1. Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2

Bệnh viện với tổng diện tích gần 17 hecta với nhiều khoa phòng mới được xây dựng. Sử dụng nhiêu laoij hình điều trị khác nhau: liệu pháp tâm lý xã hội, các thuốc mới được đưa vào sử dụng và đặc biệt sử dụng mô hình điều trị cửa mở “Open door” đã tạo nên cuộc cách mạng trong điều trị bệnh nhân tâm thần.

Bệnh viện không ngừng xây dựng và phát triển với quy mô ngày càng lớn. Hiện nay, tổng số nhân lực của bệnh viện gồm 800 người, trong đó có 01 tiến sỹ, 07 thạc sĩ, 03 bác sĩ chuyên khoa 2, 42 bác sĩ chuyên khoa 1 và đội ngũ điều dưỡng, nhân viên của bệnh viện có trình độ cao, nhiệt tình. Đặc biệt là khoa tâm lý lâm sàng đã ứng dụng các kỹ thuật điều trị tiên tiến của thế giới và khu vực đem lại hiệu quả điều trị cao cho bệnh nhân tâm thần. Trong năm 2010 đã điều trị cho trên 1300 bệnh nhân nội trú, hàng chục ngàn bệnh nhân ngoại trú.

Đặc biệt, bệnh viện đã thành lập thêm khoa khám và điều trị bệnh nhân có thẻ bảo hiểm ban đầu và chuyên khoa tâm thần tuyến cao nhất, điều này đã góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật cho những gia đình khó khăn.

Ngoài điều trị các bệnh nhân có các rối loạn tâm thần, bệnh viên có thêm các chuyên khoa sâu khác bao gồm:  tâm thần trẻ em, khoa phục hồi chức năng, tâm thần người già.

2. Bệnh viện tâm thần thành phố Hồ Chí Minh

Đây là bệnh viện chuyên khoa tâm thần đầu ngành cao nhất  tại TP.HCM với gần 400 cán bộ y tế. Bệnh viện hiện có

– Khu khám ngoại trú người lớn: điều trị ngoại trú các rối loạn tâm thần ở người lớn.

– 2 khoa nột trú: dành cho bệnh nhân nam và nữ, mỗi khoa có 50 giường.

– Phòng khám ngoại trú trẻ em: điều trị ngoại trú các rối loạn tâm lý và tâm thần ở trẻ em.

– Khu cận lâm sàng: thực hiện các xét nghiệm như điện não đồ, điện tâm đồ, phân tích các chất ma túy trong nước tiểu, đo nồng độ các loại thuốc điều trị bệnh tâm thần và động kinh trong máu …

– Khoa tâm lý: chức năng chính là khám và điều trị tâm lý. Áp dụng  nhiều loại trắc nghiệm tâm lý khác nhau phục vụ công tác chẩn đoán và điều trị tâm lý như: trắc nghiệm nhân cách, sử dụng các chỉ số trí tuệ, các thang đánh giá diễn tiến và mức độ nặng các loại rối loạn tâm thần khác nhau… Ngoài ra, chúng tôi luôn luôn nghiên cứu phát triển và ứng dụng các phương pháp điều trị tâm lý tiên tiến trong việc điều trị bệnh tâm thần.

Ngoài ra bệnh viện có 3 cơ sở:

– Cơ sở 1: Số 192 Hàm Tử, phường 1, quận 5 thành phố Hồ Chí Minh.

– Cơ sở 2:  Bệnh viện Tâm thần Lê Minh Xuân , Ấp 6 xã Lê Minh Xuân, Huyện Bình Chánh. Bệnh viện mới được sữa chữa và hoàn thành với 300 giường, phòng ốc dành cho bệnh nhân tâm thần mãn tính.

–  Cơ sở 3: Phòng khám tâm thần trẻ em và bệnh viện ban ngày,  khám, điều trị và phục hồi chức năng các rối loạn tâm thần ở thanh thiếu niên.

