Mang thai là niềm hạnh phúc vô bờ bến của người phụ nữ nhưng sau niềm vui ấy, nhiều lúc mẹ sẽ băn khoăn mình ăn thứ này có được không, làm việc này có tốt không, làm thế nào để đảm bảo sức khỏe khi mang thai…?
Một số hướng dẫn sau đây sẽ giúp mẹ biết những điều nên tránh khi mang thai:
Thực phẩm
… hãy cho phô mai xanh vào “danh sách đen”.
Phô mai xanh, chẳng hạn như Stilton và Roquefort cũng như phô mai mềm có vỏ thô mốc như Brie không được các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng khuyên dùng cho phụ nữ có thai. Chúng có thể chứa vi khuẩn Listeria gây bệnh Listeriosis. Đây là chứng bệnh cúm nghiêm trọng có thể dẫn đến sẩy thai, do đó các mẹ nhớ ngừng sử dụng các loại phô mai này trong thời gian mang thai để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Thay vào đó mẹ vẫn có thể sử dụng các loại phô mai khác để cung cấp thêm protein và canxi cho bé.
… bỏ qua các món ăn được chế biến từ gan.
Gan là thực phẩm chứa nhiều vitamin A. Tuy nhiên nếu mẹ bổ sung quá nhiều vitamin A trong thời gian mang thai có thể độc hại cho bé và có khả năng gây dị tật bẩm sinh. Các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng khuyên mẹ hãy tránh ăn gan và pa-tê gan, một khi mẹ bổ sung lượng vitamin A gấp 4 lần cho phép nghĩa là mẹ đang đặt bé vào nguy hiểm, điều này rất dễ xảy vì gan là thực phẩm phổ biến.
… tránh ăn trứng lòng đào.
Ăn trứng sống và trứng lòng đào đi kèm với nguy cơ nhiễm khuẩn salmonella. Trong thời kỳ mang thai, thật tệ nếu các mẹ mắc phải điều này, triệu chứng dễ nhận thấy là tiêu chảy khiến mẹ mất chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của trẻ. Mẹ cũng nên cẩn thận đối với trứng sống trong các món ăn như mousse chocolate hay sốt mayonnaise. Trứng chứa hàm lượng protein cao, dù vậy, mẹ chỉ nên ăn tối đa 5 lần một tuần và nhớ đảm bảo đã đun chín trước khi ăn.
… giảm lượng caffeine.
Khó để loại bỏ hoàn toàn caffeine khỏi khẩu phần ăn tuy nhiên việc giảm bớt thật sự cần thiết. Một vài nghiên cứu sơ bộ cho thấy tiêu thụ lượng caffeine vượt quá mức cho phép làm tăng nguy cơ sẩy thai. Cà phê, sô cô la đen, trà cũng như coca đều chứa lượng lớn caffeine. Nếu như các mẹ nghiện sô cô la hãy thử sô cô la được làm từ hạt carob – một loại thức uống sô cô la. Caffeine cũng có thể coi như một loại thuốc giảm đau. Uống 200mg magie khi mang thai sẽ đem đến tác dụng tương tự. Đây là một chất làm giãn cơ, có tác dụng ngăn ngừa đau nhức, đau đầu do căng thẳng. Paracetamol cũng là sự lựa chọn an toàn nhất nếu các mẹ thực sự cần thuốc giảm đau.
…giảm lượng cồn.
Có nhiều lời khuyên khác nhau về việc nên hay không nên uống rượu trong thời kỳ mang thai. Nhưng đã có những nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa rượu và nguy cơ sẩy thai, do đó, các mẹ nên ngừng hoặc uống không quá 3 ly rượu nhỏ (tương đương 500ml) mỗi tuần. Mẹ cũng có thể thay thế rượu bằng thức uống Aqua Libra. Đó là đồ uống được pha trộn giữa nước ép trái cây và thảo dược, mẹ vẫn có thể thưởng thức một ly sâm – banh mà lại tốt cho sức khỏe.
