Bilirubin

Bilirubin là sản phẩm chuyển hóa của Hem (nhóm ngoại của hemoglobin). Billirubin tự do được tạo thành ở lách và hệ thống võng nội mô, nó được chuyển tói gan tạo thành Bilirubin liên hợp theo đường mật xuống ruột. Bilirubin gồm có 2 thành phần Bilirubin tự do ( hay Bilirubin gián tiếp, độc, không tan trong nước, nó liên kết với albumin, hoặc a₁-globulin, là dạng vận chuyển của bilirubin trong máu), Bilirubin liên hợp ( còn  gọi là Bilirubin trực tiếp, cho phản ứng Diazo nhanh, tan trong nước và qua được màng lọc cầu thận). Bilirubin toàn phần huyết thanh gồm bilirubin gián tiếp (70%) và bilirubin trực tiếp (30%).

Bilirubin TP     =    Bilirubin GT   +   Bilirubin TT).

(<17,1 mmol/l)      (<12 mmol/l)         (< 5,1 mmol/l)

Khi Bilirubin tăng cao trong máu, nó sẽ xâm nhập vào tổ chức ( Bilirubin toàn phần tăng hơn 2 lần so với bình thường > 42,75 mmol/l) gây nên vàng da trên lâm sàng.

Bilirubin toàn phần và Bilirubin gián tiếp tăng trong các trường hợp vàng da tiêu huyết (thiếu máu tan huyết, sốt rét, sau truyền máu khác loại…)

Bilirubin toàn phần và Bilirubin trực tiếp trong các bệnh lý có tắc mật trong gan (viêm gan, xơ gan…), tắc mật ngoài gan (do sỏi túi mật, ung thư, hạch to…).

Phosphatase kiềm

Phosphatase kiềm là một enzym gan trong tiểu quản màng tế bào gan, hoạt động trong môi trường kiềm (pH 8.5 -9). Bình thường Phosphatase kiềm trong khoảng 20 – 45U/l. Phosphatase kiềm là một xét nghiệm rất nhạy để phát hiện tắc mật. Phosphatase kiềm

thường tăng khi có tổn thương tế bào mật (tắc nghẽn đường mật); tăng nhẹ (<=2 lần) trong viêm gan, xơ gan, di căn hoặc thâm nhiễm; tăng cao (> 3 lần) do tắc mật ngoài gan. Phosphatase kiềm giảm trong các bệnh lý nhược giáp, thiếu vitamin C…

Albumin

Albumin là protein chiếm hơn một nữa protein huyết tương, được tổng hợp bởi gan, có vai trò quan trong trong chênh áp và sự duy trì dịch trong lòng mạch máu. Sự giảm Albumin huyết tương khiến dịch trong lòng mạch thoát ra mô gây phù. Bình thường Albumin khoảng từ 35-50 g/l chiếm khoảng 52-68% protein toàn phần. Albumin huyết tương giảm trong các trường hợp xơ gan mạn tính, suy dinh dưỡng, mất albumin qua đường tiểu, mất albumin qua đường tiêu hóa ( hội chứng kém hấp thu).Albumin huyết thanh thường không tăng, chỉ tăng khi có mất nước, nôn nhiều, tiêu chảy nặng…

Suy gan cấp là một bệnh lý cấp cứu nội khoa, nguy cơ tử vong cao do các nguyên nhân như bệnh não do gan, suy thận, suy hô hấp, trụy tim mạch. Vì vậy suy gan cấp còn được gọi là bênh đa cơ quan. Bệnh là tập hợp của một loạt các hội chứng lâm sàng khác nhau, tùy thuộc vào tuổi, giới, nguyên nhân gây bệnh, diễn biến lâm sàng và thời gian kéo dài của bệnh.

Suy gan cấp là một bệnh lý cấp cứu nội khoa

Nguyên nhân

Xác định nguyên nhân có vai trò quan trọng trong điều trị ban đầu loại bỏ tác nhân gây bệnh và yếu tố nguy cơ

Suy gan cấp cơ thể gặp do các bệnh lý nhiễm trùng: Viêm gan A, B, C, D, E,cytomegalovirus, herpes simplex virus,.… Mà việc điều trị chưa được tích cực và triệt để.

Có thể do sử dụng nhiều các thuốc mà thường gặp là paracetamol, halothane, isoniazid, thuốc kháng viêm không steroid, IMAO…

Ngộ độc do nấm.

Sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá.

Một số hội chứng chuyển hóa như hội chứng Reyes.

Ngoài ra có thể gặp trong nhiễm trùng huyết, suy đa chức năng có quan trong đó có gan, phụ nữ có thai gan nhiễm mỡ cấp…

Triệu chứng:

– Chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn.

– Vàng da, có thể kèm vàng niêm mạc mắt.

–  Rối loạn chứng năng đông máu

– Bệnh lý não do gan

Biến chứng

Bệnh diễn tiến nặng có thể gây ra một số biến chứng như: suy hô hấp; suy tuần hoàn; phù não; xuất huyết tiêu hóa; nhiễm khuẩn huyết; suy thận; suy đa tạng và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu và xử lý.

Điều trị

Bệnh nhân cần được điều trị tích cực tại các bệnh viện, cơ sở y tế

-Bệnh nhân cần được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng qua đường dạ dày-ruột.

– Điều trị hỗ trợ cho các cơ quan bị suy trong thời gian gan hồi phục

– Truyền tĩnh mạch Glucose nếu bệnh nhân có biểu hiện hạ đường huyết.

– Sử dụng thuốc biệt dược omeprazole hoặc ranitidine chống xuất huyết tiêu hóa

– Nếu trường hợp bệnh nhân bị ngộ độc paracetamol do sử dụng quá liều paracetamol cần nhanh chóng sử dụng N-acetylcysteine theo phác đồ điều trị chuẩn

–  Trong trường hợp năng phải sử dụng đến máy thở và thuốc an thần để thuận lợi cho điều trị, tránh biến chứng.

– Sử dụng phương pháp nhân tạo hỗ trợ gan, giúp gan thực hiện chức năng và loại bỏ độc chất chờ đến khi ghép gan.

Đậu đỏ không chỉ là một thực phẩm giàu dinh dưỡng mà còn là một vị thuốc chữa nhiều bệnh

Gan lợn xào củ cải

Bạn cần chuẩn bị: 250g gan lợn, 250g củ cải, bột mì, dầu thực vật, muối, mì chính, gia vị vừa đủ.

Gan lợn sau khi được rửa sạch, thái lát mỏng, trộn đều với muối, tẩm với bột mì. Củ cải thái mỏng, cho một ít dầu thực vật vào chảo đun nóng già, cho củ cải vào xào khi gần chín thì cho củ cải ra. Tiếp theo, cho hai thìa dầu vào chảo đun nóng già, cho gan lợn vào xào khoảng ba phút rồi cho củ cải vào xào tiếp chừng ba phút, thêm mắm muối, gia vị vừa ăn là được.

Gan lợn xào củ cải có tác dụng bổ gan, sáng mắt, thanh nhiệt, tiêu thực. Chúng có tác dụng điều trị nhất định đối với bệnh viêm gan mạn tính và viêm túi mật. Mặt khác, gan lợn xào củ cải còn có tác dụng phòng tránh các biến chứng từ viêm gan sang ung thư gan.

Cá trắm luộc

Bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu : Cá trắm đen một con; 50g đường trắng, một thìa giấm, dầu vừng, rượu nếp, bột mỳ, hồ tiêu, hành, gừng, muối, tương.

Cá trắm bỏ hết nội tạng, bóc mang, cạo vẩy rồi rửa sạch. Bổ dọc cá làm hai, đầu cá cũng bổ đôi, lau khô. Cho vào nồi ba chén nước, đun sôi, cho cá vào, đậy vung, đun sôi tiếp trong 5 phút, cho thêm một ít rượu và muối vào, đun nhỏ lửa thêm chừng 10 phút nữa. Khi thấy mắt cá lồi ra ngoài là cá đã chín. Vớt cá ra. Cho chút đường, giấm, tương, gừng, rượu nếp vào nước còn lại trong nồi, đun sôi, sau đó cho hành và bột mỳ vào trộn đều sẽ thành nước cốt đặc quánh, đem rưới lên cá trên đĩa, sau cùng thêm vài giọt dầu vừng vào là được.

Theo y học cổ truyền, cá trắm có tính bình, vị ngọt, có tác dụng điều hòa và tăng cường chức năng tiêu hóa, dưỡng can, trừ phong, hóa thấp, có nhiều chất dinh dưỡng cần thiết đối với bệnh nhân viêm gan mạn.

