Tỷ lệ sinh mổ ở Việt Nam, nhất là các thành phố lớn, ngày một cao. Thông thường, sản phụ sẽ được cắt chỉ sau khoảng một tuần, rồi xuất viện. Nhưng chừng nào vết thương chưa lành hẳn, chừng đó bạn còn phải kiêng cữ một cách khoa học, vì những biến chứng xảy ra không chỉ khiến bạn đau đớn, mệt mỏi mà còn ảnh hưởng đến em bé đang thời trứng nước của bạn.

Tư thế nằm

Tư thế nằm ngửa sẽ khiến bạn đau đớn rất nhiều, vì thế nên nằm nghiêng, kê gối sau lưng, tạo với mặt giường một góc khoảng 20 – 30 độ. Tư thế này sẽ giảm tối đa việc tác động đến vết mổ, nhất là khi dịch chuyển cơ thể. Tuy nhiên, bạn vẫn nên lưu ý rằng càng ít cử động thì càng đỡ đau.

Trong vòng 6 giờ đầu tiên, cơ thể bạn vẫn còn bị ảnh hưởng của thuốc dùng gây tê màng cứng khi mổ, vì vậy bạn nên nằm duỗi thẳng người, không kê gối, để tránh một tác dụng phụ của thuốc là đau đầu. Sau khoảng thời gian này, bạn vẫn nên nằm nghiêng để giảm đau.

Sớm vận động nhẹ

Dĩ nhiên bạn cần nghỉ ngơi sau ca mổ đẻ, nhưng đừng nằm bất động quá lâu kẻo sản dịch sẽ bị ứ lại trong tử cung, không thoát ra được, rất nguy hiểm. Vì vậy sau 1 ngày, bạn nên tập cử động chân tay rồi nhúc nhắc ngồi dậy, xuống giường tập đi. Sự vận động này còn giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, giúp vết thương mau lành, tăng cường nhu động ruột, giúp nhanh thoát khí, tránh nguy cơ dính ruột và tắc mạch máu.

Tuy nhiên, trong vòng 2 tháng, người sinh mổ nên tránh vận động mạnh để không ảnh hưởng đến vết thương, bởi sau sinh, các khớp giãn, cơ còn yếu, nhất là cơ vùng bụng vốn bị giãn rất nhiều. Hãy để người nhà giúp đỡ các việc gia đình, đừng cố tự làm nếu muốn nhanh bình phục. Bạn cũng đừng mang vật gì nặng quá trọng lượng của em bé. Đừng lên xuống cầu thang quá nhiều, cũng không tự lái xe, vì việc xử lý những tình huống bất ngờ gặp phải trên đường có thể gây những chấn động mạnh lên vết mổ.

Chỉ ăn nhẹ

Bạn không được phép ăn gì trong vòng 6 giờ sau mổ vì lúc này, dưới tác động của các thuốc dùng trong ca phẫu thuật, nhu động ruột của bạn đang ở mức rất thấp, đường ruột ứ rất nhiều khí, dạ dày hoạt động yếu. Vì vậy thức ăn đưa vào sẽ rất khó tiêu hóa, gây đầy hơi, táo bón, khiến cơ thể càng mệt mỏi, lâu phục hồi.

Sau khoảng thời gian trên, bạn có thể ăn những đồ mềm, lỏng. Canh củ cải được cho là món hợp lý để giúp giải phóng bớt khí trong đường ruột, tăng nhu động. Không nên dùng nhiều chất đường – bột hay các sản phẩm từ đậu tương vì chúng dễ gây đầy hơi. Cũng không nên ăn cá vì nó không có lợi cho sự đông máu sau mổ, khiến vết thương lâu lành.

Tình trạng táo bón, đầy hơi thường vẫn tồn tại sau mổ 3 – 5 ngày do ảnh hưởng của thuốc tê, vì thế bạn nên uống nhiều nước để nhanh chóng đào thải chúng. Đừng uống nước lạnh.

Chăm sóc vết mổ

Hãy “cư xử’ với vết thương đúng như những gì mà bác sĩ căn dặn bạn. Không tự ý bôi thuốc gì lên đó, không thảo bỏ hết găng gạc nhưng cũng đừng băng quá chặt vết mổ, vì tất cả những điều này đều có thể gây viêm nhiễm hoặc làm tăng tổn thương. Sản phụ cũng phải giữ gìn tối đa để tránh bị cảm mạo, cảm cúm, vì khi đó sức đề kháng sẽ giảm và nguy cơ viêm nhiễm sẽ tăng lên.

Hãy nghĩ đến viêm nhiễm và gọi cho bác sĩ ngay nếu vết mổ đau nhiều ngay cả khi không cử động, nhìn có màu hồng, sưng lên. Nên đo thân nhiệt thường xuyên, nếu sốt quá 38 độ C thì rất có khả năng bạn đã bị viêm nhiễm (có thể vết mổ không có dấu hiệu gì đặc biệt nhưng trong tử cung lại “có chuyện” do sản dịch ứ trệ, tử cung kém co hồi), cần tư vấn bác sĩ.

