Khi có các dấu hiệu của bệnh đau lưng bạn cần đi khám để được chẩn đoán về bệnh của mình, từ đó các thầy thuốc sẽ tư vấn cho bạn phương pháp điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh đặc biệt, bạn có thể áp dụng các cách sau đây để điều trị đau lưng.

Mỗi ngày bạn nên dành khoảng 30 phút để tập luyện

Nằm nghỉ ngơi

Bạn có thể nằm ngửa, thoải mái, thả lỏng các cơ trên giường cứng, tránh nằm trên các giường có đệm mềm để phòng đè ép vào mạch máu và cơ. Các đường cong sinh lý cột sống, đầu, vai, mông, gót chân chạm giường. Bạn không được kê gối trên đầu, chỉ dùng một gối mỏng lót dưới cổ. Kê gối mỏng  dưới lưng,  kheo. Bạn hãy nhẹ nhàng xoay nghiêng người để thay đổi tư thế sau khoảng 30 phút. Khi ngồi dậy, bạn từ từ dậy sau khi xoay người nằm nghiêng. Bạn có thể sử dụng phương pháp này trong 3 ngày, nếu tình trạng bệnh không được cải thiện thì bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa.

Chườm nóng

Bạn hãy dùng khăn tẩm ấm đắp lên cột sống lưng trong khoảng 30 phút để làm giãn cơ, dây chăng, mạch máu. Phương pháp này chỉ sử dụng trong vòng 24 giờ đầu tiên bị đau lưng.

Chườm lạnh

Bạn hãy dùng túi đựng nước đá chườm lên cột sống lưng trong khoảng 30 phút. Phương pháp chờm lạnh có tác dụng co mạch, làm giảm đau tức thì. Phương pháp cũng chỉ áp dụng khi đau trong vòng 24 tiếng.

Vật lý trị liệu

Phương pháp vật lý trị liệu giúp bệnh nhân nhanh chóng bình phục, khi đã bớt đau bệnh nhân có thể thực hiện tập vận động nhẹ nhàng tại nhà; Châm cứu, kỹ thuật thư giãn, kéo giãn cột sống, xoa bóp bấm huyệt, chạy điện kích thích thần kinh… có nhiều hiệu quả trong việc điều trị đau lưng.
Kéo giãn cột sống: tốt nhất là sử dụng sử dụng máy kéo giãn cột sống. Ngoài ra, bạn có thể dùng áo treo cột sống hoặc đu hai tay trên xà, hoặc treo người ngược kiểu tư thế tập xà trong vòng 5 – 10 phút. Cách điều trị này được áp dụng trong 2 ngày, nếu không đỡ thì phải chuyển sang phương pháp khác hoặc đi đến khám ở các bác sĩ chuyên khoa.

Thuốc điều trị bệnh đau lưng

Bạn có thể sử dụng một trong các thuốc giảm đau chống viêm như panadol, aspirin, indomethacin, diclofenac,celebrex… sau để điều trị đau lưng. Trong trường hợp đau nặng, khi dùng các thuốc giảm đau và chống viêm không kết quả, có thể dùng thuốc tiêm chống viêm loại steroid, bạn phải dùng thuốc theo chỉ dẫn của các bác sĩ chuyên khoa.

Phẫu thuật

Bệnh đau lưng có nguyên nhân từ các bệnh ngoại khoa cần được điều trị bằng phẫu thuật như: lệch đĩa đệm cấp tính có ảnh hưởng tới thần kinh; gai cột sống, gãy đốt sống, dây thần kinh bị chèn ép như đau thần kinh tọa…

Tập luyện và dinh dưỡng

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên uống nước đường hoặc nước mật ong ấm vào buổi sáng trước khi ăn sáng sẽ giúp điều trị chứng đau lưng hiệu quả.

Tập luyện thể dục thể thao đều đặn: mỗi ngày bạn nên dành khoảng 30 phút để tập luyện, đặc biệt luyện tập Yoga rất tốt cho sức khoẻ giúp tăng cường sự dẻo dai của các cơ nên giảm chứng đau lưng hiệu quả.

Nguyên nhân gây đau lưng và các triệu chứng thường gặp

Đau lưng liên quan đến cột sống

Bệnh đau lưng có thể có nguyên nhân đến từ cột sống. Những người phải ngồi làm việc lâu, trong thời gian dài như công việc văn phòng, thợ may, lái xe và những người phải đứng bất động lâu.. và ít hoạt động thể chất thường bị đau lưng. Nếu bệnh tiến triển trong thời gian lâu dài sẽ bị lệch đốt sống và ảnh hưởng đến rễ dây thần kinh cột sống. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau đớn, có khi nó làm người bệnh không làm một số công việc nào đó và mất một phần khả năng lao động.

