Sốt xuất huyết Dengue là bệnh nhiễm trùng cấp tính, có thể bùng phát thành dịch do vi rút Dengue gây nên, bệnh lan truyền chủ yếu do muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh dịch lưu hành địa phương ở Việt Nam. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Muỗi vằn Aedes aegypti

Tác nhân gây bệnh

Virus Dengue không lây trực tiếp từ người sang người mà truyền bệnh từ người bệnh sang người lành qua muỗi Aedes đốt. Virus Dengue có nhân ARN, thuộc nhóm Flavivirus, có 4 típ huyết thanh (D1, D2, D3, D4). Các virut Dengue có nhiều kháng nguyên, có kháng nguyên đặc hiệu của typ, có nhữngkháng nguyên chung của phân nhóm và nhóm, có thể gây phản ứng chéo 1 phần sau khi bị nhiễm 1 trong 4 típ và có những kháng nguyên đặc hiệu cho riêng từng típ.

Vi rút tồn tại ở trong máu bệnh nhân trong thời gian bị sốt. Có thể tìm thấy kháng nguyên vi rút Dengue ở đại thực bào, tuyến ức, phổi, lách, tế bào Kuffer ở gan, tế bào monocyt ở máu ngoại biên.

Đặc điểm của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết

Người bệnh là ổ chứa virus chính. Người bệnh nhiễm virus Dengue bị muỗi Aedes đốt mang virus rồi truyền cho người lành. Muỗi Aedes hút máu vào ban ngày và thời gian hút máu nhiều nhất là lúc sáng sớm và chiều tối. Nhìn bằng mắt thường thấy muỗi Aedes aegypti mình nhỏ, đen, thân và chân có những đốm trắng gọi là muỗi vằn. Muỗi thường đậu ở nơi tối trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng, thường sống ở các đô thị. Muỗi Aedes albopictus thích sống ở lùm cây, ngọn cỏ, gặp nhiều ở vùng nông thôn.

Muỗi cái có thể truyền bệnh ngay sau khi hút máu người bệnh hoặc virus nhân lên ở tuyến nước bọt của muỗi, muỗi có thể truyền bệnh sau đó 8-10 ngày.

Người ta thấy muỗi bị nhiễm virus Dengue có thể truyền bệnh suốt vòng đời của muỗi khoảng 174 ngày (5-6 tháng). Muỗi Aedes đẻ trứng ở các dụng cụ chứa nước trong gia đình như chum, bể nước, vại, lọ hoa, chậu cảnh… hoặc đồ phế thải có chứa nước, như: lốp xe, vỏ dừa hoặc ở rãnh nước, ao hồ. Muỗi Aedes sinh sản quanh năm, cao nhất vào những tháng sau mùa mưa muỗi sinh sản nhiều. Trứng mất 11-18 ngày, khi nhiệt độ 29-31oC để phát triển thành muỗi trưởng thành.

Theo y học dân tộc, viêm não Nhật Bản là một bệnh trong ôn bệnh do thử ôn xâm nhập từ biểu vào lý, đốt ở phần khí và doanh huyết; tân dịch giảm sinh đàm, nhiệt cực sinh phong, nếu xuất hiện các chứng sốt cao co giật, mê sảng, đàm làm tắc các khiếu gây hôn mê, chứng nội bế ngoại thoát (truỵ tim mạch ngoại biên).

Bệnh biến chuyển qua 4 giai đoạn: vệ, khí, doanh huyết, thương âm, thấp trở ở kinh lạc (nghĩa là bệnh trải qua các giai đoạn khởi phát, toàn phát chưa có biến chứng, toàn phát có biến chứng mất nước, nhiễm độc thần kinh, rối loạn thành mạch và hồi phục và di chứng.

Thể vệ, khí

Ở gia đoạn này, người bệnh thường có các biểu hiện như: sốt, ớn lạnh, ra nhiều mồ hôi, gáy hơi cứng, đau đầu, tinh thần tỉnh táo, phiền táo lơ mơ, có thể co giật, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc vàng.

Bạn có thể cho người bệnh sử dụng một trong 2 bài thuốc sau

Bài 1: 40g thạch cao, 16g ngân hoa, 16g hạt muồng sống, 10g chi tử, 10g cát căn, 10g cam thảo nam, 10g cỏ nhọ nồi, 10g sinh địa. Sắc uống ngày 1 thang.