Đu đủ xanh với móng giò lợn

– Nguyên liệu: Đu đủ 400g, móng giò 1 cái. Gia vị vừa đủ.

– Cách làm: Rửa sạch đu đủ thái miếng, móng giò làm sạch chặt miếng nhỏ. Ninh nhừ móng giò, cho đu đủ vào đun chín, cho gia vị vào rồi bắc ra. Ăn ngay khi còn nóng hoặc dùng làm canh ăn hàng ngày. Ăn liên tục trong 7 ngày. Món ăn này có tác dụng thông sữa, rất tốt cho những sản phụ ít sữa hoặc sữa loãng.

Móng giò hầm táo đen, a giao

– Nguyên liệu: Móng giò (2 chiếc), táo đen 200g, a giao 15g, đường đỏ, nước đủ dùng.

– Cách làm: Móng giò làm sạch, chặt miếng nhỏ. Làm tan a giao. Cho móng giò, táo đen và nước vào hầm nhừ, rồi đổ a giao, đường đỏ vào đun thêm 15 phút rồi bắc ra. Nên ăn khi canh còn nóng và ăn cả nước lẫn cái, ăn liên tục 7 ngày, cách 2 ngày ăn 1 lần.

Đương quy hầm thịt dê

– Nguyên liệu: Đường quy 100g, thịt dê 200g (rửa sạch, thái miếng), gừng tươi 3 lát mỏng, hành.

– Cách làm: Tất cả cho vào nồi hầm nhỏ lửa, tới khi thịt dê chín nhừ, thêm gia vị vừa đủ. Ăn thịt, uống nước hầm. Ngày ăn 2-3 lần. Ăn trong 5 ngày. Món này thích hợp với người sau sinh mất máu nhiều, gầy còm, kém ăn, người lạnh, ít sữa. Lưu ý với người bị táo bón thì không nên dùng.

Cháo thịt nạc, tôm tươi

– Nguyên liệu: Gạo ngon 60g, tôm tươi 200g, thịt nạc 60g, gừng tươi, gia vị, nước đủ dùng.

– Cách làm: Thịt lợn nạc, tôm đã bóc vỏ băm nhỏ. Gừng thái chỉ. Nấu nhừ gạo thành cháo cho các thứ trên vào đun khoảng 15-20 phút. Cho gia vị vừa đủ, khi ăn cho gừng vào. Ăn liên tục trong vòng 5 ngày, mỗi ngày một bát. Món cháo có công dụng ích khí, bổ thận, thông sữa, dùng cho những sản phụ bị tắc sữa sau khi sinh.

Gan lợn xào đương quy, hoàng kỳ

– Nguyên liệu: Gan lợn tươi 200g, hoàng kỳ 30g, đương quy 20g. Dầu (mỡ), gia vị, đường, hành, gừng tươi vừa đủ.

– Cách làm: Đun hoàng kỳ, đương quy trong vòng 45 phút rồi chắt lấy một bát con nước, bỏ bã. Gan lợn rửa sạch, thái miếng mỏng ướp với gia vị và 1/2 bát nước hoàng kỳ, đương quy. Phi hành, gừng rồi đổ gan đã ướp vào xào khoảng 1-2 phút, đổ nốt chỗ nước hoàng kỳ và đương quy vào xào qua rồi bắc ra. Mỗi ngày nên ăn 1 lần, ăn liên tục trong 10 ngày. Món ăn có tác dụng bổ huyết, dùng cho những sản phụ mới sinh mất máu, người nhợt nhạt, thiếu sữa.

Cháo mè đen (vừng đen)

Mè đen 50g, giã nát, cho vào một nắm nếp trắng rồi nấu cháo ăn. Ăn trong 7-10 ngày. Món này giúp lợi sữa, nhuận tràng, thích hợp với những sản phụ sau đẻ huyết hư, táo bón, ít sữa.

Rau mùi tàu khô

Rau mùi tàu khô 50g, đem sao qua, sắc với 200ml nước còn 50ml, uống trong ngày. Dùng trong 7 ngày.

Rau mồng tơi

Rau mùng tơi nấu canh hoặc luộc ăn hàng ngày. Ăn liên tục trong 10 ngày. Rau mồng tơi có nhiều vitamin A₃, B₃, chất saponin, chất nhầy và chất sắt nên rất tốt cho sản phụ sau sinh thiếu sữa.

Trả lời: Sữa mẹ là một thực phẩm đầu tiên rất quan trọng cho mỗi em bé. Nếu bạn là mẹ mà đang thực hiện chế độ ăn chay hàng ngày thì điều này cũng có nghĩa em bé của bạn sẽ nhận được nguồn sữa mẹ chay.

Do đặc thù của chế độ ăn chay nên để đảm bảo dinh dưỡng cho bé, bạn cần lưu ý:

– Mẹ cần đảm bảo lượng vitamin B12 trong giai đoạn cho con bú.

