Thông tin hai em nhỏ bị chết ngạt nước tại hồ bơi của một khách sạn ở Vũng Tàu ngày 4.4 vừa qua đã làm nhiều phụ huynh có con nhỏ thấy lo lắng.
Từ đầu năm đến nay, hai bệnh viện Nhi Đồng 1 và Nhi Đồng 2 (TP.HCM) cũng đã tiếp nhận trên mười ca trẻ bị ngạt nước trong lúc đi tắm ở sông, suối, hồ bơi công cộng và tại nhà, trong đó có nhiều trường hợp trẻ chết ngạt do không được người thân sơ cứu đúng cách khi xảy ra tai nạn.
Ngạt nước là tình trạng nạn nhân bị ngạt do hít phải nước khi chìm trong nước. Tuy nhiên có một số người bị ngạt do sự co thắt thanh quản.
Sơ cứu tại chỗ quyết định sự sống
Sơ cứu tại chỗ và đúng kỹ thuật là quan trọng nhất, quyết định đến sự sống còn và khả năng bị di chứng não của nạn nhân. Cần lưu ý, một người đã ngưng thở chỉ sống thêm được khoảng năm phút, do vậy phải hành động nhanh và bằng mọi cách hà hơi thổi ngạt ngay. Tốt nhất là cấp cứu thổi ngạt ngay khi vừa đưa đầu người bị nạn lên khỏi mặt nước, trước khi đưa vào bờ. Đặt nạn nhân nằm ở chỗ khô ráo, thoáng khí. Nếu bất tỉnh, kiểm tra xem còn thở không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực. Nếu lồng ngực không di động tức là nạn nhân đã ngưng thở, đầu tiên hãy thổi ngạt miệng qua miệng hai cái chậm. Cách thổi, đặt hai ngón tay dưới cằm nạn nhân, nâng ngửa lên, tay kia bịt mũi nạn nhân, hít một hơi thật sâu, áp miệng vào miệng nạn nhân thổi mạnh. Nếu sau khi thổi ngạt, nạn nhân vẫn chưa thở lại được hoặc còn tím tái và hôn mê thì xem như tim của nạn nhân đã ngưng đập, cần ấn tim ngoài lồng ngực ngay. Ấn vào vùng nửa dưới xương ức theo cách sau:
- Trẻ dưới một tuổi: dùng hai ngón tay cái ấn ở vị trí giữa và dưới đường nối hai đầu vú một khoát ngón tay (tức khoảng bằng bề ngang một ngón tay).
- Trẻ từ 1 – 8 tuổi: dùng một bàn tay ấn vào phía trên mỏm ức hai khoát ngón tay.
- Trẻ hơn tám tuổi và người lớn: dùng hai bàn tay đặt chồng lên nhau, ấn vào phía trên mỏm ức hai khoát ngón tay.
Phối hợp ấn tim và thổi ngạt theo tỷ lệ 5/1 (với trẻ dưới tám tuổi) hoặc 15/2 (với trẻ trên tám tuổi hoặc người lớn). Vẫn phải tiếp tục thực hiện các động tác cấp cứu này trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế, cho đến khi tự thở lại được hoặc chắc chắn người đó đã chết. Nếu lồng ngực còn di động, tức còn tự thở, hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn, nghĩa là cho nằm nghiêng một bên để nếu có nôn ói thì chất nôn dễ thoát ra ngoài, không trào ngược vào phổi gây viêm phổi.
Những cách sơ cứu phản khoa học
Phần lớn người bị nạn chết hoặc bị di chứng não do thiếu oxy vì không được sơ cứu kịp thời hay làm không đúng cách trước khi đưa đến cơ sở y tế. Do đó, cần tránh những cách xử trí sau:
- Xốc nước: động tác dốc ngược để xốc nước là không cần thiết và không nên thực hiện vì thông thường nước vào phổi rất ít, sẽ được tống xuất ra ngoài khi nạn nhân tự thở lại. Việc xốc nước còn làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt và làm tăng nguy cơ hít sặc nước vào phổi.
- Dang tay, ép ngực: động tác sơ cứu dang hai tay nạn nhân sang hai bên rồi ép vào ngực để ấn tim mà không thổi ngạt cũng không nên thực hiện vì không hiệu quả.
- Hơ lửa hoặc lăn lu nạn nhân: để nạn nhân nằm vắt ngang qua lu rồi đốt lửa phía trong lu vì nghĩ sẽ giúp làm ấm người bị nạn. Cách này làm tình trạng nặng thêm vì họ có thể bị phỏng và quan trọng nhất là làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt.