Bài 2: Ngân kiều thang gia giảm: thạch cao 40g, kim ngân hoa 16g, lô căn 16g, hoàng cầm 12g liên kiều 12g, bạc hà 8g. Có thể thêm: hoắc hương 12g, bội lan 8g, hậu phác 6g nếu bệnh nhân bị thấp ôn nặng, rêu lưỡi dày trắng, buồn nôn. Sắc uống ngày 1 thang.

Thể doanh huyết

Ở giai đoạn này, bệnh nhân thường có các biểu hiện như: sốt cao, cổ gáy cứng, nhức đầu, miệng khát, hôn mê, co giật, chất lưỡi đỏ, mạch sác đại, nhịp thở thất thường. Bệnh nhân đã có các triệu chứng của mất nước điện giải, nhiễm độc thần kinh, rối loạn thành mạch

Bài 1: 40g thạch cao, 16g cam thảo đất, 16g kim ngân, 12g sinh địa, 12g huyền sâm, 12g mạch môn, 12g hoàng đằng.
Nếu người bệnh bị táo bón, có thể thêm 20g chút chít.

Bài 2: thạch cao 40g, tri mẫu 16g, kim ngân 16g, huyền sâm 16g, sinh địa 16g, hoàng liên 12g, cam thảo 4g, liên kiều 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

Thêm thạch quyết minh 40g, địa long 16g, câu đằng 20g nếu người bệnh bị co giật nhiều thêm.
Thêm trúc lịch 30g nếu bệnh nhân bị hôn mê, đờm nhiều.

Giai đoạn phục hồi và di chứng

Ở giai đoạn này, bệnh nhân bắt đầu hồi phục dần dần; một số bệnh nhân có di chứng thần kinh, tinh thần.

Bài thuốc: sinh địa 12g, huyền sâm 12g, mạch môn 12g, a giao 10g, sa sâm 12g, kỷ tử 8g. Sắc uống ngày 1 thang.

Di chứng thần kinh ngoại biên: bạch thược 12g, mộc qua 8g, đan sâm 8g, sinh địa 12g, địa long 6g, tần giao 8g, đương quy 8g khi người

bệnh bị chân tay co quắp, run tay chân… do ứ trở ở kinh lạc, cân mạch không được nuôi dưỡng. Sắc uống ngày 1 thang.

Di chứng tinh thần: quy bản 12g, mẫu lệ 16g, sinh địa 12g, thạch quyết minh 12g, sa sâm 8g, thạch xương bồ 6g, mạch môn 12g, địa long 8g khi người bệnh có các biểu hiện tinh thần đần độn, không nói, triều nhiệt, lưỡi đỏ không có rêu, mạch tế sác.

Viêm não Nhật Bản là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do virut thuộc họ Togaviridae ở trong nhóm B của các Flavivirus, nhóm Arbovirus có ái tính với tế bào thần kinh gây ra. Virut gây bệnh xâm nhập cơ thể con người qua vết đốt của muỗi Culex tritaeniorhynchus và Culex vishnui. Do thời tiết nắng nóng, mưa nhiều, vào mùa hè, làm muỗi phát triển mạnh nên bệnh viêm não Nhật Bản thường bùng phát vào thời gian này. Ngoài ra, đây là thời gian có nhiều loại hoa quả chín rộ, nơi mà các loài chim, dơi, động vật có vú (gặm nhấm, cừu, lợn…) có thể là ổ chứa virus.

Do thời tiết nắng nóng, mưa nhiều, vào mùa hè, làm muỗi phát triển mạnh nên bệnh viêm não Nhật Bản thường bùng phát vào thời gian này

Trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh, đặc biệt là nhóm trẻ ừ 3 -8 tuổi. Diễn tiến bệnh rất nhanh, trẻ khỏe mạnh bình thường xuất hiện sốt đột ngột, đau đầu, nôn, mệt mỏi, co giật, đờ đẫn, rồi hôn mê. Trong trường hợp thấy trẻ có những triệu chứng trên, bố mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế để trẻ được thăm khám phát hiện có dấu hiệu úng não trên lâm sàng, chọc dịch não tủy xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán chắc chắn và điều trị cho bé.

Dự phòng viêm não Nhật Bản

Hiện nay, viêm não Nhật Bản đã có vaccine phòng bệnh đặc hiệu, bố mẹ nên đưa trẻ (trên 1 tuổi) đi tiêm phòng đủ 3 mũi vaccin phòng bệnh cho trẻ.

