Theo TS-BS Vũ Quỳnh Hoa, Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM, ở cả 3 mảng: lợi ích vitamin A, cách phòng chống thiếu vitamin A và các thực phẩm giàu vitamin A thì kiến thức của các bà mẹ đều rất kém.

Cụ thể, trong 709 bà mẹ được hỏi thì gần một nửa không biết lợi ích của vitamin A (42,9% = 304 bà mẹ), cũng như có 45,6% (323) không biết cách phòng thiếu vitamin A. Đáng chú ý là có đến 81,9% (581) các bà mẹ không biết hoặc biết rất ít (dưới 3 loại) thực phẩm giàu vitamin A.

Thực tế trong những năm qua, các hoạt động truyền thông của chương trình phòng chống thiếu vitamin A chủ yếu xuất hiện ở những chiến dịch vận động bà mẹ đưa con đi uống vitamin A hay lồng ghép vào chương trình Chăm sóc sức khỏe bà mẹ & trẻ em tại địa phương bằng những tranh ảnh, tờ bướm. Các con số trên cho thấy công tác truyền thông về vitamin A tại TPHCM chưa đạt yêu cầu.

Để đạt được hiệu quả thực sự, việc truyền thông về vitamin A cần có sự thay đổi mạnh mẽ cả về nội dung cũng như hình thức trong thời gian tới, BS Lê Thị Kim Phượng, Trưởng phòng GDSK T4G nhận định.

Bên cạnh tỷ lệ suy dinh dưỡng vẫn ở mức thấp thì tình trạng thừa cân – béo phì đã tăng đáng kể. Thừa cân – béo phì sớm sẽ dẫn đến các rối loạn chuyển hóa mỡ, tiểu đường và cao huyết áp khi trưởng thành. Do đó, vấn đề dự phòng và điều trị thừa cân ở trẻ nhỏ hết sức cần thiết và quan trọng.

Ngoài ra, báo cáo còn cho biết, tình trạng suy dinh dưỡng thể nhẹ có xu hướng gia tăng ở vùng ngoại thành; tỷ lệ trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 4 – 6 tháng đầu còn rất thấp. Nguyên nhân được các chuyên gia đưa ra là do chính sách dành cho bà mẹ nuôi con nhỏ chưa hợp lý, phương tiện truyền thông tràn ngập quảng cáo sữa bột và vấn đề bà mẹ không đủ sữa cho con bú.

Những trẻ được uống bổ sung Vitamin A lần 2 gồm trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi và các đối tượng có nguy cơ cao. Trong đó có trên 360.000 trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi; 34.223 trẻ từ 37 – 60 tháng tuổi có nguy cơ cao; 3.963 trẻ dưới 6 tháng tuổi thiếu sữa mẹ và gần 10.000 bà mẹ mới sinh trong tháng đầu chưa được uống Vitamin A.

Toàn thành phố có 2.251 điểm uống đặt tại các trạm y tế, khu nhà văn hóa thôn, trường mầm non, mẫu giáo… đảm bảo chất lượng, an toàn.

Trước đó, ngày 10.12, Sở Y tế Hà Nội đã đi kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện chiến dịch uống bổ sung Vitamin A đợt 2 năm 2010 tại các quận Hà Đông và huyện Chương Mỹ nhằm đảm bảo các địa phương thực hiện tốt công tác này.

Đợt uống này sẽ được thực hiện tại tất cả các cơ sở y tế trên địa bàn thành phố.

Theo BS Lê Trường Giang, Phó giám đốc Sở Y tế TPHCM, không chỉ có trẻ từ 6-36 tháng tuổi mới cần bổ sung Vitamin A theo chiến dịch của ngành Y tế mà một số bà mẹ, trẻ em không ở lứa tuổi này cũng phải bổ sung Vitamin A thường xuyên, 6 tháng một lần.

Được biết, đối tượng nên uống là những trẻ dưới năm tuổi có nguy cơ thiếu Vitamin A do có dấu hiệu khô mắt, suy dinh dưỡng, sởi, tiêu chảy kéo dài, viêm hô hấp cấp,…, hoặc những trẻ dưới 6 tháng tuổi không được bú mẹ.

Riêng những bà mẹ sau sinh cần phải uống một liều duy nhất trước khi xuất viện để tăng lượng Vitamin A trong sữa mẹ.

Ngoài các nguồn cung cấp vitamin A “truyền thống”, các nhà nghiên cứu vừa tạo ra giống bắp lai màu da cam là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào

Các nhà khoa học tại ĐH Iowa State đã tạo ra giống bắp màu da cam có tỷ lệ chuyển đổi beta – cartotene thành vitamin A cao hơn gấp hai lần so với quá trình này trong các loài rau quả khác (rau bina, cà rốt).

Tiến sĩ Wendy White Boy, người đứng đầu nghiên cứu, phấn khởi cho biết. “Trong năm 2012, chúng tôi sẽ tiến hành thử nghiệm trồng ngô màu da cam ở Zambia, nơi có gần một nửa số trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A. Chúng tôi cũng hy vọng sẽ cung cấp được 30% nhu cầu vitamin A cho trẻ em 2-6 tuổi và 40% cho phụ nữ ở độ tuổi sinh sản qua khẩu phần ăn hàng ngày của họ”.

