Mặc dù estrogen có mặt trong cơ thể chúng ta không nhiều, nhưng nó có những vai trò rất lớn đối với sức khỏe. Thiếu estrogen hay thừa estrogen đều có thể gây ra bệnh tật. Tuy nhiên, có phải cứ thiếu là cần bổ sung ngay hay không?
Nhận biết thiết hụt nội tiết tố estrogen
Thiếu hụt nội tiết tố có thể được nhận biết bằng một số biểu hiện lâm sàng.
Khía cạnh sức khỏe. Cơ thể không có sức sống, mệt mỏi, chậm chạp, kém nhanh nhẹn; khả năng ghi nhớ, tập trung kém dần; tính tình thay đổi (dễ cáu giận, bực tức, có lúc lại hay tủi thân, buồn vô cớ); người nóng, đổ mồ hôi, gặp các cơn bốc hỏa; chất lượng giấc ngủ suy giảm, vv.
Nếu đang ở độ tuổi sinh sản còn có thể gặp triệu chứng rối loạn kinh nguyệt, khó thụ thai, thiếu sữa khi nuôi con.
Khía cạnh sắc đẹp. Da lão hóa, khô sạm, xỉn màu, xuất hiện nếp nhăn khiến mặt kém sắc. Tóc khô xơ, dễ gãy rụng. Tỉ lệ mỡ trong cơ thể tăng (đặc biệt ở vùng hông, đùi, eo, dưới cánh tay)
Khía cạnh sinh lý. Ham muốn tình dục thấp; âm đạo ít tiết dịch khiến quan hệ vợ chồng khó khăn, khó đạt khoái cảm.
Chẩn đoán chính xác
Khi đi khám, ngoài việc nhận biết thiếu hụt estrogen bằng các biểu hiện lâm sàng như ở trên, các bác sĩ có thể chẩn đoán một cách chính xác hơn bằng biện pháp xét nghiệm nội tiết tố. Trong một số trường hợp, nếu nghi ngờ các vấn đề y tế khác, bác sĩ cũng có thể cho bạn làm thêm một số xét nghiệm, kiểm tra khác.
Sau khi xét nghiệm, bác sĩ sẽ dựa vào các chỉ số để đánh giác chính xác xem bạn có đang thiếu estrogen hay không. Giá trị bình thường của estrogen trong máu và nước tiểu thay sẽ đổi tùy theo phòng xét nghiệm (liên quan với phương pháp định lượng, thuốc thử và máy xét nghiệm). Về cơ bản, nếu kết quả nồng độ của bạn thấp hơn trong khoảng bình thường thì tức là bạn đang thiếu hụt estrogen.
Phạm vi bình thường của estrogen trong máu qua từng thời kì như sau:
- Trước khi dậy thì: < 20 pg/mL hay < 73 pmol/L.
- Từ dậy thì đến tiền mãn kinh: 23 – 261 pg/mL hay 84 -1325 pmol/L
- Từ mãn kinh về sau: < 340 pg/mL hay <110 pmol/L
Có phải cứ thiếu estrogen là cần bổ sung?
Về lý thuyết. việc bổ sung estrogen có thể làm giảm nhanh các triệu chứng lâm sàng và các vấn đề sức khỏe, đây cũng là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, không phải bạn cứ thấy các triệu chứng thiếu hụt thì mua thuốc bổ sung về uống. Bởi:
- Thứ nhất, việc sử dụng thuốc cần có sự chỉ định của bác sĩ. Bởi đây là nhóm thuốc có tính chất phức tạp, việc bổ sung sai có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Không chỉ là những tác dụng phụ nhẹ như buồn nôn, đau đầu, chướng bụng mà còn có thể kích hoạt cả tế bào ung thư tăng trưởng.
- Thứ hai, không phải phụ nữ nào cũng có thể sử dụng được phương pháp bổ sung nội tiết tổng hợp. Có một số trường hợp chống chỉ định với phương pháp này, nếu bạn nằm trong nhóm đó mà lại tự ý dùng thuốc, hậu quả để lại sẽ không thể lường trước được.
Bổ sung estrogen thế nào cho an toàn?
Để bổ sung estrogen an toàn, đầu tiên cần xác định được nguyên nhân gây thiếu hụt estrogen.
Ở phụ nữ trẻ (dưới 40 tuổi), nguyên nhân thiếu nội tiết tố có thể là do:
- Lối sống: tập thể dục quá mức, rối loạn ăn uống
- Bệnh tật: tuyến yên suy giảm hoạt động, suy buồng trứng sớm (do di truyền hoặc độc tố), hội chứng tớc-nơ, bệnh thận mãn tính
- Di truyền: tiền sử gia đình có bà hay mẹ bị thiếu estrogen.
