Bệnh dại thuộc nhóm bệnh lây qua đường da, niêm mạc được thấy ở khắp nơi trên thế giới cũng như trong nước, tỷ lệ mắc bệnh ở người tùy thuộc vào tỷ lệ mắc bệnh dại ở súc vật. Dại là bệnh đến nay y học vẫn phải bó tay khi một bệnh nhân đã có triệu chứng lên cơn dại.
Sau đây là một số thông tin về bệnh dại bạn nên biết.
1. Khái niệm
Bệnh dại là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính truyền từ súc vật sang người, là bệnh viêm não tủy cấp tính do virus dại gây ra (Rabie virus, họ Rhabdo – viridae).
Người bị nhiễm virus dại sẽ lên cơn dại và tử vong nếu không được xử lí đúng cách và kịp thời.
2. Nguyên nhân gây bệnh
Virus dại vào cơ thể người qua da hoặc niêm mạc. Người mắc bệnh là do bị súc vật dại cắn hoặc dây nước bọt vào phần da bị trầy xước. Có nghĩa là, không phải khi bị cắn mới nguy hiểm mà bị liếm cũng nguy hiểm, nhưng tỷ lệ lây dại qua đường niêm mạc thấp hơn.
Virus dại sẽ theo các dây thần kinh hướng tâm đến hệ thần kinh trung ương, sinh sản ở đó, làm tổn thương các tế bào tủy sống và não, từ đó virus theo các dây thần kinh ly tâm tới tuyến nước bọt để được giải phóng ra ngoài.
3. Nguồn truyền nhiễm của bệnh dại
Bệnh dại là một bệnh truyền từ súc vật sang người. Tất cả các loài súc vật có vú đều có thể là nguồn chứa virus dại (chó, mèo, bò, lợn), đặc biệt loài chó có thể duy trì rất lâu sự tiếp diễn liên tục của virus dại.
Súc vật duy trì virus dại trong thiên nhiên là chó sói và nó có thể làm lây cho các súc vật khác như chó nhà, mèo nhà. Ở Việt Nam, chó nhà là nguồn bệnh dại chủ yếu (97%) và sau đó là mèo (2,7%), mèo cũng có thể lây bệnh dại cho người khi bị cào.
4. Biểu hiện ở người bị bệnh dại
Thời kỳ ủ bệnh có thể thay đổi từ 12 ngày đến 1 năm, thường từ 2 – 3 tháng kể từ ngày bị cắn. Thời kỳ này ngắn hay dài tùy thuộc vài ví trí vết cắn (ở đầu, mặt, cổ, bộ phận sinh dục, nơi có nhiều dây thần kinh thì thời gian ủ bệnh dài hơn vết cắn ở tay, chân), tình trạng nặng nhẹ của vết thương và lượng virus từ súc vật dại truyền sang người.
Thời kỳ phát bệnh kéo dài từ 1 – 10 ngày từ khi bắt đầu đến khi chết. Người bị dại có thể hung dữ (gào thét, tăng cảm giác các giác quan, co thắt thanh quản, hoang tưởng, đập phá) hoặc thể liệt (nằm im, liệt hô hấp).
Tất cả bệnh nhân lên cơn dại đều tử vong.
5. Biểu hiện ở chó bị bệnh dại
Ở thể điên cuồng, chó dại thường bỏ ăn sau khi ủ bệnh 3 – 5 ngày, thói quen của con vật thay đổi hằng ngày. Ở giai đoạn lên cơn, con vật tăng vận động, tiếng kêu khản, sủa kéo dài rồi rướn cổ hú thành tiếng ghê rợn. Mọi kích thích nhỏ đều làm nó lên cơn, chó thường chồm vào người, súc vật hoặc đồ chơi xung quanh và cắn rất mạnh, chó có thể bỏ nhà, chạy rong và gặp ai cũng cắn. Sau vài ngày, chó phờ phạc, gầy mòn, kêu thất thanh rồi liệt mà chết trong 7 ngày.
Ở thể liệt, chó chỉ nằm im, chảy nhiều nước dãi, không cắn người, không sủa và chết trong vòng 3 – 5 ngày.
Bệnh dại là bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng và xử lí được nếu có hiểu biết, sơ cứu đúng và kịp thời, ở chuyên đề sau chúng tôi sẽ nói rõ hơn về cách phòng ngừa và điều trị bệnh dại ở người
Speak Your Mind