Hỏi: Tôi có thai lần 3, năm nay 30 tuổi. Rất mỏi mệt vì phải nôn tới 15 lần trong ngày. Tôi sút mất 12 kí và đã 3 lần ngất xỉu. Nôn như thế có ảnh hưởng đến thai không và có nên dùng vitamin B6 hoặc cách điều trị nào hữu hiệu?
Trả lời: Trong 3 tháng đầu của thai nghén, cảm thấy mỏi mệt hoặc buồn nôn là khá phổ biến, có đến 70% phụ nữ buồn nôn và nôn từ nhẹ đến trung bình, từ tháng thứ 4 thì giảm đi.
Mức độ buồn nôn và nôn (ói mửa) khác nhau tuỳ người. Có người chỉ cảm thấy hơi buồn nôn vào buổi sáng nhưng cũng có người buồn nôn và ói mửa liên tục suốt cả ngày.
Đối với phụ nữ có thai lần đầu, tình trạng này thường được gọi là ốm nghén và cũng dễ gặp tình trạng nghiêm trọng hơn, tuy hiếm, như nôn mửa nặng, và giảm cân.
Nguyên nhân chứng nôn ói trong thời gian mang thai
Nguyên nhân chính xác còn chưa rõ ràng. Đã có nhiều giả thuyết được nêu lên liên quan đến:
Thay đổi về hormon trong 3 tháng đầu thai nghén được coi là có vai trò quan trọng: Nồng độ cao kích dục tố màng đệm (hCG); cường năng tuyến giáp, serotonin – hoá chất của não có ảnh hưởng đến cả và … Các chất này đều tham gia vào cơ chế gây ra nôn ói.
Trong thời gian mang thai, phần trên tiêu hoá có thể hoạt động chậm và do đó góp phần tăng buồn nôn và ói mửa.
Vi khuẩn sống trong đường ruột có thể gây ra sự phát triển của bệnh. Những vi khuẩn này có với tỉ lệ lớn hơn ở phụ nữ mang thai và lớn hơn nữa ở phụ nữ bị nôn nặng.
Buồn nôn và nôn khi có thai nghiêm trọng thế nào?
Nếu chỉ là thể nhẹ hoặc trung bình thì chỉ gây khó chịu. Nếu là thể nặng, có thể dẫn đến mất nước và rối loạn điện giải, cần được điều trị.
Rất ít khi có tử vong cho mẹ nhưng bệnh tật thứ phát có thể xảy ra. Nguy cơ đẻ non, thai nhẹ cân và dị tật ở hệ thần kinh trung ương cao hơn ở những thai nghén bình thường. Thể nặng có thể kèm theo những nguy cơ cho con như thai chết lưu, thai nhẹ cân.
Điều trị
Nếu các triệu chứng không nghiêm trọng, có thể tự chăm sóc ở nhà. Ăn nhẹ, ăn nhiều bữa thức ăn khô. Có thể cải thiện hơn bằng bổ sung liều cao vitamin B6 và các vitamin khác.
Cho tới nay, bù dịch và điện giải kết hợp với vitamin B6 vẫn thường được chỉ định. Vitamin B6 là thuốc có hiệu quả và vô hại cho thai.
Hỗ trợ về mặt cảm xúc, tìm ra những yếu tố gây stress vì giảm stress cũng rất có ích. Hướng dẫn cách thư giãn, thiền.
Làm thế nào để tránh buồn nôn?
Một số gợi ý có thể hữu ích:
- Nếu cảm thấy thực sự buồn nôn vào buổi sáng, ăn một ít ngay sau khi thức dậy, trước khi ra khỏi giường
- Uống nhiều nước, 10-12 ly, gồm cả nước trái cây hoặc trà thảo dược mỗi ngày.
- Trà gừng hoặc gừng viên có thể giúp giảm buồn nôn.
- Tránh thức ăn có chứa nhiều chất béo hoặc gia vị.
- Tránh uống rượu và càphê.
- Đi lại từ tốn.
- Sau khi ăn, nên ngồi xuống để lực hấp dẫn giúp giữ thức ăn trong dạ dày.
BS Đào Xuân Dũng