Ở phụ nữ trên 40 tuổi, nguyên nhân thiếu hụt estrogen có thể là gdo:
- Giai đoạn tiền mãn kinh. Đây là giai đoạn có sự biến thiên rất lớn các nội tiết tố trong cơ thể, lúc tăng cao, lúc xuống thấp
- Giai đoạn mãn kinh. Nội tiết tố suy giảm mạnh cho đến khi buồng trứng hoàn toàn ngừng hoạt động.
Mặc dù quá trình suy giảm estrogen thường gặp ở phụ nữ độ tuổi sau 35, nhưng thực tế hiện nay, do sự phát triển quá nhanh của cuộc sống hiện đại, biểu hiện của thiếu nội tiết tố estrogen có thể bộc lộ ra ngay khi bạn chỉ mới 30.
Dựa vào các nguyên nhân này, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị, bổ sung thích hợp.
Nếu thiếu hụt mức độ nhẹ. Thông thường ở trường hợp nhẹ bạn chỉ cần bổ sung estrogen qua chế độ ăn uống, chú ý thêm vào bữa ăn các loại thực phẩm giàu estrogen; đồng thời xây dựng lại một chế độ làm việc – nghỉ ngơi khoa học, tránh xa stress; tập luyện thể dục thể thao đều đặn.
Nếu thiếu hụt mức độ nặng, ảnh hường tới cuộc sống. Với trường hợp nặng, sau khi thăm khám cụ thể, bác sĩ có thể cho bạn bổ sung estrogen bằng liệu pháp nội tiết tố. Liệu pháp này cần cá nhân hóa cho từng bệnh nhân, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và mục đích điều trị. Liệu pháp này có sẵn dưới nhiều dạng như: tiêm, uống, thuốc xịt, gel, viên đặt âm đạo, vv.
Nhưng như chúng ta đã nói ở trên, phương pháp này có thể gây ra một số tác dụng phụ. Theo PGS.TS Nguyễn Thượng Dong – Nguyên Viện trưởng Viên Dược liệu Trung ương:
Hiện nay, để hạn chế tối đa các tác dụng phụ do liệu pháp bổ sung estrogen tổng hợp, việc sử dụng thảo dược giúp cơ thể tự sản sinh estrogen là hướng đi an toàn, hiệu quả. Ưu điểm của phương pháp này là estrogen nguồn gốc thực vật sẽ tự đào thải khỏi cơ thể nếu dư thừa, giúp nồng độ estrogen trong cơ thể luôn ở nồng độ hợp lý.
GS cũng cho biết thêm, hiện nay Sâm tố nữ chính là loại thảo dược thu hút được sự chú ý của giới khoa học, bởi người ta phát hiện ra rằng loài thảo dược này có chứa Deoxymiroestrol hoạt tính mạnh gấp 10.000 isoflavone trong đậu nành. Ngoài ra, nó còn chứa ít nhất 17 hoạt chất khác có tác dụng tương tự estrogen.
Tại Việt Nam, Sâm tố nữ mọc tự nhiên tại một số tỉnh phía Bắc như Sơn La, Tuyên Quang, Yên Bái, và một số huyện miền núi thuộc Nghệ An, Thanh Hóa. Tuy nhiên, Sâm tố nữ hiện nay không được bán dưới dạng nguyên liệu thô (chi tiết: Sâm tố nữ bán ở đâu?).
Để nâng cao hiệu quả Sâm tố nữ nội địa, Viện Hóa học – Viện Hàn Lâm Khoa học công nghệ Việt Nam đã xây dựng thành công quy trình chiết xuất, phân lập các hoạt chất chính trong Sâm tố nữ và ứng dụng vào sản xuất, và Sâm Nhung Tố Nữ Tuệ Linh chính là sản phẩm được phát triển từ đề tài “Tác dụng của Sâm Tố nữ đối với sắc đẹp và Sinh lý nữ” của PGS.TS. Nguyễn Thượng Dong – Nguyên viện trưởng Viện Dược Liệu.
Sản phẩm có tác dụng hỗ trợ tăng cường nội tiết tố nữ; hỗ trợ làm giảm các triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh (mất ngủ, suy giảm sinh lý, bốc hỏa); hỗ trợ bồi bổ nguyên khí, làm trẻ hóa cơ thể; hỗ trợ làm giảm nếp nhăn trên da, giúp da đẹp mịn màng, sắc mặt hồng hào.
Để tìm hiểu thêm sản phẩm, bạn có thể xem: TẠI ĐÂY