Một số biện pháp phòng bệnh khá phổ thông, dễ áp dụng và hiệu quả mà mọi người có thể dùng hiệu quả là mắc màn khi ngủ, diệt muỗi bằng hóa chất hoặc hương diệt muỗi, vệ sinh môi trường xung quanh, khơi thông cống rãnh.

Ở một số vùng, hạn chế nơi muỗi đẻ trứng ở ruộng lúa và hệ thống mương máng, bạn có thể phòng chống bệnh bằng cách thả cá ăn bọ gậy.

Cần nhắc nhở các bé không nên mặc quần áo dài để tránh muỗi đốt, chơi gần bụi cây, chuồng gia súc ở những nơi có nhiều hoa quả chín.

Viêm não Nhật Bản là bệnh gì?

Viêm não Nhật Bản là một bệnh gây viêm nhiễm thần kinh cấp tính gây tổn thương hệ thần kinh trung ương. Bệnh do virus viêm não Nhật Bản gây bệnh. Trẻ em dưới 15 tuổi là nhóm tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao, đặc biệt là trẻ em từ 2-6 tuổi.

Bệnh khởi đầu với biểu hiện sốt và thường là sốt rất cao

Phương thức lây truyền

Virut gây bệnh viêm não Nhật Bản-B sống trong thiên nhiên ở các loại chim. Hiện nay, người ta đã phát hiện được có 30 loài muỗi khác nhau thuộc 5 họ Culex, Anopheles, Aedes, Mansonia và Amergeres là trung gian truyền bệnh viêm não Nhật Bản do virut, trong đó muỗi Culex Tritaeniorhycus loài muỗi truyền bệnh chủ yếu cho trẻ em và gia súc như ngựa, dê, lợn, bò. Khi muỗi hút máu của lợn có chứa virus và sau đó đốt người sẽ truyền virus sang người. Đây là con đường duy nhất khiến lây nhiễm bệnh viêm não Nhật Bản.

Biểu hiện của bệnh

Nhiễm virut viêm não Nhật Bản thường không có triệu chứng. Thời gian ủ bệnh trong khoảng 5-15 ngày. Bệnh khởi đầu với biểu hiện sốt và thường là sốt rất cao từ 39-40oC. Các triệu chứng đi kèm hay gặp như mệt lả, buồn nôn hoặc nôn. Những ngày sau, bệnh nhân xuất hiện những cơn co giật nửa người hoặc toàn thân theo kiểu động kinh nhiều lần trong ngày, mắt trợn ngược, thở khò khè, nhiều đờm nhớt, nôn mửa và mê man, xuất hiện các dấu hiệu màng não (cứng gáy, rối loạn tiêu hóa, mê sảng, vật vã, trẻ em có thể bị hôn mê). Trẻ có thể tử vong vì suy hô hấp, trụy tim mạch.

Biến chứng

Bệnh viêm não Nhật Bản có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề, hơn 50% bệnh nhân có các di chứng thần kinh lớn như động kinh, giảm học lực, đần độn, liệt, thất ngôn, tàn phế, mất khả năng lao động, để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Bệnh gây tử vong từ 10 -20% bệnh nhân.

Điều trị viêm não Nhật Bản

Cho đến nay, bệnh viêm não Nhật Bản B chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Điều trị triệu chứng để giảm bớt phần nào các triệu chứng. Điều trị gồm theo dõi và kiểm soát huyết áp, tần số tim, hô hấp, rối loạn nước-điện giải và nhất là chống phù não. Trong trường hợp nặng có rối loạn hô hấp, tuần hoàn, bệnh nhân cần điều trị tích cực như thông khí nhân tạo, chống sốc… Phục hồi chức năng về vận động, tâm thần là bước điều trị tiếp theo nhưng kết quả điều trị cũng khá hạn chế.

Phòng ngừa bệnh bằng cách nào?

Phòng bệnh viêm não Nhật Bản tốt nhất là bằng cách tiêm vaccine phòng viêm não Nhật Bản để tạo nên miễn dịch cho trẻ em ở một số nước châu Á, nơi lưu hành dịch bệnh. Tiêm vaccine mũi 1 lúc trẻ được 1 tuổi; mũi 2 sau mũi 1 từ 1 đến 2 tuần; mũi 3 cách mũi 2 là 1 năm. Sau đó cứ 3-4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.