…tránh ăn các loại cá lớn.
Các nghiên cứu cho thấy rằng gần như tất cả các loại cá đều có chứa thủy ngân. Nếu mẹ tiêu thụ một lượng lớn thủy ngân sẽ gây hại cho thai nhi. Phụ nữ mang thai không nên ăn cá cờ, cá mập hoặc cá kiếm. Cá ngừ đóng hộp chứa ít thủy ngân nhưng các mẹ cũng chỉ nên ăn hai hộp mỗi tuần. Đa phần loại cá nào càng lớn càng chứa hàm lượng thủy ngân cao, do đó, các mẹ nên ăn các loại cá nhỏ. Các mẹ cũng nên ăn các loại cá chứa nhiều chất omega-3 cần thiết cho sự phát triển của não và cột sống của trẻ như cá hồi, cá thu… khoảng 3 lần mỗi tuần.
Dược phẩm
…thận trọng với thuốc giảm đau.
Chọn thuốc giảm đau phù hợp với mẹ trong thời kỳ mang thai phải phụ thuộc vào từng hoàn cảnh, theo chỉ dẫn của bác sĩ. Các bác sĩ khuyên phụ nữ có thai nên tránh uống aspirin và ibuprofen vì hai loại thuốc này can thiệp vào cơ chế đông máu khiến các mẹ dễ bị chảy máu hơn. Paracetamol là thuốc giảm đau an toàn khi mang thai, tuy nhiên các mẹ nên hạn chế sử dụng với liều lượng vừa phải, dưới 4g một tuần (tương đương 8 viên/tuần)
…không dùng các thuốc chữa chứng ợ chua không có trong đơn thuốc.
Một số thuốc khắc phục chứng ợ chua ngoài danh mục như các chất kim loại có thể gây hại cho bé nếu sử dụng với liều lượng lớn. Ngoài ra các có một số loại thuốc được gọi là thuốc ức chế bơm proton, chẳng hạn như Losec, có tác dụng ngăn chặn sự sản xuất axit trong dạ dày. Tuy nhiên, loại thuốc này có nguy cơ cản trở các cơ trong tử cung, làm tăng khả năng sẩy thai. Thay vào đó, các mẹ nên sử dụng các thuốc khắc phục chứng ợ chua có nguồn gốc từ rong biển để đảm bảo an toàn.
…ngừng sử dụng thuốc ho.
Một số nghiên cứu đã chứng minh các loại thuốc chữa ho và cảm lạnh có thể ảnh hưởng đến huyết áp của mẹ. Huyết áp cao làm tăng nguy cơ sinh non hoặc sẩy thai. Nó cũng là một triệu chứng của tiền sản giật, vì vậy huyết áp cao cũng là một dấu hiệu cảnh báo các mẹ cần chú ý.
… thuốc nhuận tràng.
Trên thị trường hiện nay có hai loại thuốc nhuận tràng. Thuốc nhuận tràng thẩm thấu, ví dụ như chất xơ, làm cho phân mềm hơn và là thuốc điều trị an toàn chứng bệnh táo bón trong thai kỳ. Ngoài ra còn có thuốc nhuận tràng kích thích khiến các cơ đường ruột hoạt động nhiều hơn tuy nhiên loại thuốc này có thể gây ra sẩy thai. Các mẹ chỉ nên dùng một liều nhỏ hai tuần một lần.
… không sử dụng các thuốc chữa cảm cúm.
Nhiều thuốc chữa bệnh cúm có chứa codeine, loại chất có thể ảnh hưởng đến nhận thức của bé, khiến trẻ phát triển chậm khả năng ngủ, thức dậy và hít thở. Các loại thuốc kháng histamine cũng có ảnh hưởng tương tự. Các mẹ nên nói chuyện với bác sĩ để tìm ra biện pháp chữa trị an toàn, phù hợp cho mẹ.
