Nghiến răng do nhiều nguyên nhân

Có khoảng 1/3 trẻ nhỏ có tật nghiến răng, có thể xảy ra ở bất kỳ tuổi nào nhưng thường nhất là dưới 5 tuổi; khoảng 1/6 trẻ có tật nghiến răng được phát hiện qua các lần khám răng nhưng cũng có trường hợp phụ huynh báo cho bác sĩ biết trẻ có tật nghiến răng mà khám răng thì… thấy bình thường.

Dù đã có nhiều nghiên cứu về tật nghiến răng nhưng cho đến nay vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra tật này. Các nhà nghiên cứu cho rằng có những trường hợp nghiến răng do răng trên và răng dưới của trẻ không khớp nhau, khiến trẻ khó chịu và nghiến răng đã giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn, lâu ngày hành vi này trở thành thói quen.

Ở một số trường hợp khác, trẻ nghiến răng để… giảm đau tai hoặc đau do mọc răng. Ngoài ra, tâm lý cũng có thể là một nguyên do. Khi sợ hãi, giận dữ hoặc căng thẳng, như lo lắng về bài kiểm tra, bị cha mẹ rầy la… thì nhiều khả năng trẻ sẽ nghiến răng khi ngủ. Đôi khi trẻ nghiến răng là do trẻ quá hiếu động.

Xử trí với tật nghiến răng của trẻ

Trẻ thường nghiến răng vào ban đêm. Phụ huynh cần lưu ý nhiều hơn nếu trẻ có biểu hiện nghiến răng vào ban ngày.

Thường thì nghiến răng sẽ không gây hại gì cho răng. Khi khám răng có thể thấy nhiều vết mòn trên bề mặt răng sữa nhưng không làm trẻ đau hoặc gây vấn đề gì. Phụ huynh không nên quá lo lắng vì hầu hết trẻ sẽ tự bỏ tật nghiến răng mà không cần phải điều trị gì.

Nếu răng trẻ bị mòn nhiều thì có thể trẻ có những bệnh lý về răng như sâu răng. Nên đưa trẻ đi khám răng nếu trẻ bị đau và nên duy trì việc khám răng định kỳ.

Nếu phụ huynh phát hiện thấy trẻ có những vết mòn trên bề mặt răng, nên đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa răng trẻ em. Có thể bác sĩ sẽ mài chỉnh răng để các răng ăn khớp với nhau hơn hoặc làm một máng nhựa mềm, thường mang trong miệng vào buổi tối, để ngăn trẻ nghiến răng hoặc giữ cho răng trẻ không bị mòn đi.

Vài lưu ý

Cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện với trẻ trước khi ngủ để biết những việc gì đã xảy ra trong ngày với trẻ, điều gì làm trẻ cảm thấy căng thẳng, sợ hãi hay giận dữ. Điều này có thể giúp giải quyết các nguyên nhân tâm lý khiến trẻ nghiến răng.

Quan trọng hơn là việc trò chuyện làm cho trẻ cảm thấy rằng bạn đang quan tâm đến trẻ, đồng thời cũng giúp trẻ không nhớ đến việc nghiến răng.

Những yếu tố nào gây nên chứng nghiến răng?

Thực ra, nguyên nhân và các yếu tố ảnh hưởng đến hiện tượng nghiến răng này cho đến nay vẫn chưa được xác định rõ ràng. Có 2 nguyên nhân chính thường liên quan đến tật nghiến răng ở trẻ em:

• Do các răng hàm trên và hàm dưới mọc lệch lạc, răng không thẳng hàng, không khít khi khép 2 hàm răng sẽ dẫn đến chỗ tiếp xúc giữa 2 hàm răng không tốt, không ăn khớp nhau làm trẻ khó chịu. Theo phản xạ, hai hàm răng sẽ có xu hướng cọ xát vào nhau, nghiến chặt lại và nghiến răng sẽ làm trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
• Stress: nguyên nhân tâm lý cũng có thể làm trẻ cảm thấy lo âu, căng thẳng, kích động hay xúc cảm quá mức. Nghiến răng được xem là phản ứng đối với sự căng thẳng thần kinh và phần lớn là ở những trẻ có hệ thần kinh dễ bị kích thích. Ví dụ như trẻ đang lo lắng về bài kiểm tra, trẻ cãi nhau với anh chị em hay trẻ bị cha mẹ trách mắng kéo dài. Yếu tố tâm lý này cũng gây nên hiện tượng nghiến răng. Ban đêm, khi ngủ, stress có thể gây nên một áp lực đối với răng, làm hai hàm răng nghiến chặt vào nhau.

Các triệu chứng nghiến răng ở trẻ em

Đa số trẻ bị nghiến răng chỉ thấy có triệu chứng nghiến hay cắn chặt răng trong lúc ngủ. Hiện tượng nghiến răng thường xuyên như vậy có thể không làm ảnh hưởng gì đến sức khỏe của trẻ.