– Trẻ cần được phơi nắng mỗi tuần ít nhất 30 phút để kích thích cơ thể sản xuất đủ lượng vitamin D bởi vì sữa mẹ của những người ăn chay có chứa hàm lượng vitamin D rất thấp.

– Người mẹ cần bổ sung thực phẩm chứa sắt hoặc uống viên sắt vì dinh dưỡng của người ăn chay rất ít sắt.

Bạn cũng không nên cho trẻ uống sữa đậu nành, nước cháo loãng để thay thế hoàn toàn sữa mẹ hoặc sữa bột trong năm đầu tiên của trẻ. Bởi vì những thực phẩm này không chứa tỷ lệ thích hợp của protein, chất béo và carbohydrate. Chúng cũng không có đủ vitamin và khoáng chất để sử dụng như là một phần quan trọng của chế độ ăn uống hàng ngày trong năm đầu tiên của trẻ được. Vì thế, tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ chay hoặc sữa bột như bình thường.

Bạn có thể cho trẻ làm quen với bột ngọt 2 bữa/ ngày trong chế độ ăn dặm của trẻ. Tuy nhiên, bột không chứa nhiều sắt, nên những người mẹ ăn chay nuôi con bú vẫn nên tiếp tục bổ sung sắt trong thời điểm này.

Khi bé trở nên quen với việc ăn dặm, bạn hãy bổ sung thêm nước ép trái cây, trái cây và rau quả. Bạn nên chọn những loại trái cây mềm và rau quả được nghiền mịn như: chuối, bơ nghiền là sự lựa chọn tốt. Những rau quả như khoai lang, cà rốt, đậu Hà Lan, khoai tây ngọt và đậu xanh cần được ninh chín thật kỹ và nghiền nhỏ mịn. Ngoài ra, bạn có thể bắt đầu cho trẻ nhấm nháp ăn bánh ngọt…

Trong khoảng 6 tuần đầu sau sinh, cơ thể bạn sẽ tự tiêu hao chất béo, vừa là để “chữa lành cơ thể”, vừa là để phù hợp với yêu cầu năng lượng và thói quen mới của bạn. Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải đẩy mạnh quá trình giảm cân này bằng những hình thức ăn kiêng cực đoan mà nên phân chia các nhóm thực phẩm nên ăn và không nên ăn. Điều quan trọng là bạn phải ăn uống lành mạnh và hợp lý để còn đảm bảo nguồn sữa cho con.

Giảm Calo

Cắt giảm lượng calo là một cách tự nhiên và an toàn để giảm cân sau khi sinh con. Hãy nhớ rằng, cơ thể bạn đang đòi hỏi được bổ sung calo hơn bao giờ hết. Nếu không cho con bú thì mỗi ngày, bạn sẽ cần bổ sung từ 1.500 đến 2.200 calo, và nếu cho con bú thì cần bổ sung thêm 500 calo nữa. Nhưng một tín hiệu đáng vui mừng ở đây là, việc nuôi con bằng sữa mẹ sẽ đốt cháy 600-800 calo mỗi ngày, do đó, bạn sẽ không cần phải lo lắng quá đến chuyện giảm calo.

Một số phụ nữ nhận ra rằng mình đã giảm cân sau khi sinh chỉ bằng cách cho con bú. Nếu bạn không cho con bú, sau 6 tuần sau khi sinh, hãy bắt đầu cố gắng cắt giảm 500 calo mỗi ngày.

Lựa chọn các loại thực phẩm phù hợp

Bạn sẽ không muốn mình gầy như một cái xác ve nếu cứ cố tìm cách cắt giảm calo của cơ thể. Bởi vậy, điều quan trọng là phải lựa chọn những đồ ăn thích hợp để bổ sung năng lượng cho cơ thể, vừa cung cấp đủ lượng calo, vừa không làm cơ thể bị phát phì.
Các sản phẩm được chị em sau khi sinh con lựa chọn nhiều nhất là sữa ít béo và tránh các món chiên xào. Bạn có thể chọn trái cây và thịt nạc để làm thực phẩm bổ sung thay thế.

Thay vì ăn nhiều trong một bữa, bạn hãy chia ra làm nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày là tốt nhất. Cơ thể sẽ chuyển hóa các calo tốt thành năng lượng và ít có khả năng được lưu trữ dưới dạng mỡ.

Vận động

Tất nhiên, tập thể dục giúp bạn giảm cân, nhưng sau khi đã có một em bé, có thể bạn sẽ không có cả thời gian để đến phòng tập. Tuy nhiên, hoạt động là chìa khóa để giảm trọng lượng cơ thể, và điều này còn dễ thực hiện hơn cả bạn nghĩ. Chỉ cần đẩy xe nôi của con quanh khu nhà bạn ở là đã có tác dụng như khi bạn đi bộ. Thậm chí, ngay cả việc chăm con cũng đã là một hình thức “luyện tập” giúp giảm trọng lượng rồi.

