Sỏi thận, một trong các rối loạn của hệ tiết niệu gây đau đớn nhất, đã hành hạ loài người trong nhiều thế kỷ. Bệnh này có nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh rất phức tạp, nếu phát hiện muộn, trị liệu không đúng cách có thể để lại hậu quả khó lường.
1. Phát hiện sỏi thận
Sỏi thận có thể diễn biến tiềm tàng, âm thầm, có trường hợp tình cờ phát hiện vì nghi một bệnh khác hoặc khám bệnh định kỳ được chỉ định siêu âm ổ bụng tổng quát. Tuy vậy, người ta thấy rằng, phần lớn sỏi thận có biểu hiện lâm sàng rất phong phú. Có thể phát hiện sớm sỏi thận dựa vào dấu hiệu đau bụng, trong đó đau vùng thắt lưng là một triệu chứng hay gặp nhất. Đau bụng có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn, chướng bụng. Đau vùng thắt lưng có khi âm ỉ suốt ngày, suốt tháng nhưng có khi cơn đau dữ dội mà thường gọi là cơn đau quặn thận (đau lăn lộn không thể ngồi, nằm yên được).
Trong các cơn đau quặn thận, thường sỏi tắc ở tổ chức thận (đài, bể thận…) hoặc sỏi đã di chuyển xuống niệu quản gây tắc niệu quản. Cơn đau quặn thận rất điển hình từ vùng thắt lưng và lan dọc theo đường đi của niệu quản đến vùng bẹn và vùng sinh dục. Kèm theo cơn đau là tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu són… Trước hoặc trong cơn đau có thể có sốt cao, rét run và nước tiểu đục do bị nhiễm khuẩn gây viêm đài thận và bể thận hoặc viêm bàng quang. Khi sỏi di chuyển và do cơ thể cố gắng tống xuất sỏi ra, máu có thể xuất hiện trong nước tiểu, khiến nước tiểu có màu hồng.
Ngoài ra có thể phát hiện chính xác sỏi thận bằng các biện pháp cận lâm sàng:
– Chụp X-quang ổ bụng có chuẩn bị hoặc không chuẩn bị là một kỹ thuật hay áp dụng nhất.
– Siêu âm đang được ứng dụng khá phổ biến, giúp khá nhiều cho việc xác định sỏi thận.
– Xét nghiệm nước tiểu cho biết khá nhiều thông số liên quan đến SĐTN, ví dụ như sỏi thuộc loại sỏi gì (sỏi canxi oxalat, canxi phốt phát, sỏi amoni – magie hoặc sỏi acid uric…).
2. Điều trị sỏi thận
Để điều trị sỏi thận hiệu quả thì việc xác định loại sỏi là rất quan trọng. Có nhiều cách để loại trừ sỏi thận mà không phải phẫu thuật. Uống nhiều nước, trên 2 lít một ngày có thể làm cho sỏi tự ra khi đi tiểu. Hạn chế các thức ăn chứa nhiều canxi, oxalat như sữa, pho mát, nước chè đặc; ăn ít đạm động vật nếu bị sỏi acid uric.
Nếu viên sỏi quá lớn để ra ngoài, hay nó bị mắc kẹt trong đường tiểu, bạn có thể cần phải trải qua những phương pháp điều trị phức tạp hơn. Có khoảng 1-2 trong mỗi 10 trường hợp sỏi thận là không thể tự điều trị tại nhà.
Phương pháp điều trị y tế phổ biến nhất là tán sỏi ngoài cơ thể. Nó sử dụng các sóng áp lực để làm vỡ viên sỏi thành những mảnh nhỏ. Những mảnh này có thể đi ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Những lần khác, bác sĩ sẽ cần loại bỏ những viên sỏi hay đặt một ống nhựa dẻo nhỏ (stent) trong niệu quản để giữ nó mở khi viên sỏi đi qua.
Speak Your Mind