Cháo đỗ đỏ

Đỗ đỏ loại nhỏ hạt hầm chín dừ, cũng có thể nấu cháo với gạo tẻ để ăn.

Hoặc dùng 60 gr đỗ đỏ loại nhỏ hạt, 250 gr quả bí đao để cả vỏ và ruột, rửa sạch, nấu lẫn cho chín dừ đỗ để ăn hết trong ngày.

Đậu đỏ 30g, táo tàu 30g, nhân hạt lạc 30g, đường cát lượng vừa đủ nấu nhừ lên, chia 3 lần ăn trong ngày.

Đậu đỏ có nhiều protein dưới dạng albumin, lipit (chất béo), axit béo không no, vitamin B1, B2 và các khoáng chất quý hiếm có hoạt chất sinh học cao, có tác dụng bồi bổ cơ thể nâng cao mức đề kháng, có tác dụng hiệu quả trong điều trị viêm gan cấp, vàng da, hay xơ gan cổ trướng…

Nộm dưa chuột

Dưa chuột để cả vỏ rửa sạch, nấu chín hoặc làm nộm.

Tiết canh ngỗng

Món tiết canh ngỗng với khoảng 10 gr tiết ngỗng để ăn, ngày ăn một lần, ăn liên tục trong 15 ngày. Tiết canh ngỗng có tác dụng làm tăng cảm giác thèm ăn, cải thiện tình trạng gan, lách sưng to, tăng cao số lượng hồng cầu và bạch cầu.

Một lá gan thường xuyên tiếp xúc với rượu bia, thuốc lá, các chất oxy hóa, các độc chất, nấm mốc, thực phẩm nhiều chất bảo quản, lại thêm một cơ địa nhiễm vi rút viêm gan, ứ mật, rối loạn chuyển hóa chúng sẽ góp phần làm xuất hiện xơ gan.

Tiêm phòng các loại viêm gan dễ mắc như A, B.

Xơ gan là một bệnh lý biến đổi cấu tạo bình thường của lá gan thành cấu trúc xơ sẹo, mất chức năng phần xơ hóa đó. Xơ gan là một bệnh lý nguy hiểm, dễ đưa đến tử vong, do vây, nên phòng tránh căn bệnh này và khi bị nhiễm thì nên điều trị như thế nào?

Phòng bệnh:

– Quan trọng và hữu dụng nhất là tiêm phòng các loại viêm gan dễ mắc như A, B, C.

– Hạn chế sử dụng các chất độc cho gan như rượu bia, thực phẩm nhiều chất bảo quản, nhiều chất oxy hóa, và các chất béo.

–  Điều trị tốt, hoàn toàn các bệnh lý đường mật, các bệnh nhiễm trùng đường gan mật, nhiễm kí sinh trùng đường mật.

– Ngăn chặn sự lây lan của vi rút viêm gan như: không quan hệ tình dục bừa bãi, không sử dụng chung kim tiêm, các dụng cụ cá nhân, an toàn khi truyền máu.

– Dự phòng và điều trị hiệu quả các trường hợp viêm gan.

– Khám lá gan của bạn định kì để kịp thời pháp hiện và điều trị các bệnh lý gan mật nếu có nhé.

– Khi đã có chẩn đoán xơ gan cần phải theo dõi, kiểm tra định kì, tránh tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ.

Điều trị:

Nguyên tắc điều trị:

– Loại bỏ các yếu tố nguy cơ gây độc cho gan như: rượu, bia, thuốc lá, chất béo, chất gây oxy hóa, chất bảo quản, hóa chất, thuốc…

– Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, và năng lượng..

– Nghĩ ngơi tuyệt đối tại giường trong giai đoạn tiến triển.

Điều trị cụ thể:

Chế độ tiết thực, nghỉ ngơi:

– Dinh dưỡng hợp lý, nhiều đạm, ít béo, nhiều vitamin, rau quả, hạn chế ăn mặn

– Nghĩ ngơi tuyệt đối, tránh hoạt động làm gan mệt mỏi.

Điều trị nguyên nhân:

– Tìm hiểu nguyên nhân gây xơ gan, loại bỏ cách nguyên nhân: không uống rượu bia, điều trị viêm gan, điều trị các nguyên nhân gây tắc mật, ứ mật.