Đau lưng do bệnh lý của cột sống

Các chấn thương cột sống, tư thế làm việc không đúng cũng gây đau lưng. Tuổi cao và các bệnh lý cột sống bẩm sinh hay mắc phải ( gù vẹo, gai đôi cột sống, thoái hóa cột sống ) là các yếu tố nguy cơ gây bệnh.

Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân hay gặp nhất. Bệnh cần được điều trị kịp thời nếu không được điều trị bệnh nhân có thể bị liệt, chứng đại tiểu tiện không tự chủ…

Đau lưng do chế độ ăn uống

Đau lưng có thể do chế độ ăn uống không hợp lý của người bệnh. Bệnh nhân có thể bị loãng xương, xương cột sống dễ gãy và xốp do chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân thiếu các chất khoáng như canxi, phốt pho, kali và magiê.

Đau lưng do thận

Cơn đau thường sinh ra do vỏ bọc thận bị căng cứng đột ngột do sỏi thận di chuyển bị nghẽn ở niệu quản. Bệnh nhân đau ở vùng hông sau lưng, đau dữ dội vặn xoắn, lan ra trước và xuống dưới vùng hông tới hố chậu mặt trong đùi và cơ quan sinh dục ngoài.

Đau lưng do béo bụng

Ở nam giới thường có bụng phệ và nó làm tăng áp lực lên cột sống. Để giữ cân bằng cơ thể khi béo bụng, các cơ ở lưng gần cột sống phải làm việc gắng sức. Cơ thể người bệnh giống như cái bập bênh mà điểm tựa là cột sống, phía bụng nặng níu xuống, còn các cơ lưng gần cột sống phải gân lên để giữ thăng bằng. Lúc đầu, các cơ này còn khỏe và giữ được cân bằng, nhưng tình trạng này kéo dài làm các cơ không chịu nổi dẫn đến đau lưng.

Để phòng tránh đau lưng

Bạn cần có một chế độ ăn uống hợp lý và cân bằng để tránh bị tăng trọng lượng và bị thừa cholesterol. Hạn chế dùng muối, một yếu tố thúc đẩy tăng huyết áp. Sử dụng  thường xuyên các loại thực phẩm như pho mát tươi béo, bắp cải, cà rốt, các loại đỗ, đậu côve, gạo, củ cải đỏ, hồ đào… Uống ít nhất 1,5 lít nước mỗi ngày. Bạn cần tập thể dục 15-30 phút mỗi ngày. Nếu bạn bắt buộc phải đứng lâu, hãy cố gắng dồn trọng lượng cơ thể cho cả hai chân, hoặc thay đổi chân thường xuyên.

Một số nguyên nhân gây đau lưng ở nữ giới

Đau lưng do tổn thương xương khớp như: khớp bị lão hóa, thoái hóa đĩa đệm cột sống, , hoặc đĩa đệm bị xô lệch, khe đốt sống bị hẹp lại, xoắn vặn vùng giãn đốt sống, loãng xương, trượt đốt sống, hẹp ống sống, viêm tủy xương, hoại tử xương, viêm khớp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp dạng thấp, chứng gù vẹo cột sống, gãy xương, gân hay là cơ bị rách, bị căng quá mức vì tai nạn hay vì cử động quá mạnh…

Nữ giới thường mắc chứng đau lưng nhiều hơn nam giới

Đau lưng là triệu chứng của một số bệnh như: phình động mạch, bệnh ankylosing spondylitis, ung thư từ nơi khác di căn vào xương sống, ung thư tủy sống, thường bị ở đoạn dưới thắt lưng làm cho gân quanh các đốt xương sống bị vôi hóa làm cử động không được và đau lưng, áp-xe ngoài màng cứng, khối u, áp-xe cạnh cột sống, bệnh thận, loét ống tiêu hóa…

Ngoài ra, ở phụ nữ trẻ tuổi, đau lưng có thể có nguyên nhân từ các bệnh phụ khoa như u nang buồng trứng, u tử cung gây chèn ép cột sống. viêm xương chậu…

Các triệu chứng thường gặp

Đau lưng do các nguyên nhân khác nhau sẽ gây ra những triệu chứng bệnh khác nhau. Đau lưng thường xảy ra ở một hoặc hai bên cột sống. Đau ngang vùng lưng một hoặc hai bên hoặc chính giữa cột sống. Đau lưng xảy ra tự nhiên hoặc đau khi ấn vào vùng lưng. Đau có thể tăng khi vận động. Đau lưng có thể âm ỉ, hoặc dữ dội (có khi đau nhiều khiến bệnh nhân không cúi được), đau khi thay đổi tư thế. Nếu đau lưng đoạn thắt lưng – ngực kèm theo tức ngực, ho kéo dài, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, bệnh nhân sút cân kéo dài đó là dấu hiệu thường gặp trong bệnh lao. Người bệnh thấy đau lưng kèm theo các biểu hiện đau bụng, bụng dưới như sệ xuống thường gặp trong đau lưng do viêm xương chậu.