Ngủ trưa

Một trong những trở ngại lớn nhất để giảm cân sau khi sinh em bé là có thể lúc nào bạn cũng thấy mệt mỏi. Khi mệt mỏi, cơ thể bạn sẽ thèm đồ ngọt và tinh bột để nhanh chóng bổ sung năng lượng. Nhưng đồ ngọt và tinh bột thậm chí còn làm bạn tăng cân thêm.
Vậy nên, biện pháp hữu hiệu bạn nên áp dụng lúc này là ngủ trưa. Khi con ngủ, bạn cũng nên ngủ cùng. Giấc ngủ trưa sẽ khiến bạn không còn trong tình trạng lúc nào cũng mệt mỏi, nó giúp bạn tăng năng lượng cho cơ thể, lấy lại sức lực cho cơ bắp.

Đặc biệt, trong những tuần sau khi sinh, bạn càng cần ngủ. Không nên cố gắng dọn dẹp hay giặt giũ trong những lúc đáng được nghỉ ngơi như này, vì nếu không, không những bạn sẽ tăng cân mà còn không đủ sức để chăm con tốt nhất.

Sau khi sinh là thời điểm người mẹ thiếu nhiều chất nhất bởi mẹ đã mất rất nhiều năng lượng, máu và nước trong quá trình mang thai và vượt cạn. Vì vậy trong giai đoạn này, bà mẹ nên ăn đầy đủ cân đối các loại dinh dưỡng.

– 5-7 ngày sau khi sinh nên ăn những thức ăn mềm như cơm nát, cháo, nhất là cháo vừng đen; không ăn quá nhiều dầu mỡ để tránh táo bón… Sau 7 ngày có thể ăn các món như cá, thịt, trứng gà, ăn làm nhiều bữa trong ngày trong vòng 1 tháng.

– Ăn nhiều thức ăn có chứa nhiều protein, canxi, sắt như: thịt bò, trứng, sữa, gan và thận động vật; các sản phẩm từ đậu có thể nấu canh với xương lợn.

– Trong các bữa ăn chính phải có thức ăn thô như cơm, bắp, tiểu mạch, khoai để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Nên ăn nhiều rau cải, trái cây, uống nhiều nước, ăn chân giò heo hầm đu đủ, uống sữa nhằm cung cấp đủ vitamin, chất xơ và thúc đẩy vú tiết sữa bình thường.

– Tránh xa những thức ăn cay nóng như: hành, ớt, hồi hương, hẹ, rượu… vì chúng dễ làm đổi mùi sữa mẹ. Cũng không nên ăn thức ăn sống, lạnh vì dễ làm tổn thương dạ dày, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hoá.

– Trong thời gian cho con bú, người mẹ cũng cần thận trọng, chỉ uống theo đơn của bác sĩ.

Tại Việt Nam, chỉ 10% bà mẹ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu, thấp nhất khu vực Tây Thái Bình Dương. Trong khi theo chuyên gia nước ngoài, nuôi con bằng sữa mẹ giúp ngăn chặn 13% các ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi.

Tôi có một chị bạn mới sinh con nhưng luôn trong tình trạng stress vì không có sữa cho con bú mặc dù chị ấy đã làm mọi cách để có sữa. Mỗi khi nhìn những bà mẹ khác cho con ti, chị lại nghẹn ngào…

Sau cùng, những cố gắng từ ăn uống và sử dụng các biện pháp dân gian chị ấy đã có sữa. Gặp nhau, chị phấn khởi kể về “chiến công” có được nguồn dinh dưỡng vàng của mình. Nhưng chị lại băn khoăn không biết làm sao để bảo vệ và duy trì được sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu cho trẻ bú. Đem những băn khoăn đó của nhiều bà mẹ, chúng tôi đã trao đổi với bác sĩ Tuyết Lan (BV Phụ Sản TƯ) và nhận được những lời khuyên giúp tăng sữa mẹ và bảo vệ nguồn sữa mẹ tốt nhất.

Chuẩn bị ngay từ khi mang thai

– Chế độ dinh dưỡng: Ngay trong thời kỳ có thai, người mẹ cần được ăn uống đủ chất, ăn nóng sốt có chế độ nghỉ ngơi, lao động hợp lý, tinh thần thoải mái, mới có nhiều sữa sau khi sinh. Ngoài ra, nên ăn bổ sung thêm chất đạm, vitamin, chất khoáng và yếu tố vi lượng.

– Massage bầu vú: Cần massage hai bầu vú thường xuyên để kích thích tuyến sữa hoạt động (không chạm hay day ti vì sẽ gây co bóp tử cung). Tuyệt đối không mặc áo ngực chật, nếu đầu nhũ hoa tụt vào trong, thai phụ dùng tay kéo ra để khắc phục.
– Vệ sinh nhũ hoa: Nhũ hoa cần được vệ sinh ít nhất một lần trong ngày. Khi vệ sinh, nên sử dụng nước sạch đủ ấm và dùng vải mềm để lau.