Điều trị bằng thuốc:

– Truyền tĩnh mạch glucose hoặc sử dụng bằng đường uống.

– Vitamin nhóm B, C.

– Nếu có xuất huyết tiêu hóa, chảy máu răng, rối loạn đông máu, xuất huyết dưới da tùy mức độ mà có thể truyền máu, hồng cầu, plasma.

– Thuốc làm giảm áp lực tĩnh mạch cửa:  Vassopressin, Somatostanin (stilamin), Sandostatin: Tiêm TM có thể pha trong dịch, Nitroglycerin (lenitral) đường uống.

Điều tri xơ gan hiện nay đã có nhiều phương pháp khác nhau đã phần nào cải thiện được các biến chứng và kéo dài thời gian sồng song vấn đề điều trị vẫn chưa thực sự hiệu quả và tốn kém nhiều nên tốt nhất chúng ta nên tránh các yếu tố nguy cơ gây bệnh, bảo vệ, dự phòng bệnh là hiệu quả nhất.

Dinh dưỡng cho người tăng men gan

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp tế bào gan hồi phục và tái sinh nhanh hơn, tăng cường chức năng miễn dịch, thúc đẩy hồi phục chức năng gan. Khi men gan tăng cao bạn nên lưu ý:

Thịt nạc là thực phẩm giàu protit động vật .

Protein là thành phần cấu tạo nền tảng của tất cả tế bào trong cơ thể, khi tế bào gan bị tổn thương làm tăng men gan, khả năng miễn dịch cơ thể giảm. Vì vậy, bạn nên ăn nhiều protein để phục hồi và tăng cường khả năng miễn dịch. Ăn nhiều thực phẩm giàu protein và các chất chống mỡ gan như methionine, choline, lecithin là một liệu pháp bảo vệ gan. Rau xanh, mực, thịt nạc, trứng, cá, các loại đỗ và chế phẩm từ đậu là các thực phẩm giàu protit động vật và methionine.

Bạn cần cung cấp đầy đủ vitamin cho cơ thể.

– Bạn cần bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A như gan động vật, cà rốt, hẹ, sữa bò, lòng đỏ trứng, rau muống, rau chân vịt, tỏi tây, bắp cải…

– Các thực phẩm chứa nhiều vitamin B1 như: mạch nha, giá, đậu, lạc, rau xanh, hoa quả….

– Hạt kê,đậu nành, trứng, sữa…là những thực phẩm giàu vitamin B2.

-Gan động vật, cật, thịt nạc.. có hàm lượng vitamin B6 rất lớn.

– Ớt ngọt, tỏi, rau cải, rau dền, sơn tra…. Cũng là những thực phẩm giàu vitamin.

Bạn cần tránh những thức ăn chứa nhiều đường và thực phẩm có nhiều năng lượng. Chất ngọt có thể gây mỡ gan, Triglyceride trong máu tăng lên làm giảm lưu thông máu, tăng độ kết dính, tập trung, tích tụ tế bào hồng cầu trong vi huyết quản và tiểu cầu dẫn tới tắc nghẽn. Ăn nhiều đường và chất béo có thể làm cho chất béo trong cơ thể tăng lên, dễ gây ra mỡ gan và mỡ máu cao, từ đó làm nặng thêm men gan cao , làm cho men gan cao chữa mãi không khỏi.

Hạn chế rượu, bia và các chất kích thích.

Chế độ sinh hoạt

Khi men gan tăng cao, bạn cần có một chế độ sinh hoạt hợp lý để giảm bớt tình trạng tăng men gan. Bạn cần được nghỉ ngơi nhiều hơn, giảm bớt các hoạt động thể lực. Bên cạnh đó, bạn cũng cần đi ngủ sớm trước 22h và không nên thức quá 23h.

Bạn cũng cần phải đi khám bác sĩ chuyên khoa về bệnh gan mật định kỳ để được theo dõi diển tiến của bệnh và điều trị hợp lý, tránh được sớm những biến chứng, đặc biệt là bệnh viêm gan siêu vi B.

Bạn cần kiểm tra men gan định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý gan mật

Có mấy loại men gan?

Thông thường có 4 loại men gan (enzym) bao gồm:

– AST (Aspart transaminase) hay còn gọi là SGOT: bình thường từ 20 – 40 UI/L.  SGOT tăng cao khi tế bào gan, tim hay bắp thịt bị hủy hoại.

