Sữa mẹ là thức ăn không thể thiếu cho trẻ, nhưng không phải mọi bà mẹ đều đủ sữa cho con. Để tăng lượng sữa, mẹ có thể ăn đu đủ hầm giò heo, uống nước rong biển…
Theo thạc sĩ, bác sĩ Trần Văn Nam, Phó viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP HCM, những nguyên nhân gây thiếu sữa là mẹ ăn uống kém không đủ dinh dưỡng, mẹ bị stress tâm, thể sau sinh; do tắc ống dẫn sữa, viêm núm vú… Hai tình huống thiếu sữa mẹ thường gặp là bầu vú không căng sữa hoặc bầu sữa căng kèm cảm giác đau tức.
Bầu vú không căng sữa thường do sử dụng nhiều thuốc kháng sinh, giảm đau sau khi sinh. Nếu có bệnh lý dạ dày, mẹ thường chán ăn hoặc kém hấp thu, nên thường trong trạng thái suy nhược. Trong điều trị, mẹ cần tăng cường dinh dưỡng đủ các thành phần đạm, dầu, bột đường và các loại rau củ để có chất khoáng và vitamin. Mặt khác, lo lắng, stress sau sinh cũng ảnh hưởng đến tâm sinh lý của người mẹ. Trong trường hợp này, ngoài việc bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cần phải có sự ân cần, chăm sóc động viên của người thân, đặc biệt là chồng.
Bầu sữa căng kèm cảm giác tức, đau có nghĩa là lượng sữa đủ, nhưng có thể các ống dẫn sữa không thông do bị hẹp hoặc tắc do viêm. Tình trạng này có thể điều trị bằng biện pháp cơ học: hút, xoa, vắt với lực vừa phải, nhẹ nhàng trên vú để giúp tiết sữa. Mẹ cũng có thể sử dụng thuốc kháng viêm, đặc biệt các loại rau, quả, đậu… có tác dụng làm thuốc như: bồ ngót, rau đay, đu đủ (vừa chín), mướp hương, nghệ, gừng, các rau có lá màu xanh đậm…
Bác sĩ Trần Văn Nam cũng mách các bà mẹ một số dược liệu, rau, ngũ cốc chế biến thành những món ăn rất đơn giản giúp mẹ lợi sữa.
Cây đinh lăng lá nhỏ: Lá đinh lăng tươi nấu với cá đồng hoặc thịt nạc giúp tăng dinh dưỡng và tăng lượng sữa; rễ đinh lăng lâu năm (40 g) nấu với 6-8 g gừng tươi trị tắc tia sữa.
Đậu đỏ nấu với mè đen: Giúp nhuận trường và tăng lượng sữa.
Rong biển nấu nước uống: Cung cấp axít amin, khoáng chất, vitamin… giúp tăng lượng sữa.
Trái đu đủ (vừa chín) hầm với giò heo: Chất enzyme papain trong đu đủ giúp cải thiện tình trạng tắc tia sữa và tăng chất đạm, béo cho mẹ.
Trái mướp hương: Nấu với thịt hoặc cá giúp tăng lượng sữa và cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho mẹ.
Một số dược liệu khi nấu uống cũng giúp tăng lượng sữa hoặc dễ tiết sữa: Trái trâu cổ, cây cỏ sữa, cây thông thảo, ngó sen, tảo Spirulina…