Diệt muỗi, không cho muỗi đốt và mắc màn khi ngủ để tránh không cho bệnh lây truyền.

Bên cạnh đó, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, thu dọn rác thải, thả cá diệt bọ gậy là yếu tố không thể thiếu trong phòng bệnh viêm não Nhật Bản.

Ngoài ra, loại bỏ tập quán nuôi súc vật như lợn gần nhà vì lợn là ổ chứa virut ở miền núi và ở vùng nông thôn.

Bệnh viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản hay còn gọi là viêm não Nhật Bản B. Đây là một bệnh do vi rút gây nhiễm trùng cấp tính hệ thần kinh trung ương, các biểu hiện như trẻ bị viêm não trong vài ngày đầu, có khi kéo dài đến 10 ngày. Vi rút gây viêm não Nhật Bản được truyền sang người do muỗi đốt và gây bệnh.

Tiêm vaccine cho cả trẻ em và cả người lớn để phòng bệnh viêm não Nhật Bản.

Viêm não Nhật Bản là một bệnh nặng, gây nhiều biến chứng nguy hiểm và có thể gây tử vong cao. Bệnh tăng vào những tháng hè và cao nhất vào tháng 5 – 7, bệnh có xu hướng giảm vào những tháng lạnh ở các tỉnh phía Bắc. Còn ở các tỉnh phía Nam, bệnh rải rác quanh năm. Viêm não Nhật Bản có thể gặp ở tất cả các lứa tuổi, nhiều nhất là trẻ em dưới 15 tuổi.

Viêm não mô cầu

Não mô cầu có tên khoa học là Neisseria meningitidis, vi khuẩn là song cầu hình hạt cà phê nằm trong tế bào. Vi khuẩn này thường cư trú ở vùng hầu họng của bệnh nhân và bệnh lây truyền trực tiếp theo các giọt nước nhỏ bài tiết qua đường hô hấp do tiếp xúc gần gũi hay gián tiếp qua trung gian đồ dùng chung có chất mới bài tiết ra từ đường hô hấp của người mang vi khuẩn.

Bệnh thường gặp vào mùa hè. Lệ mắc cao ở trẻ em từ 6 tháng đến 36 tháng tuổi hoặc thanh thiếu niên từ 14 – 20 tuổi và tỷ lệ mắc bệnh thấp ở người trên 20 tuổi.

Trong lâm sàng, vi khuẩn gây viêm não mô cầu thường gây ra 2 thể bệnh chính là viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết. Đặc biệt ở thể nhiễm khuẩn huyết tối cấp gây tỷ lệ tử vong rất cao.

Bệnh viêm não do Arbovirus

Viêm não do Arbovirus là bệnh xảy ra vào mùa có khí hậu ấm như mùa hè – thu. Mầm bệnh có ở những động vật có vú nhỏ và một số loại chim, ngựa…, bệnh lây qua muỗi hay côn trùng đốt. Tổn thương chủ yếu là viêm màng não, viêm não, hôn mê, thiểu năng trí tuệ, liệt thần kinh sọ não… với tỉ lệ tử vong cao.

Mùa hè nóng ẩm, muỗi phát triển nhiều, một số người ngại mắc màn khi ngủ đã tạo điều kiện cho muỗi đốt, bên cạnh đó, thời tiết nóng bức, trẻ em thường chỉ mặc quần đùi, áo cộc tay hoặc cởi trần nên càng có nhiều người mắc bệnh.

Làm thế nào để phòng bệnh viêm não

Đối với bệnh viêm não đã có vaccine như viêm não Nhật Bản B thì tiêm vaccine cho cả trẻ em và cả người lớn để bảo vệ.

Chống muỗi đốt và diệt muỗi là cách tốt nhất để phòng bệnh viêm não do Arbovirus. Mặc quần dài, áo dài tay, đeo tất che chân để tránh muỗi đốt. Hạn chế cho trẻ em chơi ngoài trời vào lúc bình minh hoặc hoàng hôn. Ngủ màn kể cả ngủ ban ngày để tránh muỗi đốt. Phun thuốc diệt muỗi để diệt muỗi. Phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh quanh nhà để loại bỏ nơi muỗi đậu và đẻ…. Thả cá bảy màu vào các nơi đựng nước; đậy kín các vật chứa nước để diệt bọ gậy và không có chỗ cho muỗi đẻ trứng.