1. Bệnh viện tâm thần Trung ương 1

Bệnh viện tâm thần Trung ương là bệnh viện được xếp hạng I năm 2002, là bệnh viện chuyên khoa Tâm thần đầu ngành của cả nước tiếp nhận và điều trị các bệnh nhân tâm thần nặng ở tuyến dưới chuyển đến.

Cơ sở vật chất:

– Quy mô giường bệnh: 530 giường.

– Bệnh viện có 24 khoa, phòng đảm bảo thực hiện tốt công tác chăm sóc điều trị bệnh nhân theo nhiệm vụ được giao.

– Có hệ thống máy móc hiện đại: máy chup XQ, máy siêu âm, máy xét nghiệm sinh hoá máu và nước tiểu, máy điện não, máy điện tim, máy lưu huyết não, máy sắc khí khí và sắc khí lỏng … phục vụ công tác nghiên cứu.

– Bệnh viện cũng trang bị đủ các loại máy móc phục vụ các hoạt động của khoa chống nhiễm khuẩn…

– Một số kỹ thuật mới phục vụ công tác chẩn đoán và phục vụ người bệnh như: máy Dopler siêu âm xuyên sọ, máy siêu âm mầu 3 chiều, máy sắc khí và máy sắc khí lỏng, máy điện não vi tính và các máy móc hiện đại khác.

Đối tượng chăm sóc là bệnh nhân tâm thần, người bệnh không có ý thức trong giao tiếp, có nhiều hành vi nguy hiểm. Chăm sóc và điều trị bệnh nhân tâm thần đã được xếp vào nhóm nghề nghiệp đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Bệnh nhân và gia đình bệnh nhân mắc bệnh tâm thần hầu hết đều có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhiều bệnh nhân không thể tự phục vụ bản thân. Vì thế Nhà nước phải đầu tư, bao cấp.

2. Bệnh viện tâm thần Hà Nội

Bệnh viện Tâm thần Hà Nội là bệnh viện chuyên khoa hạng I, đầu ngành tâm thần của thành phố, có nhiệm vụ khám, điều trị và chăm sóc sức khoẻ tâm thần cho nhân dân thủ đô, bệnh viện thuộc đơn vị sự nghiệp y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động.

– Tại bệnh viện đã được đầu tư, cải tạo, nâng cấp đáp ứng được 400 giường bệnh nội trú.

– Các trang thiết bị y tế chuyên dụng như máy X quang, điện não, điện tim, siêu âm màu, máy tạo oxy, máy lưu huyết não, máy sinh hóa, huyết học…đã được đầu tư  cùng các dịch vụ y tế có chất lượng đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

– Nhiều kỹ thuật mũi nhọn đã và đang được triển khai tại bệnh viện như: điều trị các bệnh lý tâm thần do lạm dụng chất, đặc biệt là điều trị cai rượu và loạn thần do rượu, cai nghiện ma túy; giải quyết tốt các trường hợp cấp cứu tâm thần, sảng rượu, trạng thái động kinh, sốc ma túy; điều trị các rối loạn tâm lý, tâm thần ở người cao tuổi; phát hiện và can thiệp sớm các rối loạn tâm thần tại cộng đồng; phục hồi chức năng tâm lý xã hội và lao động nghề nghiệp cho bệnh nhân tâm thần.

Trong thời gian qua, bệnh viện Tâm thần Hà Nội đã làm tốt công tác chuyên khoa đầu ngành trên địa bàn thành phố. Mạng lưới các phòng khám tâm thần bước đầu ổn định, hoạt động có hiệu quả, quản lý và điều trị bệnh nhân ngày càng tốt hơn, phát hiện và đưa vào quản lý thêm nhiều bệnh nhân mới, giảm tỷ lệ tái phát và tỷ lệ hành vi gây hại.