…tránh xa chất nicotine.
Có vẻ khó khi thuyết phục một người nghiện thuốc lá từ bỏ nó ngay khi đang mang thai. Tuy nhiên, những ảnh hưởng của nicotine đối với thai nhi đã được đề cập trong rất nhiều nghiên cứu, vì vây, các mẹ cần từ bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt. Các bác sĩ cho biết thêm, nếu các mẹ đang cố gắng bỏ thuốc lá trong thời kỳ mang thai, mẹ sẽ cần loại thuốc hạn chế tác hại của nicotine nhưng biện pháp này chỉ có tác dụng trong một thời gian ngắn vì nicotine sẽ ảnh hưởng đến thai nhi qua máu của mẹ.
… kiểm tra đơn thuốc.
Nếu mẹ đang dùng thuốc theo đơn của bác sĩ, khi biết mình mang thai hãy nói chuyện với bác sĩ để có hướng dẫn chi tiết. Với một vài loại thuốc ví dụ như thuốc trị chứng bệnh động kinh, bác sĩ sẽ khuyên mẹ nên dừng uống theo đơn và đưa ra một biện pháp phù hợp và an toàn hơn cho mẹ và bé.
Mỹ phẩm và các phương pháp làm đẹp
… tạm biệt thuốc nhuộm da
Mối quan tâm chính của người tiêu dùng đối với các sản phẩm nhuộm da nâu là liệu thành phần hoạt tính của chúng – dihydroxyaceton (DHA) có khả năng thâm nhập vào da hay không. Vì vậy, một số nhà cung cấp các sản phẩm chăm sóc sức khỏe khuyên các mẹ chỉ nên sử dụng các sản phẩm nhuộm da sau 3 tháng đầu của thai kỳ, hạn chế ảnh hưởng của DHA đối với sự phát triển của trẻ.
… tẩy lông an toàn.
Wax, cạo hay nhổ lông đều có thể áp dụng trong thời kỳ mang thai, nhưng các mẹ cần chú ý bởi độ nhạy cảm với cơn đau sẽ tăng lên, đặc biệt là càng gần kề với ngày sinh. Tránh tẩy lông bằng hóa chất bởi các hóa chất trong kem và thuốc tẩy lông có thể ngấm vào da của mẹ và làm tổn hạn tới bé.
… kiểm tra kem dưỡng da.
Trong thời gian mang thai, các mẹ không nên dùng các sản phẩm làm đẹp có chứa parabens, chất hóa dầu và sunphat. Những hóa chất này được tìm thấy trong các loại kem và dầu gội và có thể hấp thụ qua da, cản trở sự phát triển của trẻ. Tuy vậy các mẹ vẫn có thể tìm thấy những sản phẩm dưỡng thể tự nhiên không bao gồm các thành phần này.
…màu tóc tự nhiên là tốt nhất.
Một số chuyên gia đang lo lắng về những ảnh hưởng của hóa chất trong thuốc nhuộm tóc nếu chúng được hấp thụ qua da. Vì vậy, nếu các mẹ muốn nhuộm tóc hãy tìm các loại thuốc nhuộm có nguồn gốc thực vật. Hãy thử Naturtint Reflex, loại thuốc nhuộm tóc với thành phần từ thiên nhiên không chứa hóa chất độc hại. Nếu các mẹ vẫn muốn sử dụng loại thuốc nhuộm tóc có chứa hóa chất, hãy nhớ đeo găng tay và thực hiện trong một căn phòng thoáng mát, tránh tiếp xúc với hóa chất càng ít càng tốt nhé.
… kiểm tra các loại tinh dầu.
Tinh dầu cung cấp lợi ích tuyệt vời khi mang thai song mẹ vẫn cần chú ý khi sử dụng để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả tốt nhất. Ví dụ như tinh dầu hoa oải hương là sự lựa chọn tuyệt vời giúp mẹ ngủ ngon và dưỡng ẩm cho da khô trong khi tinh dầu cây clary và hương thảo có thể gây ra các cơn đau đẻ.