Những món ăn cho người bị bệnh thủy đậu

Nước rau sam

Rau sam là loại rau rất thông dụng ở nước ta, nó còn là một phương thuốc độc đáo được nhiều người biết đến. Đây là loại rau mọc dại, giúp giải nhiệt, trị mụn, lá rau sam giúp đẩy nhanh tiến trình kéo da non. Người bị bệnh thủy đậu, có thể rửa sạch một nắm rau sam, lọc lấy nước để uống hàng ngày.
Nước rau sam có thể đẩy nhanh quá trình liền sẹo, tránh được tình trạng sẹo lõm và giúp người bệnh nhanh hóng hồi phục.

Cháo đậu đỏ

Theo y học cổ truyền, đậu đỏ có tính bình, vị ngọt chua, có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, trừ mủ, tiêu ung nhọt độc, lợi tiểu… Bạn có thể dùng một ít đậu đỏ, đậu xanh và một nắm gạo tẻ đã được rửa sạch, thêm thịt lợn băm rồi cho vào nấu cháo ăn hàng ngày.

Cháo đậu đỏ không chỉ cung cấp năng lượng, chất dinh dưỡng cần thiết cho người bệnh, nó còn rất lành tính, an toàn, tránh nguy cơ tạo sẹo lõm trên da.

Nước

Nước rất cần thiết cho người bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là bệnh thủy đậu. Người bệnh cần được bổ sung đủ nước cho cơ thể, từ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày, có thể là nước lọc, nhưng tốt nhất là orezol hoặc các loại nước ép từ trái cây tươi.

Nước trái cây không chỉ bổ sung nước cho cơ thể, các chất dinh dưỡng trong trái cây còn có tác dụng làm tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Nước ép cam và nước ép cà rốt rất tốt cho bệnh nhân thủy đậu. Ngoài ra, dưa hấu, kiwi, chuối, và đào cũng giúp loại bỏ các tế bào da chết sau khi lành bệnh.

Những thực phẩm nên tránh

Thịt gà

Thịt gà là một trong những thực phẩm rất nhiều dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể được các thầy thuốc và người dân ứng dụng để điều trị nhiều chứng bệnh khác nhau. Tuy nhiên, thịt gà lại có tính ôn (ấm) mà bệnh thủy đậu phát sinh do phong nhiệt độc, mà lại bổ sung nhiệt thì bệnh có thể tiến triển xấu thêm.

Thịt chó

Theo y học cổ truyền, thịt chó có vị mặn, chua, không độc; được ứng dụng chữa nhiều chứng bệnh khác nhau… Tuy nhiên, thịt chó lại có tính nóng mà thủy đậu thì nguyên nhân gây bệnh là do phong nhiệt, nếu ăn thịt chó, người bệnh thủy đậu sẽ làm tình trạng bệnh nặng thêm, tăng nguy cơ bội nhiễm và biến chứng. Do đó người bệnh thủy đậu không nên ăn thịt chó.

Bên cạnh đó, người bệnh bị bệnh thủy đậu cũng không nên ăn một số thực phẩm và gia vị như cơm nếp, lạc, cơm mẻ, gừng, hạt tiêu, riềng, tỏi, ớt,… Bởi theo y học cổ truyền, đa số các thực phẩm, gia vị trên có tính nóng, ấm và thấp, nên khi ăn vào sẽ gây tích thấp nhiệt. Nó sẽ làm cho nốt phỏng mâng mủ sâu rộng hơn, và tăng nguy cơ bội nhiễm và biến chứng cho người bệnh.

Ngoài ra, theo một số tài liệu cho thấy, người bị thủy đậu cũng không nên ăn các loại hải sản chứa nhiều histamine (chất gây dị ứng, ngứa) nên làm vết thương ngứa hơn, nhất là người tiền sử có cơ địa dị ứng. Thực tế, trên lâm sàng cho thấy rằng, đồ tanh còn làm tăng nguy cơ sưng tấy, tạo mủ ở những bệnh nhân có vết thương hở và viêm nhiễm.

Đối với bệnh nhẹ

Thủy đậu mọc rải rác, sốt nhẹ; có khi không sốt, ho ít, nước mũi trong loãng, ăn uống và tinh thần bình thường (bệnh chỉ có ở phần vệ), thì phương pháp chữa là sơ phong thanh nhiệt. Bài thuốc gồm các vị: lá dâu 12g, lá tre 16g, ngân hoa 10g, bạc hà 6g, rễ sậy 10g, kinh giới 8g,cam thảo đất 8g sắc uống 2-3 lần trong ngày.