1. Biểu hiện

Bệnh tâm thần phân liệt (TTPL) biểu biện rất đa dạng, phong phú, dưới đây là một số biểu hiện thường gặp nhất:

– Dần dần tách khỏi cuộc sống bên ngoài: giảm giao tiếp với người thân, bạn bè, tâm trạng khi nào cũng sợ ai có đó đang làm hại mình. Có những cư xử lạ lùng như là kích động, giận dữ, hoặc lãnh đạm với người khác. Thường sống cô lập với mọi người.

– Bận tâm quá mức tới sự xuất hiện các triệu chứng cơ thể: Như họ lo lắng về sự tăng cân, giảm cân, màu da…

– Hoang tưởng thường là họ nghĩ rằng đang có người muốn giết mình, căn phòng sắp bị nổ tung hoặc có bẫy…

– Ảo giác: thường liên quan đến âm thanh và các giác quan như thị giác, vị giác, thính giác, xúc giác. Họ thật sự nghe được tiếng nói không có thật, và thường là chống lại chúng. Có khi tiếng nói có thể làm người bệnh mỉm cười, tự cười vô duyên cớ, nghi ngờ, tránh xa mọi người.

2. Phòng bệnh

Căn nguyên của bệnh TTPL chưa rõ ràng nên cách phòng bệnh chỉ chú trọng vào các điểm sau đây:

– Rèn luyện cho trẻ tính tập thể, biết cách thích ứng với môi trường và các điều kiện khó khăn của cuộc sống.

– Theo dõi những người có yếu tốt di truyền (bố, mẹ, ông, bà, anh chị em họ hàng gần) bị bệnh TTPL để điều trị sớm và phòng bệnh sớm.

– Tiếp tục theo dõi bệnh nhân sau khi ra viện, kiên trì điều trị cũng cố và tích cực chữa các bệnh nhiễm khuẩn, bệnh cơ thể, tránh cho bệnh nhân quá mệt mỏi, lao động quá sức, tránh stress để phòng bệnh tái phát.

3. Điều trị

TTPL là một bệnh chưa rỏ nguyên nhân nên ta chủ yếu điều trị triệu chứng. Cần phối hợp nhiều liệu pháp để điều trị trong đó hóa dược liệu pháp là có vai trò quan trọng. Dưới đây là một số liệu pháp chính dúng trong điều trị:

Liệu pháp tâm lý học

Giúp đỡ gia đình và người bệnh trong những cơn cấp tính của bệnh. Giải thích cho gia đình nhận thức được bệnh tâm thần phân liệt, chấp nhận sống chung với bệnh nhân, quan tâm đến sự mặc cảm của người bệnh, làm cho họ an tâm tin tưởng vào kết quả điều trị. Chống các tư tưởng bi quan, lo lắng, chán đời, tránh căng thẳng, mâu thuẫn ở gia đình và cộng đồng.

Liệu pháp lao động và phục hồi chức năng

Nguyên lý then chốt là cho bệnh nhân bắt đầu hoạt động ở mức độ mà khả năng họ cho phép đạt được để xây dựng lòng tin. Từng bước nâng cao hoạt động theo khả năng cao nhất mà bệnh nhân không cảm thấy căng thẳng.

Liệu pháp hóa dược

Các thuốc an thần thường làm giảm hoặc thanh toán một số triệu chứng. Việc chỉ định thuốc an thần do bác sĩ chuyên khoa tâm thần quyết định.

4. Chăm sóc

– Người nhà bệnh nhân cần nâng cao kiến thức, hiểu biết về bệnh tâm thần phân liệt và cách chăm sóc bệnh nhân tâm thần phân liệt. Bết rỏ được các triệu chứng giảm nhẹ, hay tiến triển nặng để kịp thời thông báo cho bác sĩ điều trị được biết.