Khi cho con bú

– Cho bú sớm: Trong sữa mẹ, nhất là sữa non, chứa nhiều kháng thể giúp bé sơ sinh chống lại các bệnh nhiễm trùng khi bé chưa đủ thời gian tự tạo lập kháng thể. Vì thế, các sản phụ phải cho bú càng sớm càng tốt ngay sau khi sinh. Sữa non thường dễ tắc nên trước và sau cho con bú, nên day ép bầu vú nhẹ nhàng để tránh sữa đông kết. Việc cho bé bú đều đặn sẽ tăng tiết hormone, kích thích tuyến sữa hoạt động mạnh, giúp bạn tiết ra nhiều sữa hơn và không sợ bị mất sữa.

– Giữ sạch đầu vú: Để không bị tắc tia sữa, bạn phải giữ thật sạch đầu vú, nhất là ở các kẽ của núm vú. Trước khi cho trẻ bú, phải lau sạch và vắt vài giọt đầu bỏ đi, khi bú xong cũng cần lau sạch và khô. Khi thấy sữa chảy không thành tia hoặc tia bị tắc thì phải dùng tay xoa cho mềm vú, dùng ống hút sữa hoặc dùng tay vắt mạnh để thông sữa. Có thể dùng khăn ấm hoặc túi chườm nóng kết hợp với day ép để nhanh có sữa.

– Phải nặn sữa: Đây là trường hợp cũng thường gặp ở các bà mẹ trẻ. Bạn hãy rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước ấm, massage ngực một chút trước khi tiến hành nặn. Nặn sữa đúng cách như sau: Đặt tay để nặn ở phần quầng đen xung quanh đỉnh vú. Dùng ngón cái và các ngón còn lại theo hình chữ C. Nặn nhịp nhàng, cố gắng không để các ngón tay trượt trên da. Lần đầu tiên nặn, chỉ có vài giọt xuất hiện. Sau đó, sữa sẽ chảy thành dòng mạnh và bạn có thể nặn dễ dàng vào các lần tiếp theo.

Nếu sữa không chảy, di chuyển bàn tay gần đỉnh hoặc xa hơn để tìm vị trí tốt nhất. Massage ngực thêm một lúc và thử lại.

– Cho bú đúng cách: Cho con bú đúng cách sẽ làm cho mẹ có nhiều sữa hơn và bé cũng bú được nhiều hơn. Khi cho trẻ bú, người mẹ ở tư thế thoải mái, có thể nằm hoặc ngồi, để toàn thân trẻ sát vào người mẹ: miệng trẻ ngậm sâu vào quầng đen bao quanh núm vú để động tác bú được tốt hơn.
– Uống nhiều nước: Để lượng sữa dồi dào, bạn nên chú ý uống đủ nước trong ngày (1,5 – 2 lít/ ngày). Khoảng cách đều đặn giữa các lần uống nước tốt nhất là 4 – 5 lần/ngày (Lần 1, khoảng 2 ly: lúc ngủ dậy trước khi đi vệ sinh; các lần sau từ 1 – 2 ly cách nửa giờ đến 1 giờ trước bữa ăn và trước khi đi ngủ).

– Dinh dưỡng và nghỉ ngơi: Để có nhiều sữa cho con bú, chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi đóng vai trò rất quan trọng. Người mẹ cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, không áp dụng chính sách kiêng khem trong ăn uống, ăn thêm quả chín. Các món ăn cổ truyền như cháo chân giò gạo nếp, ý dĩ có tác dụng kích thích bài tiết sữa.

Nên hạn chế các gia vị như ớt, hành, tỏi vì dễ làm cho sữa có mùi khó chịu, trẻ dễ bỏ bú. Khi cho con bú, hạn chế dùng thuốc vì một số thuốc có thể qua sữa gây ngộ độc cho trẻ và làm giảm tiết sữa. Ngoài ra, bạn cũng cần có tinh thần thoải mái, tránh bị stress hay trầm cảm sẽ ảnh hưởng tới việc tiết sữa.

Những bài thuốc lợi sữa

Đối với những phụ nữ ít sữa hoặc không có sữa, có thể áp dụng những bài thuốc sau giúp cải thiện nguồn sữa mẹ:

– Chân dê: Lấy từ móng lên khoảng 10 – 15cm đốt sạch lông, đập bỏ móng rồi đem hầm với gạo nếp cùng 10gr thông thảo, 20gr hạt sen, 15 – 20gr ý dĩ cho sản phụ dùng.

– Đậu đỏ: Dùng 1kg đậu đỏ nấu nước uống trong ngày, uống liên tục trong 3 ngày.

– Hạt rau diếp cá: Dùng 15gr hạt rau diếp cá, 10gr cam thảo cùng gạo nếp, gạo tẻ nấu cháo loãng dùng trong 5 ngày.

– Vừng đen: Vừng đen 30g (giã nhỏ), gạo tẻ 50g đem nấu cháo. Món này vừa lợi sữa vừa nhuận tràng, thích hợp với những sản phụ sau đẻ bị huyết hư, táo bón, ít sữa.