Nếu các vị thuốc trên bạn không tìm được, có thể thay thế bằng thang thuốc sau đây: dùng thuyền thoái 3g, kim ngân hoa 6g, bạch vi 9g, đạm đậu xị 5g, sơn chi vỏ 2g, bạc hà 1g, địa đinh thảo 6g, tang diệp 5g, liên kiều 6g, sắc uống ngày một thang chia 2-3 lần cho trẻ.

Đối với bệnh nặng

Thủy đậu mọc nhiều, xung quanh nốt đậu có màu đỏ sẫm, màu sắc tím tối, sốt cao, khát nước, mặt đỏ, niêm mạc miệng có những nốt phỏng, rêu lưỡi vàng, chất lưỡi đỏ dung bài thuốc sâu đây: bồ công anh 16g, liên kiều 8g, tế sinh địa 12g, chi tử sao 8g, kinh nhân 12g,
xích thược 8g. Sắc ngày 1 thang chia cho trẻ uống 2-3 lần/ ngày.

Trường hợp trẻ sốt nhiều, nôn mửa, buồn bực, khát nước dùng: cát căn 12g, cát cánh 12g, chỉ xác 6g, tiền hồ 12g, thanh bì 8g, sơn tra 8g, thuyền thoái 8g, kinh giới 8g, liên kiều 8g, mạch nha 8g. Sắc uống ngày một thang chia 2-3 lần/ ngày.

Nếu trẻ có dấu hiệu tiểu tiện vàng sậm, nốt đậu ngứa ngáy rất khó chiu thi cho trẻ uống vị thuốc có vị thanh mát, giảm ngứa bao gồm các vị thuốc sau: kim ngân hoa 4g, liên kiều 4g, nhân trần 6g, xích thược 3g, bạc hà 4g, đại thanh diệp 6g, sinh chi tử 3g. Sắc uống ngày một thang chia uống 2-3 lần/ ngày.

Nếu nốt đậu nhiều, không đóng vảy được vỡ loét dùng: hoàng bá 12g, 8g hoàng liên , 6g hoàng cầm, chi tử 8g. Sắc uống ngày một thang. Hoặc có thể thay thế bằng bài thuốc sau đây: rễ chàm mèo 6g, mộc thông 3g, chi tử sao 5g,hoạt thạch 4g, sinh địa hoàng 6g, liên kiều 5g, cam thảo 2g. Sắc uống ngày một thang.

Đối với những gia đình song ở nông thôn, các loại lá sau rất dễ tìm, bạn nên sắc cho trẻ uống liên tục trong 3-4 ngày. Sử dụng các loại lá sau dây: lá bạc thau 8g, lá quỳnh châu 10g, lá tiết dê 20g, lá dâm bụt 5g, lá rau bát 15g, bông mã đề 15g, lá bồ ngót 20g, lá đào tiên 5g, lá diếp cá 20g, lá mặt trăng 10g, rau má 20g. Tất cả rửa sạch rồi vò trong một lít nước, đun sôi nước đó lên, lọc bã, để nguội dùng làm nước uống, bã xoa khắp người.

Giảm tình trạng ngứa

Khi bị thủy đậu triệu chứng khó chịu nhất là ngứa, khó chịu kích thích bệnh nhân gãi làm vỡ các bọng nước gây nên nhiễm trùng thứ phát. Để làm giảm tình trạng này cần cắt móng tay và giữ móng tay sạch sẽ. Đối với trẻ em có thể dùng bao tay vải để bọc tay cho trẻ.

Dùng dung dịch Milian chấm lên các nốt phỏng đã bị vỡ

Giữ gìn vệ sinh thay áo quần và tắm rửa hằng ngày cho bệnh nhân bằng nước nóng và băng ướt để làm giảm ngứa cho bệnh nhân. Nên mặc các áo quần rộng rãi, làm bằng chất liệu mát mẻ.

Vệ sinh mũi họng hằng ngày cho bệnh nhân bằng dung dịch nước muối sinh lý 9% (nước muối sinh lý và dung dịch Milian có bán ở nhà thuốc tây). Dùng dung dịch Milian chấm lên các nốt phỏng nước đã vỡ.