Phòng ngừa chứng đau lưng

– Làm việc đúng tư thế: bạn nên chia đều sức nặng cho toàn thân khi mang vác vật nặng, phải đảm bảo lưng luôn ở tư thế thẳng. Nên gác một chân cao hơn và thay đổi tư thế liên tục, khi công việc yêu cầu bạn phải đứng lâu.

– Nếu là nhân viên văn phòng, phải ngồi làm việc trong thời gian dài, bạn hãy ngồi ở tư thế cột sống thẳng, bạn nên chọn loại ghế mềm giúp nâng đỡ vùng lưng. Tập thể dục và mat-xa vùng lưng trong giờ giải lao.

– Bạn thường xuyên di chuyển với đoi giày cao gót, bạn nên chọn những đôi giày đúng kích cỡ, đủ mềm cho chân. Điều quan trọng nhất là bạn phải tập đi thả lỏng đầu gối, lắc đều phần hông.

– Tập thể dục toàn thân và thể dục cho cơ lưng.

– Đối với phụ nữ khi mang thai di chuyển cần thận trọng để không làm tổn thương vùng thắt lưng.

Thịt bò lá lốt

Thịt bò 100g, lá lốt 100g. Thịt bò có vị ngọt, bổ máu. Lá lốt có vị cay, thơm, tính ấm, có công dụng trừ thấp, trị đau nhức xương, ra mồ hôi… Thịt bò rửa sạch, thái mỏng, ướp gia vị mươi phút, rồi xào sơ qua, sau đó cho lá lốt vào, đảo sơ. Món này ngoài công dụng bổ máu còn trị đau nhức cơ thể, trị mỏi lưng.

Trái nhàu

Trái nhàu trị đau lưng, mỏi lưng rất hay, được dân gian dùng chữa bệnh này từ xa xưa. Cách sử dụng như sau: ăn trái nhàu chín mỗi ngày (ăn với muối), hay có thể lấy trái nhàu chín đem ép lấy nước để dùng. Nếu ai chưa quen thì khó dùng vì mùi vị hăng hắc của quả nhàu, nhưng dùng lâu sẽ quen.

Quả dâu tằm

Có công dụng chữa đau nhức lưng rất hay, mà dân gian và cổ truyền hay áp dụng. Cách dùng phổ biến nhất là lấy dâu tằm ngâm với rượu; đợi trong vòng vài tuần thì dùng nước rượu ngâm này. Có thể lấy dâu tằm và vị thuốc ngũ gia bì cùng đỗ trọng đem ngâm. Mỗi lần uống một cốc nhỏ (100 ml), ngày uống 1-2 lần.

Cật heo nấu vị thuốc

Cật heo 50g, cùng các vị thuốc như đỗ trọng 40g, tục đoạn 30g, đậu đen 20g. Cật heo làm sạch rồi cùng các vị thuốc ninh (nấu) cho chín mềm, nêm nếm gia vị vừa dùng. Người hay bị đau lưng thi thoảng dùng món này rất hay.

Đỗ trọng nấu xương heo

Dùng khoảng 200g xương sống heo đem nấu với 30g vị thuốc đỗ trọng và một ít đậu đen, nêm nếm gia vị vừa dùng.

Mồng tơi nấu móng giò heo

Những người hay bị đau nhức lưng (dạng đau nhức do bệnh phong thấp) thì có thể dùng rau mồng tơi đem nấu với móng heo. Móng giò heo hầm với nước và ít rượu, nêm nếm gia vị, hầm cho chín mềm, sau đó cho mồng tơi vào.

Đuôi heo nấu vị thuốc

Dân gian có bài thuốc dùng đuôi heo (1-2 cái) đem nấu với 50g vị thuốc đỗ trọng, 50g vị thuốc tục đoạn, một ít đậu đen. Cho các nguyên liệu vào nồi cùng một lượng nước vừa dùng, nấu cho chín mềm, nêm nếm gia vị; dùng nước này sẽ chữa chứng đau mỏi lưng rất hay.