– Người nhà cần động viên, giúp đỡ và có thái độ cư xử tôn trọng người bệnh; giúp đỡ, huấn luyện họ làm các công việc hàng ngày, tạo điều kiện cho họ được giao tiếp xã hội, được làm việc.

– Cần động viên, khích lệ bằng lời khen, khuyến khích bệnh nhân làm việc nhà, đi mua sắm, không nên trêu chọc mà luôn lắng nghe, cổ vũ bệnh nhân nói dù họ thường nói những câu vô nghĩa…

– Cho bệnh nhân uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý điều chỉnh thuốc và liều thuốc. Thường xuyên cho bệnh nhân khám định kỳ, thông thường có thể 2-3 tuần hoặc 1 tháng một lần tùy theo thể bệnh

– Những đối tượng bệnh nhân sau cần được quan tâm đặc biệt để phòng ngừa hành vi tự tử: nam giới, có nhiều tham vọng, trình độ học vấn cao trước khi phát bệnh, có tiền sử tự tử…

Bệnh thường gặp ở phụ nữ, lứa tuổi thanh niên và trung niên với các triệu chứng điển hình là cơn co giật, co cứng sững sờ sau một chấn thương tâm lý

1. Triệu chứng

Triệu chứng của hysterie là các rối loạn đã được chuyển đổi thành các triệu chứng đặc trưng của bệnh thực thể nhưng lại không hề gây ra hoặc dẫn đến tổn thương thực sự của cơ quan đó.

Triệu chứng điển hình là cơn co giật, co cứng sững sờ sau một chấn thương tâm lý. Bệnh nhân giãy giụa la hét, đập giường… nhưng ý thức vẫn tỉnh táo và nhận biết được xung quanh, thích được mọi người chú ý.

Các cơn kéo dài, nối tiếp các rối loạn vận động , liệt cơ thể hiện bước đi khó khăn, đôi khi liệt khu trú ở một nhóm cơ tưởng tượng nào đó không tương ứng với hệ thống thần kinh – cơ. Có khi là tình trạng co cứng, co thắt cơ bắp và mất giọng không nói được. Có khi là cơn khóc, ói mửa và có hội chứng đau quặn đường tiết niệu hoặc vùng sinh dục. Ngoài ra, trẻ bị hysterie thường có cơn nhức đầu, cơn đi lại trong đêm trong trạng thái vô thần, cơn hay một thời gian chỉ nói ít lời với một hoặc với ít người đã biết nhau trước và các dạng ngất xỉu kèm la khóc hổn hển.

2. Nguyên nhân

Những nguyên nhân của bệnh tâm căn Hysterie có thể bao gồm:

– Nguyên nhân sinh học: một biểu hiện kích thích vỏ não thái quá, phát động các cơ chế ức chế của hệ thống thần kinh trung ương ở thân não, và hệ thống hoạt hoá của cấu tạo lưới. khuynh hướng trên tăng ở các bệnh nhân có một chấn thương thuỳ trán hoặc có các rối loạn thần kinh khác.

– Nguyên nhân tâm lý: biểu hiện của một xung đột tâm lý vô thức bị đè nén. Có các nét nhân cách tiền bệnh lý, thường là nhân cách kịch tính. Xung động (tình dục hoặc xâm phạm) không được chấp nhận chuyển di thành triệu chứng. Các triệu chứng thường giống triệu chứng của một bệnh thực tổn có ở một trong số các thành viên của gia đình.

3. Điều trị

Khi có bệnh nhân bị cơn Hysteria, cần cho bệnh nhân nằm nơi thông thoáng, thầy thuốc phải hết sức bình tĩnh, điềm đạm vì điều này có ảnh hưởng rất lớn tới bệnh nhân. Tuyệt đối tránh nhiều người vào thăm hỏi gây ồn ào, tỏ thái độ quá quan tâm lo lắng làm tăng thêm sự tự ám thị cho bệnh nhân dẫn đến cơn Hysteria kéo dài thêm. Có thể điều trị bằng biện pháp tâm lý như ám thị, thôi miên hoặc dùng giả dược cho bệnh nhân. Một số trường hợp nặng có thể dùng thuốc an thần, sau khi ngủ dậy bệnh nhân sẽ hết cơn.