Giữ gìn vệ sinh nhà ở

Thường xuyên lau chùi nhà cửa bằng thuốc tẩy trùng hoặc xà phòng tránh vi khuẩn liên hiệp với những vi khuẩn có điều kiện gây nên biến chứng nguy hiểm của bệnh thủy đậu. Phải khai báo cho trạm y tế nơi bạn đang sống biết tình trạng của bệnh. Chỉ đưa bệnh nhân đến bệnh viện nếu bệnh nặng, hoặc nhà chật chội và có trẻ nhỏ.

Virut gây bệnh thủy đậu rất dễ chết ở ngoại cảnh nên phải cho bệnh nhân nằm ở phòng riêng, thoáng khí, tránh ánh nắng mặt trời.

Chế độ dinh dưỡng và cách chăm sóc

Để giảm tình trạng sốt nên cho bệnh nhân uống uống Paracetamol để hạ sốt nếu trẻ sốt cao. Không được dùng Aspirine cho trẻ em bị thủy đậu vì có mối liên hệ giữa các dẫn xuất của Aspirine và sự phát triển của hội chứng Reye.

Nâng cao sức đề kháng cho trẻ bằng cách bổ sung các chất dinh dưỡng vào khẩu phần ăn. Nên ăn các loại thức ăm mềm, lỏng, dễ tiêu. Tăng cường bổ sung các loại Vitamin từ hoa quả đặc biệt là Vitamin C (chanh, bưởi, cam, nho…).

Hạn chế những thức ăn có tính nóng, thức ăn cay, nhiều gia vị vì nó sẽ khiến cho bệnh thêm trầm trọng và cảm giác ngứa rát nhiều hơn.

Trên đây là cách chăm sóc bệnh nhân bị bệnh thủy đậu hiệu quả nhất mà chúng ta cần phải biết để tự chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho chính mình. Tuy nhiên, dù trong hoàn cảnh nào việc phòng bệnh cũng tốt hơn là chữa bệnh, chính vì thế hãy tiêm văc xin phòng bệnh thủy đậu đồng thời hạn chế tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh chính là cách phòng bệnh hiệu quả nhất. Chúc bạn luôn biết bảo vệ sức khỏe của chính mình bởi nó là vốn quý nhất của con người đấy nhé.

Bệnh thủy đậu là gì?

Bệnh thủy đậu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi rút Varicella Zoter gây ra.  Bệnh lây qua đường hô hấp nên dễ dàng bùng phát thành dịch. Bệnh chỉ lây cho người lần đầu mắc bệnh vì có tính miễn dịch rất cao, ít khi bị bệnh lần 2.

Đây là bệnh thuộc nhóm bệnh ‘trẻ em’ nên sự thay đổi về cách sinh hoạt của trẻ trong những tháng lạnh và tháng nhập học dịch bệnh thường xảy ra vào mùa đông đầu mùa xuân.

Thủy đậu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi rút Varicella Zoter gây ra

Đường lây truyền của bệnh

Bệnh thủy đậu lây bằng những giọt nhỏ chất nhầy bắn từ mũi họng người bệnh vào không khí, trong khi ho hắt hơi, hoặc từ chất dịch của những nốt phỏng. Ngoài ra, có thể lây qua đồ dùng(bát đũa…), thực phẩm hay đồ chơi có chứa mầm bệnh.

Triệu chứng

Thời kỳ ủ bệnh thường là 14-17 ngày nhưng có thể kéo dài đến 21 ngày. Các triệu chứng thường thấy là: phát ban, sốt nhẹ, khó chịu. các tổn thương da được xem là tiêu chuẩn xác định bệnh. Các tổn thương xuất hiện ở thân và ở mặt nhanh chóng lan rộng ra khắp các vùng khác của cơ thể. Đa số là nhỏ trên nền ban đỏ có đường kính từ 5-10mm. Các đám liên tiếp xuất hiện sau 2-4 ngày. Các tổn thương cũng có thể thấy ở niêm mạc ở vùng hầu họng hay âm đạo.

Bệnh sẽ kéo dài từ 7 – 10 ngày nếu không có biến chứng, các nốt rạ sẽ khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo, nhưng nếu bị nhiễm thêm vi trùng mụn nước có thể để lại sẹo.

