Những cây kẹo mút phản quang phát sáng đủ màu sắc chi chít chữ Trung Quốc, là thứ mà trẻ em rất thích hiện nay và trẻ em gọi đó là “kẹo ma”. Loại kẹo này được bày bán phổ biến từ thành thị đến nông thôn. Em nhỏ nào khi được hỏi về kẹo phát sáng đều biết và trả lời đã ăn rồi.
Hình minh họa
Điều đáng lo ngại, kẹo này chắc chắn là nhập lậu, bởi trên thanh kẹo không hề có một chỉ dẫn nào bằng tiếng Việt, không rõ nguồn gốc ra sao. Được biết, chất lượng của kẹo này ra sao, không cơ quan nào thẩm định, chỉ có các phụ huynh lo lắng bởi đám trẻ rất thích ăn sản phẩm này, trong khi đã có biết bao vụ ngộ độc từ thực phẩm không rõ nguồn gốc và hàng ngày bọn trẻ vẫn rủ nhau: Đi mua kẹo ma đi!
Sự cuốn hút đến mê hoặc đám trẻ
“Kẹo ma” này được bày bán nhiều nhất tại các cổng trường. Có những đứa trẻ đã nghiện nó và coi đó như quà sáng, quà chiều. Giờ tan học, tôi đến đón con tại cổng trường Tiểu học Giáp Bát (Hà Nội), có đến trên dưới mười hàng có bán kẹo kiểu này. Những hàng này có sức hút đám trẻ đến kỳ lạ. Những em học sinh, tan học ra cổng chờ bố mẹ đón vây vòng trong, vòng ngoài bà bán kẹo phản quang và ba bốn món đồ chơi Trung Quốc để mua cho kỳ được cây kẹo nhỏ. Đây là những em nhỏ được bố mẹ cho tiền ăn sáng nhưng không ăn, chỉ để dành mua “kẹo ma”. Còn nhiều em thì lấy tiền tiết kiệm, tiền mừng tuổi sau Tết để mua kẹo, giá một cây kẹo ở đây là 2.000 đồng.
Tôi thấy chạnh lòng khi một em gái nhỏ đòi mẹ mua cho cây “kẹo ma”. Người mẹ vội về không để ý, hay cố tình không cho mua, bé gái ngồi sau xe còn ngoái lại nhìn theo hàng quà rong đấy, đôi mắt lăn dài những giọt nước mắt vì không được mẹ chiều theo ý thích. Điều này khiến tôi càng muốn biết có gì trong cây “kẹo ma” mà đám trẻ bị cuốn hút đến vậy?
Trên tay mấy em bé là cây kẹo phát sáng, được bọc bằng thứ giấy bóng màu đen in những hoạ tiết xanh đỏ rất ấn tượng. Đây là một loại kẹo do Trung Quốc sản xuất với đủ màu sắc xanh, đỏ, hồng, vàng và những hình ngộ nghĩnh là ngôi sao, bông hoa, cái còi… Nó là món quà được học sinh khá ưa thích, đặc biệt là các em học sinh ở bậc tiểu học, bởi sau khi ăn kẹo các em lại có đồ chơi nhỏ xinh. Cây kẹo được bóc ra thì chẳng khác gì là loại kẹo mút mà các hãng trong nước bán. Phần que cầm của kẹo là ống nhựa trong đó có một chất lỏng gì đó khi vào trong bóng tối sẽ phát ánh sáng. Chị Kim Dung (Giáp Bát Hà Nội) than phiền: “Mấy đứa trẻ nhà tôi mê kẹo này như nghiện. Ngày nào chúng cũng đòi mua, ăn hết kẹo nhưng que cầm thì giữ lại như bộ sưu tầm, tối đi ngủ để dưới gối, gài vào góc tối trong phòng tắt đèn ngắm ánh sáng”.