4. Dự phòng

Dự phòng bệnh tâm căn Hysterie bao gồm loại bỏ các sang chấn tâm lý, điều chỉnh nhân cách, điều trị bệnh tật đang mắc. Một số trường hợp tái đi tái lại nhất thiết cần đưa bệnh nhân đi khám và điều trị tại các cơ sở chuyên khoa thần kinh – tâm thần. Tạo một môi trường giáo dục, môi trường làm việc thoải mái, vui vẻ, không có những căng thẳng, bức xúc về mặt tinh thần cũng giúp cho những đối tượng có nguy cơ cao: phụ nữ trẻ, người tâm lý không ổn định, người có nhân cách yếu… tránh được những ức chế về mặt tâm lý để cơn Hysteria không xảy ra.

Bệnh tâm thần thường không gây chết đột ngột nhưng làm giảm sút khả năng lao động, học tập, làm đảo lộn sinh hoạt, gây căng thẳng cho các thành viên trong gia đình và tổn hại cả về kinh tế. Bệnh tâm thần có nhiểu dạng khác nhau, dưới đây là một số bệnh tâm thần thường gặp:

1. Các rối loạn liên quan đến stress

Các rối loạn liên quan đến stress bao gồm nhiều loại bệnh hoặc các rối loạn khác nhau: bệnh tâm căn, bệnh tâm sinh, các rối loại stress sau sang chấn… Trong nhóm này tỷ lệ người bị bệnh tâm căn là cao nhất.

Nguyên nhân chính gây bệnh chính là stress và các nhân tố như môi trường và cơ thể được xem như là các yếu tố thuận lợi.

2. Bệnh tâm căn Hysterie

Hysterie là tên gọi căn bệnh từ thời cổ đại, là một bệnh có nguyên nhân từ rối loạn hoạt động thần kinh (nevrose) trong đó các triệu chứng cơ thể (ví dụ co giật, co cứng tay chân, nấc nghẹn, sức cơ giảm làm té ngã…) và là các biểu hiện của tình trạng xung đột tâm lý (trong hoạt động tâm thần) của bản thân mà con người không nhận biết ra được (inconscients).

3. Bệnh tâm thần phân liệt (TTPL)

Bệnh tâm thần phân liệt (Schizophrenia) là một bệnh loạn thần nặng, căn nguyên chưa rõ, có khuynh hướng tiến triển mạn tính, hay tái phát. Bệnh làm cho người bệnh dần tách khỏi cuộc sống bên ngoài, thu dần vào thế giới bên trong, làm cho tình cảm trở nên khô lạnh dần, khả năng học tập ngày càng sút kém, có những ý nghĩ hành vi, ý nghĩ kỳ dị, khó hiểu.

Bệnh chủ yếu khởi phát ở lứa tuổi trẻ từ 15-25 tuổi, là lứa tuổi học tập và lao động.

4. Rối loạn trầm cảm

Trầm cảm là một rối loạn tâm thần thường gặp bao gồm nhiều triệu chứng, nhưng hay gặp nhất là sự buồn bã sâu sắc và người bệnh không còn quan tâm hay thích thú đối với tất cả những gì xảy ra chung quanh hoặc đối với bản thân mình. Người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, mất hy vọng vào tương lai, nghĩ rằng thế giới chung quanh dường như lúc nào cũng u ám.

Rối loạn này có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào nhưng thường gặp nhất là ở lứa tuổi từ 24 đến 44. Hiện nay cứ 1 trong 4 nữ hay 1 trong 10 nam đã từng bị trầm cảm ít nhất 1 lần trong đời. Nữ dễ bị trầm cảm gấp đôi so với nam.