HIV/AIDS là đại dịch nguy hiểm với toàn nhân loại, là mối hiểm họa đối với sức khỏe, tính mạng cũng như tương lai nòi giống của cả dân tộc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế, xã hội, chính trị của mỗi quốc gia, đặc biệt là ở các nước đang phát triển như Việt Nam.
HIV/AIDS đang là mối quan tâm của không chỉ các nhà khoa học, các ban ngành, xã hội mà còn là nỗi lo ngại của mỗi chúng ta, vì hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị hay phòng chống HIV/AIDS hiệu quả, vaccine vẫn đang là hướng nghiên cứu trước mắt và trong tương lai.
1. HIV và AIDS
HIV (Human Immunodeficiency Virus) là tên một loại vi rút gây suy giảm miễn dịch.
AIDS (Aquired ImmunoDeficiency Syndrome) hay còn gọi là SIDA, là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người – giai đoạn cuối của quá trình nhiễm HIV.
Khi HIV xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ tồn tại suốt đời trong cơ thể người bị nhiễm và sẽ làm lây lan cho những người khác.
Thời gian từ khi nhiễm HIV cho đến khi thành AIDS dài hay ngắn tùy thuộc vào sức chống đỡ bệnh tật và hành vi của từng người. Trung bình từ khi nhiễm HIV đến khi thành AIDS kéo dài từ 5-7 năm, nhưng có nhiều trường hợp có thể kéo dài đến hàng chục năm nếu người nhiễm HIV biết cách giữ gìn sức khỏe và không có hành vi nguy cơ liên quan đến lây nhiễm HIV.
2. Nguồn lây và nguy cơ lây nhiễm HIV
Tất cả mọi người, không phân biệt tuổi tác, giới tính, vị trí xã hội, nghề nghiệp…đều có thể bị nhiễm HIV nếu có hành vi không an toàn dù chỉ một lần trong cuộc sống. Người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS là nguồn truyền nhiễm duy nhất của HIV.
Các nghiên cứu về dịch tễ học cho thấy trong máu, tinh dịch và dịch tiết âm đạo, và trong sữa của người nhiễm HIV có thể làm lây truyền HIV. Có 3 con đường chính làm lây truyền HIV:
• Đường máu;
• Đường tình dục;
• Đường truyền từ mẹ sang con.
3. Các đường lây truyền HIV
Lây truyền HIV qua đường máu
- HIV có thể lây truyền qua máu và các chế phẩm của máu có nhiễm HIV.
- Lây truyền HIV từ người này sang người khác qua các dụng cụ xuyên chích qua da (bơm kim tiêm, kim xăm trổ, kim châm cứu, da cạo râu, kìm cắt móng tay), các vật dụng có thể dính máu của người khác, tiếp xúc trực tiếp với máu của người nhiễm HIV (nơi có các vết thương hở hoặc da xây xát hoặc niêm mạc), qua truyền máu hoặc ghép các mô, các tạng bị nhiễm HIV, hoăc qua các dụng cụ truyền máu, lấy máu không được tiệt trùng đúng cách.
Lây truyền HIV qua đường tình dục
- Đây là con đường phổ biên lây truyền HIV, khoảng 70-80% tổng số người nhiễm HIV trên thế giới là bị lây nhiễm qua đường này.
- HIV lây truyền do giao hợp với người nhiễm HIV, nguy cơ lây nhiễm qua một lần giao hợp là 0,1 – 1%. Người nhận tinh dịch trong giao hợp có nguy cơ nhiễm HIV nhiều hơn; người có nhiều bạn tình, quan hệ tình dục không an toàn và mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục có nguy cơ lây nhiễm cao hơn.
Lây truyền HIV từ mẹ sang con
Người mẹ nhiễm HIV có thể truyền HIV cho con
• Khi mang thai: HIV từ máu của mẹ nhiễm HIV qua rau thai vào thai nhi.
• Khi sinh: HIV từ nước ối, dịch tử cung, dịch âm đạo, máu của mẹ xâm nhập vào trẻ khi sinh (qua niêm mạc mắt, mũi, hậu môn hoặc da xây xát của trẻ trong quá trình đẻ).
• Khi cho con bú: HIV có trong sữa mẹ, có thể qua các nứt ở núm vú xâm nhập vào trẻ khi trẻ đang mọc răng hoặc có những tổn thương ở niêm mạc miệng.
4. Những đường không làm lây truyền HIV
Các nghiên cứu cũng đã chứng minh rằng, ngoài máu, dịch sinh dục, sữa mẹ, HIV còn có trong các dịch cơ thể khác như nước bọt, nước mắt, nước tiểu, mồ hôi của người nhiễm HIV, nhưng với nồng độ rất thấp, không đủ để gây lây nhiễm khi tiếp xúc. Do vậy, HIV không lây qua các tiếp xúc thông thường.
• HIV không lây qua các hành vi giao tiếp thông thường như ở nơi làm việc, trường học; không lây truyền qua bắt tay, ôm, mặc chung quần áo.
• HIV không lây qua ho, hắt hơi, nước bọt, nước mắt, mồ hôi.
• Muỗi và các côn trùng khác đốt không làm lây nhiễm HIV.
Speak Your Mind