Có cháu ở quê ra chơi, tôi hỏi đã ăn kẹo phát sáng chưa. Cháu bé hồn nhiên, cháu ăn nhiều rồi. ở nhà cháu bán 1.000 đồng một cây kẹo. Rồi nó hứng khởi khoe: Cháu có 30 que kẹo đấy, ban tối cháu xếp thành những hình khác nhau, ánh sáng của nó đẹp lắm.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, kẹo mút phát sáng là loại kẹo hương trái cây có que phát ánh sáng dạ quang rất đẹp sau khi bẻ qua bẻ lại que cán của kẹo. Em Hà Hy, học sinh trường Nam Thành Công cho biết, em rất thích ăn kẹo này và mấy đứa em của em cũng rất mê. Một học sinh khác của trường này nói: “Mua kẹo lại có cả đồ chơi nên ngày nào em cũng mua. Buổi tối que phát sáng rất đẹp. Em cũng thấy người lớn nói về tính độc hại của loại kẹo này nhưng độc hại sao người ta vẫn bán !?”.
Chúng tôi qua trường Tiểu học Đặng Trần Côn (Thanh Xuân- Hà Nội) cũng có khá nhiều hàng bán “kẹo ma”. Một bà già, bán mấy thứ đồ chơi và một túi to kẹo phát sáng trên cái mẹt. Một đám trẻ vòng trong, vòng ngoài chờ mua kẹo. Tôi dừng lại, giơ máy ảnh chụp hình. Đám trẻ thấy vậy tản ra, nhao nhao. Cô ấy là nhà báo, không cô ấy là thám tử… Bà già nghe vậy ngẩng lên nhìn, tôi đi vào trong trường, xong việc quay ra thì thấy người bán hàng đã cất những que kẹo phát sáng vào một cái túi đen.
Còn tại trường tiểu học Khương Thượng (Đống Đa, Hà Nội), sau tiếng trống tan trường, nhiều học sinh ùa ra vây kín thúng hàng bánh kẹo, đồ chơi ở cổng. “Cho cháu kẹo ma, cháu lấỏy kẹo màu xanh”… Chỉ một loáng, hơn 40 chiếc kẹo của cô hàng rong đã hết nhẵn. Theo lời người bán, loại kẹo này rất được các em ưa thích. Ngày nào chị cũng bán được 40-60 chiếc.
Bọn trẻ thích thì bán…
Theo ghi nhận của PV, tại các chợ Trương Định, Thành Công, chợ Mơ, Ngã Tư Sở… kẹo mút phát sáng được bày bán khá công khai, với giá từ 1.500đ/chiếc đến 2.000đ/chiếc. Hiện nay trên thị trường còn xuất hiện nhiều loại kẹo cân của Trung Quốc khá đắt hàng. Nhiều tiểu thương tại khu vực các chợ vẫn đon đả chào hàng kẹo mút phát sáng khi PV ĐS&PL đến hỏi mua. Đến khu vực chuyên bán đồ chơi, kẹo trẻ em, ai cũng có thể mua được loại kẹo này. Chủ một sạp hàng trong chợ Trương Định giới thiệu hàng loạt mẫu kẹo có gắn nhãn sơ sài in chữ Trung Quốc. Ngoài ra, không có thông tin nào khác về xuất xứ hay thành phần kẹo (kẹo không rõ nguồn gốc xuất xứ-PV). Mỗi hộp kẹo khoảng 30-40 chiếc. Khi hỏi về tính độc hại của loại kẹo này, chủ sạp hàng trả lời tỉnh bơ: “Tôi chưa nghe ai nói kẹo này có hại. Tụi trẻ con thích ăn loại kẹo này xong lại có đồ chơi nên tôi lấy để bán. Mà có ai cấm đâu? Chị mua bao nhiêu cũng có”.
Còn một chủ đại lý chuyên đánh hàng Trung Quốc về Bắc Giang hé lộ: “Loại kẹo này ở biên giới cất buôn chỉ 300-400 đồng/chiếc, khi bán sang tay cho người bán lẻ chỉ là 800 đồng. Thế nhưng loại kẹo này bán đến các em nhỏ thường gấp đôi, gấp ba. Mới hay, lợi nhuận từ những cây kẹo này với nhà buôn là rất lớn”!
