trên thế giới và có xu hướng ngày càng tăng với sự thống nhất về bộ mặt lâm sàng và dịch tễ học của bệnh. Ngày nay bệnh được chính thức mang tên của BS Kawasaki.
Bệnh Kawasaki có triệu chứng chủ yếu rất đặc trưng của nhiễm trùng và dị ứng, là: sốt cao liên tục trên một tuần, điều trị bằng kháng sinh không đỡ, hai mắt sưng đỏ (viêm kết mạc củng mạc) có biến đổi ở khoang miệng: Môi đỏ, lưỡi đỏ, miệng bong rộp, loét, biến đổi ở đầu chi: Ðỏ tím bàn tay, bàn chân, phù nề mu bàn tay, mu bàn chân, bong da ở đầu ngón vào tuần thứ 2, thứ 3, mọc ban đỏ đa dạng toàn thân, nổi hạch ở cổ và góc hàm, tổn thương tim mạch (thường sau 2-3 tuần); loạn nhịp tim, viêm cơ tim có suy tim, dịch tràn màng ngoài tim, phình, giãn động mạch vành tim… ngoài ra có một số triệu chứng không điển hình khác, như: rối loạn tiêu hoá (nôn mửa, tiêu chảy…) sưng đau các khớp, viêm phế quản-phổi, giãn túi mật. Xét nghiệm thấy tốc độ máu lắng cao, bạch cầu tăng, tiểu cầu tăng…
Ðể tự nhiên bệnh có thể thuyên giảm sau 2-3 tuần, sau đó hồi phục dần sau vài tháng, nhưng có đến 1/3 dẫn đến phình, giãn, tắc nghẽn động mạch vành, suy động mạch vành mạn tính và có thể đưa đến nhồi máu cơ tim, một số bị đột tử trong thời kỳ hồi phục.
Cho đến nay, vẫn chưa tìm ra được căn nguyên của bệnh. Các nhà y học nghĩ nhiều đến nguyên nhân của bệnh là do ô nhiễm môi trường và nhiễm khuẩn, cụ thể là do ngộ độc các kim loại nặng, hoá chất tổng hợp, nước rửa chén, hoá chất lau thảm và ô nhiễm môi sinh hoặc do độc tố của liên cầu khuẩn gây phản ứng quá mức của cơ thể…
Trong điều trị, người ta đều thống nhất là điều trị bằng aspirin (uống 50mg/kg cơ thể/ngày trong 2-3 tuần) và gamma globulin (tiêm tĩnh mạch 200mg-400mg/kg cơ thể/ngày trong 4 ngày, sau đó tiếp tục duy trì aspirin).
Tỷ lệ mắc bệnh Kawasaki cộng đồng khá cao, cao gấp hàng trăm lần bệnh thấp tim. ở Nhật Bản và Hàn Quốc khoảng 50-100/100.000, ở Mỹ khoảng 5-15/100.000 (trẻ em dưới 5 tuổi). Tuy ít gây tử vong, nhưng những biến chứng của bệnh lại rất trầm trọng. Nếu bệnh nhân được điều trị sớm, đúng cách thì thường tiến triển tốt, đặc biệt hạn chế được các biến chứng về tim mạch. Vì vậy việc mọi người nhất là các bà mẹ đang có con nhỏ cần biết triệu chứng của bệnh để phát hiện bệnh sớm, đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời; các thầy thuốc cũng cần nắm vững cách chuẩn đoán, điều trị làm giảm biến chứng và hậu quả do bệnh gây ra.
