Trả lời: Nhìn chung 3 bệnh này cũng không khó nhận biết.

Thủy đậu: triệu chứng chính là nổi bóng nước, thường xuất hiện rất nhanh và nổi toàn thân. Trẻ nhỏ thường ít kèm theo sốt, trong khi trẻ trên 7 tuổi và người lớn thường kèm theo sốt cao, mệt mỏi, biếng ăn. Các nốt bóng nước này thường nổi từng đợt, xen kẽ bóng nước cũ và bóng nước mới. Nếu triệu chứng như trên thì gần như là bệnh thủy đậu, đặc biệt là xung quanh, trong trường học có người bệnh tương tự.

Rubella: thường nổi ban (những chấm đỏ) rải rác toàn thân, xuất hiện rất nhanh, đôi khi chỉ vài giờ đã nổi khắp người. Cũng tương tự thủy đậu, trẻ trên 7 tuổi và người lớn, đặc biệt là phụ nữ thường kèm theo mệt mỏi, đau khớp. Đa số các trường hợp sẽ xuất hiện những hạt nhỏ, sau tai và dọc phần sau của cổ. Nếu triệu chứng nổi ban như trên, nguyên nhân chủ yếu do rubella, các bệnh khác rất hiếm có những triệu chứng như thế.

Quai bị: triệu chứng chính là sưng vùng tuyến mang tai hai bên, có thể kèm theo đau nhức, khó nhai. Vùng sưng này không đỏ, nếu đỏ hoặc lan rộng thì nên nghĩ tới bệnh khác như: viêm tuyến mang tai do vi trùng, viêm hạch vùng mang tai. Để xác định rõ, cần đến khám bác sĩ chuyên khoa.

Virut quai bị là “virut có tính hòa tan tế bào”, nó có thể gây viêm nhiễm buồng trứng, đồng thời làm cho tế bào trứng bị phá hủy, thậm chí có thể lây nhiễm sang thai nhi thông qua nhau thai.

Sau khi phụ nữ mang thai bị quai bị thường phát bệnh nhanh, triệu chứng giống như bị cảm cúm như: sốt, nhức đầu, mệt mỏi, đau cổ họng, amidan sưng to nhưng đặc trưng là một hoặc hai bên amidan sưng to, lấy tai làm trung tâm lan tỏa ra phía trước, sau và phía dưới, ấn thấy đau, đồng thời đạt mức cao điểm từ 2 – 3 ngày, kéo dài khoảng 5 – 7 ngày.

Những phụ nữ bị quai bị trong 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sẩy thai hoặc sinh con dị dạng.

Bị quai bị trong 3 tháng cuối của thai kỳ có thể sinh non hoặc thai chết lưu.

Phòng tránh bệnh quai bị trong thai kỳ

Tốt nhất, trước khi lên kế hoạch mang bầu, bạn nên tiêm phòng quai bị. Bạn không nên đợi đến khi mang thai mới tiêm phòng quai bị. Bởi vì vacxin phòng quai bị có chứa virus sống, chúng có khả năng xâm nhập vào thai nhi. Tương tự, bạn cũng nên tránh mang thai ít nhất một tháng sau khi tiêm phòng chứng bệnh này.

Ngoài ra, bạn cũng nên tránh tiếp xúc với những người mắc (hoặc đang nghi mắc) quai bị để tránh lây nhiễm.

Khi bị quai bị trong thai kỳ bạn cần làm gì?

Khi có dấu hiệu ốm sốt kèm với triệu chứng sưng viêm quai hàm, bạn nên nhanh chóng đi khám. Tuy chưa có loại thuốc nào chữa quai bị, nhưng bác sĩ sẽ giảm thiểu những triệu chứng khó chịu cho bạn như sốt, sưng quai hàm…

Bạn nên ăn đồ ăn mềm, lỏng như: soup, sữa bò, mì sợi, thực phẩm bột, uống nhiều nước và nghỉ ngơi hợp lý cũng giúp bạn dễ chịu nếu mắc phải quai bị.

Ngoài ra, bạn cần giữ gìn vệ sinh khoang miệng sạch sẽ, dự phòng vi khuẩn tiếp tục viêm nhiễm và nhớ súc miệng sau mỗi bữa ăn.

Một điều bạn cần hết sức lưu ý là khi mắc bệch quai bị trong thai kỳ, bạn không nên tự ý dùng thuốc điều trị, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh, bạn cần đi khám và thực hiện theo phác đồ điều trị của bác sỹ. Nếu bạn bị quai bị trong giai đoạn đầu thai kỳ, bạn cần thông báo cho bác sỹ về tình trạng mang bầu của mình khi đi khám và điều trị bệnh quai bị. Sau khi bạn đã khỏi bệnh, bạn cần thường xuyên đi khám thai để xem bệnh có gây biến chứng gì cho thai nhi không và nhận được lời khuyện hợp lý của bác sĩ về tình trạng của bạn.

Trả lời: Quai bị là một bệnh nhiễm cấp tính do Paramyxovirus gây nên, làm viêm các tuyến nước bọt mang tai. Ai cũng dễ mắc quai bị nhưng hay gặp nhất là lứa tuổi từ 10 -19 tuổi và nam dễ gặp hơn nữ.