Tuy nhiên, cũng có trường hợp trẻ nghiến răng mạnh đến mức có thể:

• Nghiến hay cắn chặt răng có thể gây ra tiếng ken két trong lúc ngủ.
• Mòn răng: tùy mức độ nghiến răng, thời gian nghiến răng và độ cứng mô răng mà mức độ mòn răng là nhiều hay ít. Mặt tiếp xúc của răng bị mòn thấp xuống trở nên phẳng dẹt. Một số trẻ nghiến các răng mạnh đến nỗi làm vỡ men bờ cắn ở mặt ngoài răng trước dưới và mặt trong răng trước trên.
• Những trường hợp nặng, men răng bị mòn, để lộ phần lớp ngà bên trong làm trẻ tăng nhạy cảm với thức ăn nóng và lạnh.
• Trẻ có thể bị nhức đầu âm ỉ mỗi sáng thức dậy.
• Đau tai do co thắt mạnh cơ hàm.
• Co, căng và đau cơ hàm.
• Rối loạn cơ và khớp thái dương hàm (cử động khó hoặc phát tiếng kêu).

Nghiến răng có để lại hậu quả?

Nếu trẻ bị nghiến răng mãn tính sẽ rất có hại cho răng, việc mọc răng và cơ hàm. Răng sẽ bị mòn, hiện tượng này làm cho những thức ăn có acid và đường bám vào răng nhiều hơn và sâu răng sẽ phát triển. Ngoài ra, tình trạng nghiến răng kéo dài có thể đưa đến những hậu quả xấu tới các hệ thống nhai như: hệ thống răng, cơ hàm và khớp thái dương hàm, có thể dẫn đến gãy răng của trẻ, trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến biến đổi hình dạng khuôn mặt của trẻ.

Trẻ nghiến răng kéo dài bao lâu?

Đa số các trẻ sẽ hết nghiến răng khi các răng sữa được thay thế bởi các răng vĩnh viễn. Tuy nhiên, cũng có trường hợp trẻ tiếp tục nghiến răng, nhất là khi do nguyên nhân tâm lý, trẻ sẽ hết nghiến răng khi sự căng thẳng thần kinh bị loại bỏ.

Làm gì để giúp trẻ bị nghiến răng?

Hiện tượng nghiến răng thường xuyên có thể không làm ảnh hưởng gì đến sức khỏe của trẻ. Nghiến răng nếu chỉ nhẹ thôi thì không cần chữa trị, các bậc cha mẹ không nên quá lo lắng vì hầu hết trẻ sẽ tự bỏ tật nghiến răng.

Có nhiều biện pháp điều trị nghiến răng nhưng cho đến nay vẫn chưa có một biện pháp hay loại thuốc nào đặc hiệu chữa được tật nghiến răng.

Nếu các bậc cha mẹ phát hiện thấy trẻ có những vết mòn trên bề mặt răng, nên đưa trẻ đi khám BS. Răng Hàm Mặt để kiểm tra, đánh giá tình trạng khớp cắn. Có thể bác sĩ sẽ mài những điểm cộm của răng, mài chỉnh các răng để các răng ăn khớp với nhau hơn hoặc làm một máng nhựa mềm cho trẻ mang trong miệng vào buổi tối, để ngăn trẻ nghiến răng hoặc giữ cho răng trẻ không bị mòn đi. Tác dụng của máng mặt nhai nhằm ngăn chặn sự phá hoại răng do nghiến, làm giảm khả năng mòn răng và gãy nứt răng do nghiến răng gây ra. Ngoài ra, máng mặt nhai cũng làm giảm tình trạng co thắt của các cơ nhai.

Cho đến nay, máng mặt nhai vẫn là phương pháp chính trong điều trị nghiến răng trên thế giới, hiện tượng nghiến răng có thể giảm bớt. Tuy nhiên, không phải máng nhai lúc nào cũng hiệu quả trong tất cả các trường hợp nghiến răng.

Đối với những trẻ bị nghiến răng do stress, cách chữa nghiến răng là tìm ra nguyên nhân gây nên lo âu, stress cho trẻ. Chỉ cần cân bằng trạng thái tâm lý, tình cảm, thoải mái tâm trí là có thể giúp trẻ giảm bớt nghiến răng.

Một số trẻ vào ban đêm chơi quá nhiều trước khi ngủ, căng thẳng thần kinh cũng sẽ nghiến răng. Hoặc có một sự việc nào đó, trẻ bị cha mẹ trách mắng kéo dài khiến trẻ bị sợ hãi, lo âu… cũng là nguyên nhân dẫn đến tật nghiến răng của trẻ.