– ALT (Alanin transaminase) hay còn gọi là SGPT (Serum glutamic pyruvic transaminase): bình thường từ 20 – 40 UI/L. SGPT là loại men đồng hành với SGOT với trị số xét nghiệm và ý nghĩa bệnh lý .

– Alkaline phosphatase bình thường 30 -110 UI/L. Alkaline phosphatase tăng cao khi có xơ gan mật tiên phát, viêm đường mật…

– GGT (Gama glutamyl transpeptidase): bình thường từ 20 – 40 UI/L.  GGT tăng cao khi có tổn thương nhu mô gan hay đường dẫn mật

Trong 4 loại men gan thì AST (SGOT) và ALT (SGPT) đóng vai trò chủ yếu phản ánh tình trạng của tế bào gan.

Khi nào men gan tăng cao?

Mức độ lan rộng tổn thương tế bào gan liên quan đến nồng độ men gan, nhưng men gan tăng thường không có ý nghĩa tiên lượng. Có nhiều nguyên nhân làm tăng men gan. Tổn thương gan gây hoại tử tế bào gan như viêm gan virus, sử dụng quá liều acetaminophen, ngưng tuần hoàn kéo dài làm tăng nồng độ AST và ALT lên rất cao. Men gan có thể tăng đến 5000 UI/L trong suy gan cấp hay sốc gan. Trong vàng da tắc mật, men gan thường tăng nhưng không quá 500 UI/L. AST thường tăng 2-10 lần, ALT tăng ít. trong viêm gan rượu. Các bệnh nhiễm trùng như sốt rét, sởi, sốt xuất huyết, nhiễm trùng huyết… trong giai đoạn toàn phát cũng có thể làm tăng men gan.

Hậu quả

Trong  tạp chí y học  Hepatology số tháng 3/2008, W. Ray Kim, M.D., Mayo Clinic và cộng sự báo cáo rằng tăng AST và ALT dự báo sẽ giảm dần tuổi thọ, tăng tỷ lệ tử vong từ 21 đến 78%. Với AST trị số tăng gấp đôi sẽ tăng 32% nguy cơ tử vong, và nếu tăng hơn gấp đôi, nguy cơ tử vong sẽ lên đến 78%. Với ALT gấp 2 lần sẽ tăng 21% nguy cơ tử vong và khi tăng hơn gấp đôi, nguy cơ sẽ là 59%. Ngược lại khi AST, ALT bình thường thì tỷ lệ tử vong thấp hơn dự kiến (0,95 cho AST và 0,61 cho ALT).

SGOT và SGPT tăng cao là dấu hiệu báo động nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm gan, ung thư gan, viêm cơ, viêm thận mãn, viêm túi mật, nhồi máu cơ tim, động kinh… Tuy nhiên, SGOT cũng có thể tăng cao do vận động bắp thịt thái quá hay trong tình trạng dị ứng.

Hậu quả của viêm gan

Viêm gan virus cấp có thể dẫn đến viêm gan tối cấp với biểu hiện rất nặng, nhanh  chóng chuyển sang hôn mê gan có tỉ lệ tử vong cao và vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.  Do đó, khi có những biểu hiện nặng như xuất huyết tiêu hóa, triệu chứng suy gan hoặc vàng da niêm mạc nhiều, người bệnh cần được nhập viện ngay để được theo dõi.

Kiêng cữ rượu, bia để phòng tránh viêm gan

Nếu không được điều trị và chăm sóc thích hợp có thể dẫn đến viêm gan mạn tính với hậu quả đáng sợ nhất là xơ gan và ung thư gan.

Viêm gan virus mạn có thể điều trị bằng các thuốc kháng virus như : Lamivudine, Adefovir(viêm gan B) hoặc Ribavirine, Pegylated inteferon alpha 2b hoặc alpha 2c (viêm gan C).

Để phòng tránh các hậu quả đáng tiếc của viêm gan, có thể dự phòng bằng cách tiêm vaccine đối với virus viêm gan A, B, D, riêng virus viêm gan C và E chưa có vaccine đặc hiệu.

Các biện pháp dự phòng đối với viêm gan virus là:

– Vệ sinh môi trường, cung cấp nước sạch, thực hiện an toàn thực phẩm, giáo dục thói quen vệ sinh.