… thay đổi thói quen massage.
Các bác sĩ khuyên mẹ tránh massage trong ba tháng đầu của thai kỳ sẽ làm giảm nguy cơ sẩy thai. Từ tuần 20 của thai kỳ, mẹ rất khó nằm ngửa trong thời gian dài, trọng lượng của bé sẽ gây áp lực lên tĩnh mạch chủ (một trong các mạch máu chính) làm ảnh hưởng đến huyết áp của mẹ. Các mẹ cũng nên thuê một chuyên gia massage trước khi sinh vì họ sẽ biết đâu là nơi an toàn để tạo áp lực khi massage.
Hoạt động hàng ngày
…tập thể dục nhẹ nhàng.
Các bác sĩ khuyên mẹ nên tiếp tục tập thể dục nhưng đừng lạm dụng nó. Nếu mẹ cảm thấy mình như sắp ngất khi tập thể dục, hãy dừng lại nếu không máu sẽ đổ xô đến các bộ phận có nhu cầu của cơ thể mẹ và làm giảm lượng oxi cung cấp cho bé. Nếu mẹ tập nhẹ nhàng kết hợp nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục sẽ rất tốt cho mẹ và bé.
…giảm bớt công việc nội trợ.
Mẹ vẫn có thể vệ sinh và lau dọn nhà cửa khi mang thai nhưng phải rất cẩn thận khi đứng trên bậc thang bởi mẹ không thể giữ thăng bằng tốt như bình thường. Một số sản phẩm làm sạch có chứa hóa chất nên mẹ cũng cần chú ý. Mẹ không cần phải tránh xa chúng hoàn toàn trừ khi mùi khiến mẹ thấy khó chịu. Xin nhắc lại một lần nữa, nếu mẹ bắt đầu cảm thấy chóng mặt như muốn ngất, đó là dấu hiệu cho thấy thai nhi có khả năng bị nguy hiểm.
… quan hệ tình dục an toàn.
Miễn là cảm thấy thoải mái, mẹ vẫn có thể quan hệ tình dục khi mang thai. Trên thực tế, theo ý kiến của các bác sĩ, quan hệ tình dục có thể là một điều tốt vì các hoocmon trong tinh dịch có thể kích hoạt các cơn đau đẻ. Các mẹ cũng đừng lo lắng bởi các hoocmon này chỉ kích hoạt khi mẹ đã sẵn sàng sinh, vì vậy mẹ không có nguy cơ sinh non nếu quan hệ tình dục an toàn khi mang thai. Một lời khuyên nữa từ bác sĩ là mẹ nên tránh quan hệ tình dục khi bị chảy máu trong thai kỳ vì điều này có thể cho thấy nhau thai đang ở vị trí thấp.
…thận trọng tại nơi làm việc.
Bà bầu không nên ở quá gần máy photocopy trong một thời gian kéo dài để tránh tác hại của hóa chất trong mực in đối với mẹ và bé. Mẹ cũng nên tránh nâng các vật nặng. Hoocmon relaxin đã giãn các dây chằng trong cơ thể của mẹ để xương chậu linh hoạt hơn, sẵn sàng cho việc sinh nở. Nâng vật nặng sẽ dễ dàng gây tổn thương đến lưng”.
… kiểm tra sức khỏe trước khi đi máy bay.
Thông thường, các mẹ có thể đi máy bay trong 6 tháng đầu của thai kỳ trừ khi mẹ mắc bệnh tiểu đường, huyết áp cao hoặc đã từng sinh non. Trong trường hợp này mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Từ tuần thứ 28 của thai kỳ, một số hãng hàng không có thể từ chối bán vé vì lo ngại mẹ chuyển dạ sớm nếu như không có sự cho phép của bác sĩ.