Biến chứng

–   Bệnh thủy đậu là bệnh lành tính nhưng cũng có thể gây ra biến chứng từ nhiễm trùng da nơi mọc mụn nước đến nhiễm trùng huyết, viêm não tuy ít xảy ra. Phụ nữ mang thai mắc bệnh Thủy đậu sẽ rất nguy hiểm cho thai nhi, có thể gây sẩy thai hoặc để lại dị tật cho thai nhi.

–   Biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh thủy đậu là gây ra tình trạng viêm phổi thường gặp ở người trưởng thành(nhiều hơn trẻ em 20%). Dấu hiệu bệnh xuất hiện sau 3-5 ngày bệnh tiến triển và kèm theo tim đập nhanh, ho, khó thở và sốt. Thường gặp dấu hiệu tím tái, đau ngực do viêm màng màng phổi và ho ra máu. Các triệu chứng sẽ giảm song song với giảm phát ban da. Tuy nhiên bệnh nhân vẫn có thể bị sốt và rối loạn chức năng phổi trong nhiều tuần liền.

–   Ngoài ra, các biến chứng khác có thể gặp là viêm cơ tim, các tổn thương giác mạc, viêm thận, viêm khớp tạng chảy máu, viêm cầu thận cấp và viêm gan.

Khi nào nghĩ đến trẻ bị bệnh sốt xuất huyết?

Các dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết: Sốt cao; biểu hiện xuất huyết: chấm xuất huyết dưới da, mảng xuất huyết, bầm chỗ chích, chảy máu; Gan to, đau bụng, ói mửa; Khi bé hết sốt nhưng mệt, bứt rứt, quấy khóc, tay chân lạnh, vã mồ hôi.

Bạn cần nghĩ đến khả năng bé bị sốt xuất huyết khi: bé bị sốt cao từ 2 ngày trở lên và bạn cần đưa các cháu đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và theo dõi bệnh. Tại các cơ sở y tế, các bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách theo dõi, chăm sóc bé.

Chăm sóc và theo dõi trẻ bệnh sốt xuất huyết tại nhà

Trong các trường hợp sốt xuất huyết, chỉ có khoảng 30% bệnh nhân có biến chứng nặng, cần được theo dõi và điều trị tại các cơ sở y tế. Còn các trường hợp còn lại sẽ được hướng dẫn chăm sóc, theo dõi và điều trị tại nhà.

Vì sốt xuất huyết là do virus, nên hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, các phương pháp điều trị hiện nay chủ yếu là điều trị triệu chứng bệnh.

Cần theo dõi sát bệnh nhân để phát hiện sớm các triệu chứng tiền sốc vì sốc là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh sốt xuất huyết, rất dễ dẫn đến tử vong. Sốc thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 của bệnh. Người bệnh đang tỉnh táo, bỗng trở nên lừ đừ, có khi vật vã.Trẻ thường hết sốt nhưng mệt, bứt rứt, quấy khóc, tay chân lạnh, vã mồ hôi, mạch cổ tay nhanh, nhẹ và huyết áp kẹp hoặc tụt huyết áp.

Nằm nghỉ là điều đầu tiên phải thực hiện, cho bệnh nhân ăn thức ăn lỏng.

Bệnh sốt xuất huyết thường làm máu bị cô đặc lại, rất khó lưu thông do đó cần uống đủ nước. Tốt nhất, nên cho người bệnh uống Oresol hoặc nước cam, nước chanh, nước khoáng hay nước lọc đun sôi để bù nước.

Hạ sốt: Trong sốt xuất huyết nên uống thuốc hạ sốt bằng Paracetamol với liều 10-15 mg/kg cân nặng, 4- 6 giờ một lần.

Tuyệt đối không dùng các thuốc nhóm aspirine như Aspegic, Aspro… chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và một số tai biến khác.

Lau mát cho trẻ bằng nước ấm để tránh biến chứng sốt cao, co giật. Dùng 1 khăn lông rấp nước mát đắp lên đầu, lên trán, 1 khăn lông khác dấp nước ấm để lau mình mẩy, tay chân, nếu sờ 2 bàn chân bệnh nhân thấy lạnh thì dùng 1 chai nước ấm ủ giữa 2 bàn chân, phủ lên 1 khăn lông khô.

Tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ.

Không nên cạo gió, cắt lể làm đau và có thể gây chảy máu, nhiễm trùng trẻ, không được tự ý dùng thuốc kháng sinh vì chúng không có tác dụng gì với bệnh sốt xuất huyết mà chỉ làm bệnh nhân mệt thêm.