– Những người bị nhiễm virus viêm gan A, E cần tuyệt đối cách lý khỏi công tác chế biến thức ăn tối thiểu 1 tuần sau giai đoạn cấp.

–  Trong giai đoạn có triệu chứng bệnh ,bệnh nhân nên ăn nhiều lần , mỗi lần ăn một ít , khẩu phần nhiều đạm , nhiều đường và ít chất mỡ. Bệnh nhân nên nghỉ ngơi trong giai đoạn này.

– Nên kiêng cử rượu ,bia ,mỡ động vật, nên ăn nhiều bữa, ăn nhiều rau quả , trái cây

–  Ðối với bệnh nhân xơ gan : nên nghỉ ngơi là chính sẽ làm giảm các sản phẩm chuyển hóa ở gan và tăng tưới máu thận .

– Nên hạn chế ăn mặn Na+ mỗi ngày khoảng 0,5 – 2 g.

– Hạn chế tiếp xúc với máu và dịch tiết, an toàn truyền máu.

– Áp dụng phương pháp quan hệ tình dục an toàn, khuyến khích sử dụng bao cao su.

– Không sử dụng chung bơm kim tiêm và các vật dụng cá nhân khác.

Các tác nhân gây bệnh

Viêm gan virus A

Viêm gan virus A (HAV) thuộc họ Enterovirus nhóm Picornavirus, cấu trúc RNA không vỏ, đường kính khoảng 27 nm.

Viêm gan virus B

Viêm gan virus B (HBV) thuộc họ Hepadnavirus, virus AND, có capside và một vỏ.

Viêm gan virus C

Viêm gan virus C ( HCV) thuộc họ Flavivirus, virus RNA.

Viêm gan virus D

Viêm gan virus delta là virus RNA không hoàn chỉnh.

Viêm gan virus E

Viêm gan virus E thuộc họ Calicivirus, virus RNA không có vỏ.

Triệu chứng thường gặp

Bệnh khởi phát có thể đột ngột như trong viêm gan siêu vi A, cũng có thể âm thầm giống các triệu chứng của cảm cúm kéo dài từ 3-9 ngày với sốt nhẹ, mệt mỏi, uể oải, đau nhức các khớp, chán ăn, tiểu ít, nước tiểu sẫm màu trong viêm gan siêu vi B.

Sau 4-10 ngày, vàng da xuất hiện nhanh chóng. Vàng da, váng mắt xuất hiện, bệnh nhân thấy  khỏe hơn, có ngứa nhẹ. Sau 6 tuần, bệnh nhân thấy khỏe hơn, ăn ngon miệng, vàng da, vàng mắt giảm dần.

Điều trị

Trong viêm gan virus cấp chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Cách tốt nhất là điều trị nâng đỡ, giảm bớt các tổn hại cho gan, giảm nhẹ các triệu chứng bất lợi cho người bệnh.

Bệnh nhân không nhất thiết phải nhập viện, chỉ nhập viện khi có các biểu hiện nặng cần theo dõi, tiêm chích thuốc, truyền dịch khi bệnh nhân nôn, mửa, ăn uống kém.

Nghỉ ngơi tại giường, không tuyệt đối, hạn chế các hoạt động mạnh, không làm việc gắng sức, nếu không bệnh sẽ diễn biến kéo dài và phức tạp.

Dinh dưỡng: Cần bổ sung các thức ăn giàu protein như thịt bò, cá, các cây họ đậu, nhiều đường, hạn chế mỡ.

Cây Chó đẻ răng cưa

Cây Chó đẻ răng cưa ( hay thường gọi là Diệp hạ châu, cây Chó đẻ ) có tên khoa học là Phyllanthus urinaria L. Cây chó đẻ răng cưa  có chứa các hoạt chất như vitamin C, alcaloit, flavonoit. Cây Chó đẻ có tác dụng chính là giải độc và bảo vệ tế bào gan. Trong những năm gần đây có nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đến từ các quốc gia như: Trung quốc, Nhật, Bắc và Tây phi, Châu Mỹ la tinh, Philippines, Cuba, Nigeria, Guam, đã công bố cây chó đẻ có tác dụng trong điều trị bệnh vàng da (jaundice) và viêm gan siêu vi B. Các nghiên cứu thực nghiệm đã cho thấy tác dụng của Chó đẻ chính là ức chế sự sao chép tế bào của vi-rút viêm gan B, không cho vi-rút sinh sản. Bạn có thể dùng lá và thân cây này để pha trà hãm lấy nước uống thay nước bình thường, nhưng bạn không nên không nên uống khi bụng đói.