Cháo cá rô

Lấy vài con cá rô đồng đem nấu với một ít tủy heo và vài nắm gạo tẻ, nêm nếm gia vị vừa dùng. Món này thích hợp cho người đau mỏi lưng do thận yếu.

Cháo cá ngựa

Dùng món cháo nấu từ 20g cá ngựa, 100g tôm tươi, cùng vị thuốc nhân sâm (15g) và bắc kỳ, kỷ tử (cùng 12g), gạo tẻ, gừng và gia vị. Gạo tẻ (50g) đem vo sạch. Cá ngựa và tôm giã nhuyễn. Đem các nguyên liệu nấu cháo. Khi cháo chín, lấy xác vị thuốc bắc kỳ bỏ ra, nêm nếm gia vị. Món này dùng rất tốt cho người hay bị đau lưng và nhức mỏi.

1. Chọn đúng tư thế

Bạn phải đảm bảo rằng chiếc ghế ngồi phù hợp và có chất lượng tốt nhất. Dân văn phòng nên chọn những loại ghế có thể điều chỉnh và xoay tròn được. Tư thế ngồi tốt nhất là nên kéo ghế vào gần bàn làm việc và điều chỉnh độ cao vừa chuẩn với khuỷu tay, hông. Đầu gối nên để so với lưng một góc 90 độ.

Ngồi máy vi tính với thư thế hợp lý sẽ giảm thiểu nguy cơ bị đau lưng

Cẳng tay của bạn nên để song song hoặc thấp hơn mặt bàn (nếu dùng máy tính bàn). Bàn chân nên để chạm đất hoặc để một vật gì đó kê bên dưới và đặt chân lên đó.

2. Điều chỉnh lưng

Khi ngồi, cần điều chỉnh lưng sát vào ghế và có thể dựa được vào ghế khi quá mỏi. Tuy nhiên, khi đánh máy bạn không nên lạm dụng dựa lưng vào ghế quá nhiều mà cần ngồi thẳng để đánh máy.

3. Vị trí ngồi so với máy tính

Hãy ngồi thẳng và trực diện với máy vi tính. Đảm bảo tầm nhìn của bạn cách xa màn hình ít nhất một cánh tay. Phần trên của màn hình nhất định phải nằm trên tầm nhìn của bạn.

4. Không đặt đồ đạc trước màn hình máy tính

Khi sử dụng máy tính, bạn nhất định không được đặt văn bản hoặc bất cứ vật gì trước màn hình để làm việc. Việc làm này sẽ ảnh hưởng lớn đến tầm nhìn của bạn.

5. Đảm bảo màn hình có độ sáng tốt nhất

Bạn cần điều chỉnh độ sáng tối của màn hình phù hợp với tầm nhìn và loại bỏ độ phản xạ ánh sáng. Máy vi tính cũng nên được đặt ở những nơi không có ánh sáng quá mạnh phía sau.

6. Không ngồi quá lâu trước màn hình máy tính

Sau 30 phút ngồi liên tục trước màn hình, chị em nên thư giãn bằng cách đứng lên đi lại hoặc tập vài động tác thể dục nhẹ nhàng để giảm đau lưng cũng như tạo cảm giác thoải mái hơn.

7. Học cách sử dụng phím tắt trên bàn phím

Bạn nên học cách sử dụng được nhiều phím tắt trên bàn phím để làm việc nhanh và hiệu quả hơn khi suốt ngày cần đến chuột. Việc sử dụng phím tắt cũng giúp bạn giảm bớt các thao tác gõ máy, làm bạn đỡ đau lưng hơn.

Theo y học hiện đại, nguyên nhân có thể là do tư thế sinh hoạt không hợp lý, thời gian và cường độ sinh hoạt quá mức khiến cho các gân cơ vùng thắt lưng bị co cứng bất thường, thậm chí các dây chằng cột sống có thể bị căng giãn đột ngột từ đó phát sinh chứng đau lưng. Điều này càng dễ xảy ra ở lứa tuổi trung niên trở lên khi cột sống thắt lưng đã và đang trên đường của quá trình thoái hóa. Theo y học cổ truyền, lưng là phủ của thận (tất nhiên là tạng thận theo quan niệm của Đông y), tất cả các bệnh của thận đều được phản ánh bởi các triệu chứng ở vùng lưng. Nếu thận khí hư suy, khi phòng sự hàn thấp thừa cơ xâm nhập; nếu phòng sự quá độ hoặc sinh hoạt tình dục khi cơ thể mệt mỏi quá mức vì các nguyên nhân khác nhau sẽ khiến cho thận tinh hao tán, tinh khí bất túc từ đó mà dẫn đến chứng yêu thống. Vậy phải làm gì khi lâm vào tình trạng bất ổn này?