– Lá khoai lang: Chọn lá khoai lang tươi non, rửa sạch, thái chỉ, xào với thịt heo nạc hoặc có thể luộc rau lang chấm mắm ăn hàng ngày.

Cá hồi

Cá hồi là một trong những loại hải sản quan trọng nhất, cần thiết cho bà mẹ mới đang cho con bú. Cá hồi cung cấp chất béo DHA, cần thiết cho sự phát triển của hệ thống thần kinh của bé. Trong sữa mẹ có chứa DHA, nhưng mức độ của chất dinh dưỡng thiết yếu cho bé chưa đủ, người mẹ cần cung cấp cho trẻ qua chế độ ăn uống.

Ngoài ra, các DHA trong cá hồi cũng có thể giúp cải thiện tâm trạng của bạn. Nghiên cứu cho thấy, DHA có thể đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa chứng trầm cảm sau khi sinh.

Sữa ít chất béo

Sữa, sữa chua hay phomat đều là một sản phẩm quan trọng cho các bà mẹ đang cho con bú. Ngoài việc cung cấp protein, vitamin B và vitamin D, các sản phẩm từ sữa là một trong những nguồn canxi tốt nhất. Nếu đang cho con bú, bạn cần cung cấp nhiều canxi hơn để giúp xương bé phát triển. Theo các chuyên gia, bà mẹ sau khi sinh nên uống ít sữa ít chất béo ít nhất ba lần một ngày.

Thịt bò nạc

Thiếu chất sắt là nguyên nhân khiến sức khỏe của người mẹ suy giảm, ảnh hưởng đến sữa. Vì vậy, thực phẩm giàu chất sắt như thịt bò nạc là món ăn không thể thiếu trong thực đơn. Ngoài ra, thịt bò nạc còn giàu chất dinh dưỡng protein và vitamin B12, giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Đậu

Các loại đậu, đặc biệt là các loại đậu tối màu như đậu đen là nguồn thực phẩm tốt, các bạn mẹ cần ăn thường xuyên. Không chỉ cung cấp chất sắt, hạt đậu còn cung cấp protein thực vật, đặc biệt tốt cho những người ăn chay.

Quả việt quất

Các bà mẹ đang cho con bú cần cung cấp hai hoặc nhiều hơn hai khẩu phần ăn trái cây hoặc nước ép trái cây mỗi ngày. Quả nam việt quất rất giàu chất chống oxy hóa, là lựa chọn hoàn hảo, đáp ứng các nhu cầu dinh dưỡng cho các bà mẹ.

Gạo nâu

Giảm cân quá nhanh có thể làm giảm lượng sữa cho bé, và tạo cảm giác uể oải, chậm chạp. Cần kết hợp các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo nâu trong chế độ ăn. Gạo nâu có thể cung cấp cho cơ thể lượng calo cần thiết, cung cấp chất lượng sữa tốt nhất cho bé.

Cam

Với portable và các chất dinh dưỡng, cam là loại thực phẩm tuyệt vời để tăng cường năng lượng cho các bà mẹ mới sinh. Các bà mẹ đang cho con bú cần nhiều vitamin C hơn cả phụ nữ đang mang thai. Bạn có thể lựa chọn cá loại trái cây có thể giúp tăng cường thêm canxi.

Trứng

Lòng đỏ trứng là một trong những nguồn thực phẩm tự nhiên giàu vitamin D, một chất dinh dưỡng cần thiết, giúp xương chắc khỏe. Ngoài ra, trứng còn giàu acid béo DHA, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí não và thị lực của trẻ.

Bánh mì

Acid folic rất quan trọng để bé phát triển đầy đủ trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Acid folic là chất dinh dưỡng quan trọng có trong ngũ cố và mỳ ống. Ngoài ra, bánh mì còn cung cấp chất xơ và chất sắt cần thiết cho cơ thể người mẹ.

Rau

Các loại rau cần thiết, tốt cho sức khỏe của bà mẹ mới như rau bina, củ cải Thụy Sĩ, bông cải xanh, cung cấp vitamin A, C, canxi và chất sắt cần thiết. Ngoài ra, rau xanh còn cung cấp chất chống oxy hóa giúp giảm nguy cơ bệnh tim của các bà mẹ sau khi sinh.

Ngũ cốc nguyên hạt

Sau một đêm mất ngủ, một trong những loại thực phẩm tốt nhất để tăng cường năng lượng cho các bà mẹ vào buổi sáng là một bữa ăn lành mạnh là ngũ cốc nguyên hạt.

Nước tinh khiết

Nước là nguồn năng lượng cần thiết nhất. Đối với bà mẹ mới sinh và đang cho con bú, mất nước là hiện tượng rất nguy hiểm. Để đảm bảo mức năng lượng cần thiết, bạn nên uống ít nhất 8 cốc nước mỗi ngày. Bạn cũng có thể thay đổi bằng cách uống nước trái cây, sữa, tránh các loại đò uống có chứa chất caffein như café và trà.

