Quai bị là một bệnh lây, do nhiễm virus toàn thân Paramyxovirus, viêm tuyến mang tai là dấu hiệu đặc trưng của bệnh, ngoài ra còn có thể kèm theo các dấu hiệu viêm tinh hoàn, viêm tụy, viêm màng não…Bệnh thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, mắc bệnh một lần sẽ tạo miễn dịch suốt đời.
Tác nhân gây bệnh quai bị
Tác nhân gây bệnh quai bị là Rubulavirus thuộc họ Paramyxoviridae. Một loại virus RNA, đường kính trung bình khoảng 200nm. Virus quai bị nhạy cảm với môi trường bên ngoài do lớp vỏ lipit kém bền vững, tồn tại ở 40C trong vài ngày.
Triệu chứng khi mắc bệnh quai bị
Chỉ 2/3 số trường hợp mắc bệnh có biểu hiện các triệu chứng như sau:
– Tổn thương tại tuyến mang tai: thời kì đầu bệnh nhân thấy chán ăn, đau đầu, sốt nhẹ, viêm họng, đau góc hàm, đau tai kéo dài vài ngày trước khi đau góc hàm. Sau đó bắt đầu sưng tuyến mang tai, giảm sốt và có thể có các biểu hiện tại các cơ quan khác.
Viêm tuyến mang tai là biểu hiện thường gặp nhất ( khoảng 70% trường hợp). Đầu tiên chỉ sưng một bên, sau đó có thể sưng tuyến bên kia. Sưng cả 2 tuyến chiếm 2/3 trường hợp, có thể kèm sưng tuyến nước bọt dưới hàm và dưới lưỡi.
– Kèm theo triệu chứng ở các cơ quan khác:
Viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn: xảy ra ở 20-30% nam giới sau tuổi dậy thì bị quai bị, hiếm gặp ở trẻ em trước tuổi dậy thì.
Biểu hiện ở các cơ quan thần kinh: viêm màng não-viêm não
Viêm tuyến vú và viêm buồng trứng: xảy ra ở nữ sau tuổi dậy thì.
– Bệnh quai bị ở phụ nữ mang thai: trong 3 tháng đầu của thai kì có thể gây sẩy thai, còn 3 tháng cuối có thể gây đẻ sớm, còn khả năng gây quái thai của virus quai bị vần chưa rõ.
Điều trị cho bệnh nhân quai bị
Hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với virus quai bị nên chủ yếu là điều trị triệu chứng như dùng các thuốc kháng viêm, giảm đau, hạ sốt…
– Trường hợp chỉ có sưng tuyến nước bọt đơn thuần thì có thể điều trị tại nhà như: vệ sinh răng miệng, tránh ăn thức ăn chua, cay, kích thích…nên ăn lỏng và giàu năng lượng. Nên nghỉ ngơi tại giường, có thể dùng paracetamol để hạ sốt.
– Trường hợp có các triệu chứng kèm theo như viêm tinh hoàn, viêm não-màng não thì nên đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
Phòng bệnh quai bị
– Tiêm phòng văcxin quai bị là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất, có thể áp dụng cho mọi lứa tuổi, tốt nhất là trẻ em từ 12-15 tháng
– Dùng globuline tạo miễn dịch thụ động chống quai bị.
– Vì bệnh có tính chất lây lan qua đường hô hấp vì vậy nên cách li bệnh nhân cho đến khi khỏi bệnh, tuyên truyền cho cộng đồng biết về các dấu hiệu nghi ngờ và cách phòng tránh. Đối với phụ nữ mang thai nên đi khám thai thường xuyên để có thể điều trị kịp thời.
Speak Your Mind