Cây Chó đẻ răng cưa

Cà gai leo

Cà gai leo có tên khoa học là Solanum hainanense Hance Solanaceae là cây nhỏ, dài khoảng 1 mét, nhiều cành và nhánh, cành non tỏa rộng, có lông hình sao và có nhiều gai cong màu vàng, cây sống nhiều năm. Lá cây cà gai leo mọc so le hình bầu dục hay thuôn, mặt trên xanh sẩm, mặt dưới nhạc, phủ đầy lông tơ màu trắng, hai mặt đều có gai ở gân chính, phiến lá nông, không đều, cuống lá cũng có gai.

Glycoalcaloid có trong cà gai leo có tác dụng bảo vệ tế bào gan , ngăn cản và kìm hãm sự phát triển của virus viêm gan, làm chậm quá trình xơ gan. Ngoài ra,  cà gai leo cũng được sử dụng để giải độc rượu, chỉ cần chà răng khi uống rượu hoặc nhấm rễ cà gai leo thì sẽ tránh được say rượu; khi say rượu sử dụng rễ hoặc thân lá cà gai leo sắc lấy nước uống sẽ nhanh chóng tỉnh rượu.

Trà xanh

Trà xanh là thức uống quen thuộc và bình dân với hầu hết mọi người, uống trà xanh là thói quen có rất tốt cho sức khỏe của bạn. Trong trà xanh chứa nhiều  EGCG và các chất chống oxy hóa sẽ giúp hỗ trợ chức năng của lá gan, giúp gan thực hiện tốt vai trò của nó. Ngoài ra, nếu uống trà xanh mỗi ngày, bạn còn có thể phòng ngừa được một số bệnh ung thư, nhiễm khuẩn và đạt hiệu quả thanh lọc cơ thể.

Nguyên nhân gây viêm gan mạn

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm gan mạn, hay gặp nhất là viêm gan mạn sau viêm gan virus HBV,  virus HCV và phối hợp với HDV, ít gặp hơn là viêm gan do các bệnh tự miễn, phản ứng với thuốc hay bệnh di truyền, biến dưỡng, và viêm gan do rượu cũng có thể gây ra viêm gan mạn. Bệnh khởi đầu nhẹ nhàng, tuy nhiên hơn 10 năm sau  mắc bệnh, bệnh sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm như xơ gan (suy gan thương tổn không hồi phục hóa sẹo) và ung thư gan.

Phân loại viêm gan mạn

Ngay nay, có rất nhiều cách  phân loại viêm gan mạn. Người ta phân loại dựa vào sự phối hợp của lâm sàng, huyết thanh học và thay đổi về mô học và các yếu tố nguyên nhân, hoạt tính mô học ( độ) và giai đoạn (độ tiến triển).

Phân loại theo nguyên nhân

• Viêm gan mạn do virus viêm gan B, C, D.
• Viêm gan rượu: Rượu bia là một trong những lý do thông thường nhất làm men chuyển hóa AST, ALT  gan  tăng cao trong máu của bệnh nhân.
• Viêm gan do phản ứng với thuốc hay những chất độc khác: Có khoảng 5% bệnh nhân viêm gan là sử dụng thuốc gây nên.
• Viêm gan mạn tự miễn: bệnh rất hiếm gặp ở Việt Nam, gồm các type 1, type 2, type 3.
• Viêm gan mạn không rõ nguyên nhân.

Phân loại theo giai đoạn

Phân loại này chia viêm gan mạn thành 5 giai đoạn tiến triển của bệnh dựa trên mức độ xơ gan.

• Không có xơ.
• Xơ nhẹ
• Xơ vừa.
• Xơ nặng có cả xơ cầu nối.
• Xơ gan thật sự.

Phân loại theo hoạt tính mô học

Chia viêm gan mạn thành 3 độ: nhẹ, vừa và nặng.

Phân loại phối hợp với mô học

• Viêm gan mạn tồn tại.
• Viêm gan mạn tiểu thùy.
• Viêm gan mạn hoạt động.