Bệnh quai bị lây theo đường hô hấp qua những giọt nước bọt bắn vào khi bệnh nhân nói, hắt hơi, ho. Biểu hiện của bệnh là người bệnh có cảm giác khó chịu, ăn kém, sốt, đôi khi rét, đau họng và đau góc hàm. Sau đó, tuyến mang tai sưng to dần trong khoảng 3 ngày rồi giảm sưng dần trong khoảng 1 tuần. Bệnh nhân có cảm giác khó nói, khó nuốt, đôi khi phù thanh môn gây khó thở phải mở khí quản. Thời gian biểu hiện bệnh lý khoảng 10 ngày. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh quai bị có thể để lại những biến chứng nguy hiểm như viêm tinh hoàn và mào tinh, viêm buồng trứng, viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, viêm tuyến mang tai…

Phụ nữ có thai mà mắc quai bị trong 3 tháng đầu, con rất dễ bị dị dạng. Phòng bệnh quai bị tốt nhất là chủ động tiêm phòng vaccin và nên tư vấn bác sĩ trước khi tiêm phòng. Khi người nhà đã mắc quai bị nên cách ly đến khi khỏi hẳn để tránh lây lan.

ThS. Hà Hùng

Văcxin phòng quai bị là một phần của văcxin tổng hợp phòng quai bị – rubella – sởi (MMR). Hiện nay, chưa có bằng chứng nào khẳng định quai bị gây hại cho bào thai nhưng nếu mắc bệnh, thai phụ dễ có nguy cơ sảy thai (hậu quả của sốt, chẳng hạn).

Quai bị có nguyên nhân từ virus truyền từ người này sang người khác, có thể truyền từ nước bọt trong không khí khi người nhiễm bệnh ho và hắt hơi. Quai bị ảnh hưởng nhiều nhất đến các bé trong độ tuổi 5-15 (những bé chưa tiêm phòng quai bị) nhưng mọi người cũng có thể mắc bệnh ở bất kỳ độ tuổi nào.

Quai bị thường kéo theo ốm nhẹ, dù một số ít trường hợp, nó gây ra viêm màng não. Các triệu chứng của quai bị là:

• Sốt.
• Đau đầu.
• Sưng má hoặc quai hàm.

Các dấu hiệu của bệnh có thể kéo dài 7-10 ngày. Còn triệu chứng bệnh xuất hiện khoảng 2-3 tuần sau khi nhiễm vi khuẩn gây bệnh. Người nhiễm bệnh mang trong mình virus gây bệnh hàng tuần trước khi các triệu chứng của bệnh khởi phát, dấu hiệu đặc trưng là quai hàm bắt đầu sưng lên.

Thai phụ thường bị mắc quai bị trong 12-16 tuần đầu tiên của thai kỳ và có một chút nguy hiểm liên quan đến sảy thai nhưng vẫn chưa có bằng chứng khẳng định quai bị gây dị tật cho bé.

Nếu bạn có kế hoạch chuẩn bị mang thai và không chắc đã miễn dịch với quai bị hay chưa, bạn có thể đi khám. Bác sĩ sẽ chỉ định tiêm cho bạn mũi tổng hợp phòng quai bị – rubella – sởi. Văcxin này không được dùng cho bà bầu vì nó ảnh hưởng đến bào thai. Do đó, bạn không nên mang thai ít nhất 1 tháng sau khi đã tiêm phòng.

Nếu đang mang thai mà tiếp xúc với người mắc quai bị và bạn không biết đã miễn dịch với bệnh này chưa, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ ngay lập tức. Dù chưa có thuốc chữa quai bị nhưng bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn những biện pháp làm giảm triệu chứng của bệnh.

Trả lời: Hiện nay, chưa có tài liệu nào chứng minh quai bị ở mẹ có thể gây dị tật cho thai nhi. Tuy nhiên, người mẹ có thể bị ảnh hưởng từ việc sốt, ốm kéo dài khi mắc bệnh.

Tốt nhất, bạn hãy trao đổi cụ thể với bác sĩ về vấn đề này, thăm khám thường xuyên và làm các xét nghiệm để kiểm tra quá trình phát triển của thai nhi. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn cách giữ sức khoẻ cũng như những kiêng cữ khi mắc bệnh.

Phòng tránh và điều trị:

Tốt nhất, trước khi lên kế hoạch mang bầu, bạn nên tiêm phòng quai bị. Bác sĩ khuyến cáo, bạn không nên đợi đến khi mang thai mới tiêm phòng quai bị. Bởi vì vacxin phòng quai bị có chứa virus sống, chúng có khả năng xâm nhập vào thai nhi. Tương tự, bạn cũng nên tránh mang thai ít nhất một tháng sau khi tiêm phòng chứng bệnh này.Ngoài ra, bạn cũng nên tránh tiếp xúc với những người mắc (hoặc đang nghi mắc) quai bị để tránh lây nhiễm.

Khi có dấu hiệu ốm sốt kèm với triệu chứng sưng viêm quai hàm, bạn nên nhanh chóng đi khám. Tuy chưa có loại thuốc nào chữa quai bị nhưng bác sĩ sẽ giảm thiểu những triệu chứng khó chịu cho bạn như sốt, sưng quai hàm…

Chế độ dinh dưỡng nhiều đồ ăn mềm như soup, thực phẩm bột, uống nhiều nước và nghỉ ngơi hợp lý cũng giúp bạn dễ chịu nếu mắc phải quai bị.