Hỏi: Tôi bị nghẹt mũi cách đây gần 2 năm rồi, nghi là viêm xoang, nhất là buổi tối không thở được nên phải dùng thuốc nhỏ mũi rhinex 0,5%o. Hầu như ngày nào, đêm nào tôi cũng phải nhỏ thuốc. Nay tôi xây dựng gia đình và đang mang thai được 2 tháng. Từ khi có thai, mỗi lần nhỏ thuốc vào mũi là trong bụng tôi cồn cào khó chịu. Mong quý báo cho biết: 2 tháng qua tôi dùng thuốc có ảnh hưởng tới thai không?
Trả lời: Thuốc nhỏ mũi rhinex bạn dùng là biệt dược của naphazolin. Naphazolin có đến hơn 50 tên thương mại (gọi là biệt dược) như: rhinex, rhinazin, privine, proculin, vasoclear… Nó là dung môi pha sẵn có 0,5%o hoặc 0,1% dược chất naphazolin, một loại thuốc chống nghẹt mũi có tác dụng nhanh và kéo dài hơn một số thuốc khác, hiện đang được nhiều người ưa dùng. Naphazolin có tác dụng làm giải phóng adrenalin, gây co mạch tại chỗ giảm phù nề niêm mạc nên có tác dụng thông mũi làm dễ thở ngay. Naphazolin không ghi chống chỉ định với phụ nữ có thai, mà chỉ chống chỉ định đối với người tăng huyết áp, mạch nhanh và trẻ nhỏ… Thuốc có tác dụng tại chỗ, nhưng dùng nhiều cũng có thể hấp thu qua niêm mạc mũi gây tác dụng toàn thân làm nhức đầu, hồi hộp, nhịp tim nhanh, kích động lo lắng… Một điều rất quan trọng là không được dùng naphazolin liên tục quá 3 ngày. Sử dụng nhiều lần trong ngày hoặc dùng liên tục trên 1 tuần rất có thể gây ra tình trạng quen thuốc, chẳng những không còn tác dụng chống xung huyết, mà còn gây “xung huyết hồi phát” làm cho nghẹt mũi nhiều hơn. Mạch máu cung cấp ôxy đến các mô nếu dùng nhiều thuốc co mạch naphazolin, hoặc các thuốc gây co mạch khác dễ xảy ra tình trạng giảm ôxy ở tổ chức trong cuốn mũi từ đó dẫn đến phù nề. Và phù nề trong hốc mũi sẽ gây ra nghẹt mũi, lại phát sinh nhu cầu phải nhỏ thuốc, cứ thế dần dần sẽ trở thành một vòng luẩn quẩn không lối thoát, mà tất yếu là hiệu lực của thuốc cứ ngắn dần, thậm chí không tác dụng. Ngoài ra, nếu dùng thuốc nhỏ mũi lâu ngày còn có thể gây ra các hậu quả như viêm teo mũi, thủng vách ngăn… Chỉ nghẹt mũi thôi, chưa thể kết luận là viêm xoang. Bởi triệu chứng phổ biến nhất của viêm xoang là nhức đầu, các triệu chứng khác gồm có nghẹt mũi, mệt mỏi, ho, hơi thở hôi và nước mũi đặc có màu. Bạn cần ngừng ngay việc lạm dụng naphazolin và đi khám ở chuyên khoa tai mũi họng. Qua thăm khám, thầy thuốc sẽ tìm ra nguyên nhân bệnh: ví dụ viêm mũi dị ứng hoặc không dị ứng (viêm mũi vận mạch) đã bị nhiều năm dẫn tới phì đại cuốn mũi khiến thường xuyên nghẹt mũi. Hoặc vẹo vách ngăn làm cho mũi bị chật… Khi tìm ra đúng nguyên nhân, thầy thuốc sẽ có biện pháp điều trị hiệu quả.
BS. Vũ Hướng Văn – Theo Sức Khỏe & Đời Sống