Dưới đây là những chất mà cơ thể bạn cần bổ sung sau khi sinh nở:

Sắt

Sắt là một trong những chất dinh dưỡng dồi dào nhất trong cơ thể. Sắt có trong tế bào và là chất cần thiết để duy trì hoạt động của hệ thống miễn dịch, duy trì các cơ bắp và điều chỉnh sự phát triển của tế bào. Vì thế hấp thụ đủ lượng sắt trong bữa ăn hàng ngày là rất quan trọng.

Cơ thể chúng ta có thể hấp thụ 2 loại sắt: sắt có trong thịt động vật như thịt bò, thịt gà, cá và sắt có nguồn gốc thực vật có trong các loại đỗ, bánh mì, ngũ cốc, rau lá xanh, rau bina…Để hấp thu tốt hơn chất sắt vào cơ thể, bạn nên tăng cường vitamin C để cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn, vì thế nên uống một ly nước cam sau bữa ăn. Phụ nữ cho con bú cần 9- 10mg/ngày.

Canxi

Canxi rất cần thiết cho xương và răng, giúp sự trao đổi chất trong cơ thể được thông suốt hơn. Khi bé sinh ra, một lượng canxi của bạn sẽ chuyển qua cho bé nếu bạn đang cho con bú. Vì thế bạn cần thêm một lít sữa trong khẩu phần ăn mỗi ngày.

Nếu việc tăng cường dinh dưỡng chưa đủ, bạn cũng có thể bổ sung các chất trên thông qua thuốc bổ
hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. (Ảnh minh họa)

Các nguồn bổ sung canxi khác bao gồm phó mát, đậu phụ, rau lá xanh, quả hạch và các loại cá, hải sản…

Axit béo

Các loại dầu cá như cá thu, cá hồi và cá ngừ, hạt lanh, quả óc chó và rau lá xanh là những nguồn dồi dào omega-3 để bổ sung cho cơ thể. Một nhóm khác là chiết xuất dầu thực vật từ các loại hạt như bí ngô, hướng dương rất giàu axit omega-6. Những bà mẹ cho con bú nên bổ sung trong thực đơn vài muỗng dầu cá 1-2 lần/tuần. Tuy nhiên, không ăn nhiều cá ngừ nướng vì loại cá này chứa mức thủy ngân cao.

Để hồi sức nhanh hơn

• Sống lạc quan: Giờ bạn đã là mẹ, bạn hãy sống thật lạc quan, vui vẻ, yêu đời để vượt qua chứng trầm cảm sau sinh và chăm sóc con thật tốt. Nên nhờ đến sự hỗ trợ của chồng và người thân để thoái mái hơn.

• Nâng cao sinh lực: Nếu việc tăng cường dinh dưỡng chưa đủ, bạn cũng có thể bổ sung các chất trên thông qua thuốc bổ, hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

• Phơi nắng và tập thể dục: Ánh sáng mặt trời giúp tăng cường vitamin D, chất cần thiết để giúp hệ thống miễn dịch cũng như xương và cơ bắp được khỏe mạnh, vững chắc. Ngoài ra phơi nắng cũng có tác dụng kích thích hormone tăng cường tâm trạng nữa, vì thế nên kết hợp cùng những bài thể dục sau sinh để tăng cường hormone hạnh phúc.

Sau một thời gian cho con bú, đặc biêt là sau giai đoạn cai sữa, đa số chị em thấy ngực mình bắt đầu chảy xệ, thậm chí teo nhỏ đi kha khá so với thời con gái. Vậy làm thế nào để lấy lại sự săn chắc, mượt mà, và nở nang cho núi đôi?

1. Ăn ngủ đúng cách

Do quá vất vả chăm con, lo lắng chuyện gia đình hay chủ ý ăn kiêng để nhanh lấy lại form, nhiều bà mẹ sụt cân nghiêm trọng chỉ trong một thời gian ngắn. Trong khi đó, độ phì nhiêu của bầu ngực phụ thuộc rất lớn vào những mô mỡ đệm. Vì thế, cặp đào tiên sẽ là nạn nhân đầu tiên bị bạn báo hại.

Để khắc phục tình trạng này, chế độ ăn chớ có được xuề xòa, qua loa. Hãy bổ sung vào thực đơn hàng ngày của bạn những loại thức ăn bổ dưỡng, giàu chất béo, protein và lượng calorie cao như: đường, sữa, bơ, thịt, phomat…

Lưu ý rằng, bạn nên chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày, nhằm giảm áp lực lên bộ máy tiêu hóa, và tránh bị tích mỡ ở vùng bụng.

Các món ăn chế biến từ hải sản rất giàu các nguyên tố kẽm và đồng, có thể giúp kích thích hooc-môn nữ phát triển. Ngoài ra, các loại rau sẫm màu và hoa quả giàu enzyme như đu đủ, táo, dưa cũng có tác dụng “khích lệ” vòng một.