Theo ước tính năm 2009 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hơn một nửa các quốc gia trên toàn cầu thiếu hụt vitamin A, đặc biệt là châu Phi và Đông Nam Á. Thiếu hụt vitamin A gây ra khiếm thị cho 500.000 trẻ em mỗi năm, tăng nguy cơ bệnh tật và tử vong, đặc biệt ở vùng hạ Sahara, châu Phi. Thiếu vitamin A còn là một trong những nguyên nhân trầm trọng gây suy dinh dưỡng ở các nước đang phát triển. Trong cơ thể, vitamin A được chuyển đổi từ tiền chất beta – cartotene.

Đây là dự án được lồng ghép vào Chương trình mục tiêu PCSDDTE do Quỹ xóa đói giảm nghèo của Nhật Bản và WHO tài trợ thông qua Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), với nguồn kinh phí khoảng 1 triệu USD, được triển khai từ 9/2007 và sẽ kết thúc vào 9/2010.

Sau gần 3 năm triển khai, dự án đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ: 8 triệu lượt trẻ em từ 6 – 60 tháng tuổi được uống vitamin A và 6 triệu lượt trẻ em từ 24 – 60 tháng tuổi được uống thuốc tẩy giun; tình trạng dinh dưỡng ở 18 tỉnh khó khăn được cải thiện rõ rệt và trong quá trình triển khai đảm bảo độ an toàn cao, không có phản ứng phụ;…

Theo PGS.TS. Lê Thị Hợp, Giám đốc Viện Dinh dưỡng: Hiện nay ở nước ta tỷ lệ SDDTE thể thấp còi đang ở mức cao, do vậy dự án bổ sung vitamin A mở rộng kết hợp với tẩy giun được coi là giải pháp thiết thực, có ý nghĩa và bền vững trong việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng, nâng cao tầm vóc và thể lực cho trẻ em Việt Nam.

Lợi ích trong việc kết hợp giữa bổ sung vitamin A và tẩy giun là có tính khả thi cao, ThS. Trương Hồng Sơn – Thư ký Chương trình mục tiêu PCSDDTE cho biết: Bổ sung vitamin A và tẩy giun là cùng 6 tháng/lần; đơn giản về trang thiết bị dụng cụ, đồng nhất về mạng lưới phân phối thuốc; tương đương về đối tượng (6 – 60 tháng tuổi); truyền thông, theo dõi, báo cáo có thể lồng ghép; giá thành rẻ…

Dự án trên sẽ kết thúc vào 9/2010, bởi vậy việc tìm nguồn kinh phí để tiếp tục duy trì các hoạt động cho dự án trong thời gian tới đã được các ban ngành chức năng thảo luận và tính đến như: sự hỗ trợ từ Chính phủ, địa phương và đặc biệt từ các tổ chức quốc tế WHO, UNICEF, Quỹ xóa đói giảm nghèo Nhật Bản, ADB…

Được biết, đến 2012, Việt Nam sẽ không có sự hỗ trợ từ quốc tế mà phải dùng ngân sách Nhà nước để mua vitamin A, năm 2011 chưa có nguồn mua thuốc tẩy giun. Mỗi năm Việt Nam cần một khoản kinh phí gần 7 tỷ đồng để mua 12 triệu viên vitamin A (tương đương 6 tỷ đồng) và thuốc tẩy giun…

Triển khai Ngày vi chất dinh dưỡng 1/6, trong hai ngày 1 và 2/6, Chương trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em quốc gia, Viện Dinh dưỡng đã tổ chức cho trên 4,3 triệu trẻ em từ 6-60 tháng tuổi ở tất cả các xã, phường trên toàn quốc uống vitamin A.

Trong số này, trên 1,3 triệu trẻ được uống vitamin A liều cao tại 18 tỉnh khó khăn, trên 3 triệu trẻ được uống vitamin A và gần 900.000 trẻ được uống thuốc tẩy giun.

Theo báo cáo nhanh của 63 tỉnh, thành phố, tỷ lệ trẻ được uống vitamin A trong Ngày vi chất dinh dưỡng năm nay đạt trên 95%, tỷ lệ trẻ được uống thuốc tẩy giun tại 18 tỉnh khó khăn đạt trên 90%.

Việc cho trẻ uống thuốc đã được triển khai tuyệt đối an toàn. Bổ sung vitamin A đã đóng góp quan trọng trong việc xóa mù do thiếu dinh dưỡng, đồng thời tăng cường sức đề kháng, giảm tỷ lệ mắc bệnh và hỗ trợ tăng trưởng ở trẻ em.

Cũng nhân dịp này, các tuyên truyền viên y tế thôn, bản đã hướng dẫn các bà mẹ mang thai và đang cho con bú cách phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng từ thực phẩm có sẵn ở địa phương; cho trẻ bú hoàn toàn trong sáu tháng đầu; tẩy giun một năm hai lần cho trẻ em từ 24 đến 60 tháng tuổi.

Đợt uống đại trà trong hai ngày 1 và 2.6.2010 đối với tất cả trẻ em từ 6-36 tháng tuổi. Những lần uống bổ sung thường xuyên không theo đợt cụ thể đối với các trẻ dưới 6 tháng tuổi không được bú mẹ, trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A (bị suy dinh dưỡng, tiêu chảy kéo dài, viêm hô hấp tái diễn nhiều lần, sởi…), các bà mẹ sau sinh. Địa điểm uống: Các trạm y tế phường-xã, bệnh viện hoặc trung tâm y tế có khoa nhi, khoa sản, nhà bảo sanh; Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM (180 Lê Văn Sỹ, P.10, Q.Phú Nhuận).