Trước hết, cần phải nằm nghỉ trên giường, toàn thân và tâm trí thả lỏng. Có thể nhờ người khác hoặc tự mình lấy dầu nóng xoa vào vùng thắt lưng rồi dùng lòng hai bàn tay xát dọc hai bên cột sống theo chiều lên xuống trong 1 phút sao cho tại chỗ nóng lên là được. Tiếp đó, dùng ngón tay giữa day ấn các mỏm gai đốt sống thắt lưng với một lực tương đối mạnh trong 1 phút.

Ngồi dậy ở tư thế thẳng lưng, cẳng chân vuông góc với đùi. Dùng các ngón tay day nhẹ vùng thắt lưng để tìm điểm đau nhất rồi dùng ngón tay giữa day ấn trong 1 phút với một lực tương đối mạnh. Tiếp đó, đặt hai bàn tay ôm lấy eo lưng, ngón cái ở phía lưng, các ngón còn lại ở phía bụng (tư thế chống nạnh) rồi dùng hai ngón tay cái day bấm mạnh vào khối cơ lưng trong 1 phút, vừa day vừa nhẹ nhàng cúi ngửa cột sống thắt lưng với biên độ tăng dần.

Cuối cùng, có thể dùng một trong những chế phẩm tự chế như: ngũ gia bì và đỗ trọng lượng bằng nhau, sấy khô tán bột, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 20g với rượu nhạt hâm nóng, tiểu hồi hương 9g, đậu đen 500g, hai thứ sấy khô tán bột, uống mỗi ngày 9g với rượu nhạt ; bồ dục lợn 1 đôi làm sạch, thái miếng đem hầm với đỗ trọng 20g, hạt tiêu 14 hạt, ăn nóng.

Để dự phòng tình trạng này cần chú ý phòng dục điều độ, không sinh hoạt trong trạng thái quá mệt mỏi, căng thẳng về tinh thần, say rượu bia… Khi sinh hoạt cần lựa chọn tư thế, cường độ và thời gian thích hợp. Nếu tình trạng đau lưng tái diễn nhiều lần, nhất thiết phải đi khám bệnh và tuân thủ việc dùng thuốc cũng như những lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa.

Đau lưng - bệnh lý phổ biến

Thay vì như vậy, cách tốt nhất để giảm đau và cải thiện được tình trạng “cứng” lưng là tập thể dục đều đặn 4 lần/tuần.

Trong nghiên cứu mới nhất, các nhà nghiên cứu Canada đã theo dõi 240 bệnh nhân bị đau lưng mãn. Những người này đã được chia thành 4 nhóm và được theo dõi liên tục trong 16 tuần. Một nhóm không luyện tập gì cả trong khi các nhóm khác thì sẽ có các bài tập tạ với thời lượng lần lượt là 2, 3 và 4 ngày/tuần.

Mức độ đau giảm 28% ở nhóm luyện tập 4 ngày/tuần, 18% ở nhóm 3 ngày/tuần và 14% ở nhóm 2 ngày/tuần. Về chất lượng sống, tùy theo mức độ luyện tập mà tăng 28%, 22% và 16%. Trong khi nhóm không tập luyện gì thì chẳng có bất cứ sự thay đổi nào.

Trợ giảng cho giáo sư, ông Robert Kell, ĐH Alberta (Canada), cho biết: “Nếu một người bị đau lưng sẽ thường ít vận động thể lực vì họ được khuyên như vậy. Tuy nhiên, kết quả thường không thấy sự tiến triển nào. Lưng họ vẫn đau dù đã nghỉ ngơi như hướng dẫn. Đó là vì các cơ lưng của họ ngày càng yếu đi khi họ nằm nghỉ ngơi. Thẳng thắn mà nói thì nghỉ ngơi chỉ làm tình trạng đau lưng thêm tồi tệ.

Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy nên làm ngược lại và luyện tập là một cách giảm đau lưng hiệu quả”.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ dành cho những bệnh nhân bị đau lưng mãn. Những người này có biểu hiện bệnh rất rõ ràng (chẳng hạn như bị trượt đĩa đệm) nên thường phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, thường là nghỉ ngơi và xoa bóp vật lý trị liệu.

Nghiên cứu trước đó cũng cho thấy tình trạng đau lưng sẽ ngày càng tệ hơn nếu tiếp tục nghỉ ngơi.

Nghiên cứu được công bố tại Hội thảo của trường ĐH Y học thể thao tổ chức tại Seattle (Mỹ).