Chuyện ăn thì vậy, chuyện ngủ cũng quan trọng không kém. Hãy rèn cho bạn và bé thói quen ngủ đúng giờ vào buổi tối, để tạo đà cho một giấc ngủ sâu. Ngoài ra, giấc ngủ trưa khoảng 30 phút mỗi ngày cũng sẽ giúp cơ thể bạn thư giãn, sảng khoái hơn.

2.Bài tập tại gia

Quỹ thời gian đối với bà mẹ có con mọn quả là eo hẹp. Nhưng bạn yên tâm, những bài tập sau đây vừa đơn giản, vừa không tốn kém thời gian, vừa có thể thực hành ngay tại nhà. Đặc biệt, chúng sẽ phát huy tác dụng chỉ trong vòng 4-8 tuần. Đừng vội lắc đầu, hãy thử đi và bạn sẽ hiểu!

Chống tường, hạ thân

Ưu điểm lớn nhất của bài tập này là sự đơn giản, không cần tới bất kỳ dụng cụ nào. Bạn có thể thực hiện nó ở nhà, thậm chí là ở văn phòng làm việc.

Đầu tiên, bạn quay mặt vào bức tường, người đứng thẳng, chân ngang vai, cách tường chừng một 35-40cm, đưa hai bàn tay chống lên tường, hai cánh tay vuông góc với trục bả vai.

Từ từ hạ người xuống thấp theo phương thẳng đứng, hai bàn tay không được dịch chuyển, rồi lại từ từ quay trở lại tư thế ban đầu và lặp lại động tác. Thực hiên động tác này 4-5 lần/ngày, mỗi lần 15 nhịp. Cực đơn giản phải không? Nhưng công hiệu cũng đầy bất ngờ đó!

Chống đẩy

Chống đẩy, hay còn gọi một cách dân dã là hít đất, là bài tập yêu thích của cánh mày râu. Nếu ông xã bạn chuộng “món” này thì còn gì bằng. Bạn hãy mau chóng nhập hội để tăng thêm phần khí thế. Chống đẩy giúp các cơ vùng ngực vận động, từ đó “núi đôi” sẽ nở nang hơn, săn chắc hơn.

Hai tay dang rộng quá vai, gang bàn tay chống xuống đất, chân duỗi thẳng, mắt nhìn xuống đất. Hai khuỷu tay gập lại, ép sát thân xuống gần mặt đất, đồng thời hít sâu. Sau đó, duỗi thẳng tay, nâng thân lên cao như vị trí ban đầu, và thở ra.

Thực hiện bài tập này mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 15 nhịp.

Nằm múa tạ

Nằm trên sàn nhà hoặc trên một bề mặt phẳng và không bị lún, gập đầu gối, hai tay cầm hai quả tạ (mỗi quả tạ nặng chừng 3kg) đưa lên cao phía trước ngực (a). Lưu ý, khi đưa tạ lên cao, hai cẳng tay phải tạo thành hai đường thẳng song song. Từ từ dang tay rộng sang hai bên cho tới khi chúng tiếp đất (b). Sau đó, thu tay về tư thế (a) và lặp lại động tác.

Thực hiện tập mỗi ngày 4 lần, mỗi lần 20 nhịp. Chúc các bạn thành công và như ý!

Củ sen

Củ sen chứa một lượng lớn các loại vitamin, khoáng chất, tinh bột, tốt cho lá lách và dạ dày, lợi sữa, thanh nhiệt.

Bà mẹ mới sinh ăn củ sen góp phần loại bỏ những tích tụ trong ổ bụng còn tắc nghẽn, lợi cho đường tiêu hoá, tăng sự thèm ăn, tiết sữa nhiều góp phần nuôi dưỡng trẻ sơ sinh khoẻ mạnh.

Hoa bí

Hoa bí giàu protein thực vật và các khoáng chất như photpho, sắt, vitamin A và C, ăn rất ngon miệng và bổ dưỡng.

Ăn hoa bí giúp lợi tiểu, hạ nhiệt; khi gặp các triệu chứng như đau bụng, khó ngủ, da dẻ xanh xao thì nên ăn nhiều loại rau này.

Giá đỗ đậu nành

Giá đỗ đậu nành chứa rất nhiều protein, vitamin C, cellulose – nguyên liệu chính cho sự phát triển của các tế bào mô, ngăn chảy máu nhiều sau sinh và giảm bệnh táo bón cho các bà mẹ trẻ.

Rong biển

Rong biển giàu i-ốt và sắt. I-ốt là nguyên liệu chính để sản xuất thyroxine và sắt là nguyên liệu chính để tạo tế bào máu. Bà mẹ mới sinh ăn rong biển sẽ tăng hàm lượng sữa. Trẻ sơ sinh ăn sữa này rất tốt cho sự phát triển của cơ thể, ngăn ngừa bệnh đần độn, chống thiếu máu.

Rau diếp

Rau diếp giàu khoáng chất như canxi, photpho, sắt… rất tốt cho xương và răng. Đặc biệt là người không có sữa sau sinh nên ăn nhiều rau diếp.