Người lo lắng, kẻ thờ ơ
Chúng tôi mua một hộp kẹo phát sáng với giá 50.000 đồng mong tìm ra những thông tin đáng tin cậy về loại kẹo này. Hộp kẹo không có ngày sản xuất, không ghi hạn sử dụng, không có một thông tin nào khẳng định cho chất lượng để người tiêu dùng yên tâm. Chúng tôi, bóc những cây kẹo ra. Hỡi ôi, bên trong kẹo bị chảy nước, dính queo vào giấy bọc. Nếm thử, phần kẹo thì thấy ngọt…như kẹo thông thường, nhưng vị ngọt nhan nhát ấy có chút đắng của đường hoá học. Kiểm tra bằng giác quan thôi, chúng tôi đã thấy những que kẹo này không đảm bảo an toàn. Điều này là nguy hiểm khi những trẻ em hiện nay rất thích ăn loại kẹo không nguồn gốc xuất xứ này.
Một điều lo ngại hơn nữa, khi chị Kim Dung người có con nghiện kẹo phát sáng này kể chuyện với phóng viên: “Hôm ấy, con nhỏ nhà chị ăn loại kẹo này, chẳng may bé cắn vỡ que cầm khiến chất lỏng tác nhân gây sáng của kẹo chảy ra. Cháu kêu đắng ngắt như bỏng miệng. Sau đó, chị Dung cho con súc miệng mấy lần nhưng không hết đắng”. Kể xong, chị Dung lo lắng: “chẳng biết trong dung dịch lỏng này là chất gì và có độc hại gì không. Nhưng cứ liên tưởng đến chất phát quang mà giới trẻ ăn chơi dùng để xăm hình mà báo chí nói có chất gây ung thư là tôi thấy phát hoảng”.
Nhưng cũng phải nói thêm rằng, không phải ai cũng lo lắng như chị Dung, mà có những người thích thú với thứ kẹo này. Chị Ngân Hoa (Đội Cấn, Hà Nội), cho biết khi thấy con trai mang kẹo về, chị cũng “mê mẩn vì thấy nó đẹp, lấp lánh đủ màu”. Còn chị Thu (Khâm Thiên, Hà Nội) thì cho biết đã mua cho con hẳn một hộp kẹo (40 chiếc) khi được người bán giới thiệu: “Kẹo này ngon lại có cả đồ chơi phát sáng rất đẹp”!
Đem thắc mắc về loại kẹo phát sáng có nguy hại đến sức khoẻ trẻ em đến Viện Hoá học (thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam), một chuyên viên nhận định: đó chỉ mới là cảm tính vì trên thực tế để có thể khẳng định loại kẹo này có gây hại đến sức khoẻ hay không cần phải lấy mẫu để làm thí nghiệm. Nhận định về khả năng gây độc của kẹo mút phát sáng, chuyên viên này cho rằng, “chất lỏng, chất tạo màu trong que kẹo có khả năng gây độc. Khi trẻ ăn kẹo, vô tình làm vỡ que kẹo, các chất phụ gia của chất tạo màu sẽ biến thành khí thoát ra môi trường và gây độc cho người sử dụng nó. Tuy nhiên để có thể nhận định chính xác thì cần phải phân tích mẫu một cách chi tiết”.
Nhưng dù có hóa chất độc hay không, thì kẹo mút phát sáng không rõ nguồn gốc vẫn được các bác sĩ khuyến cáo không nên dùng cho trẻ em vì có thể gây nguy hiểm. Bác sĩ Khu Thị Khánh Dung, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cho rằng, sẽ rất nguy hiểm nếu que kẹo bị vỡ chất lỏng trong que kẹo này sẽ ảnh hưởng đến đường hô hấp và tiêu hóa của trẻ. Mặt khác, trẻ nhỏ hay có xu hướng cho bất cứ thứ gì tìm được vào miệng, do vậy nguy cơ làm vỡ que kẹo và nuốt phải chất lỏng đó rất có thể xảy ra.
Khi chúng tôi hỏi về loại kẹo phát sáng này, thứ mà con cái họ mua, ăn thường xuyên đa phần phụ huynh đều lo ngại. Quả thực, không thể xem nhẹ sự nguy hiểm mang tên cây kẹo nhỏ. Đã đến lúc các cơ quan chức năng cần xem xét cụ thể loại kẹo phát sáng này được sản xuất từ đâu, chất lượng của nó như thế nào, và nó theo nguồn nào vào thị trường Việt Nam, để từ đó đưa ra khuyến cáo cụ thể với người dân. Đừng để thành chuyện đã rồi, như vụ hạt nở trước đây.
Theo Báo Pháp Luật và Đời Sống
