Tránh việc sử dụng thuốc quá hạn

Thuốc quá hạn có thể chứa độc tính, hoạt chất của thuốc theo thời gian có thể, sẽ chuyển sang một dạng hợp chất hóa học khác xa với hợp chất ban đầu và những hợp chất mới này sẽ sinh độc tính cao. Về mặt lý thuyết, độc tính này còn nguy hiểm hơn cả căn bệnh mà người sử dụng thuốc đang mắc phải. Vì vậy, bạn cần lưu ý để tránh việc sử dụng thuốc đã quá hạn.

Cũng giống như tất cả các loại hóa chất khác, dược phẩm cũng rất dễ bị biến chất theo thời gian, thuốc dạng lỏng dễ bị tách lớp, nhiễm khuẩn; thuốc dạng rắn dễ bị sứt mẻ, thậm chí là có thể tơi rã thành bột.

Tránh xa các loại thuốc đã quá hạn sử dụng.

Hạn sử dụng mà các hãng bào chế thuốc đưa ra nhằm bảo đảm nếu trước thời gian đó mà thuốc có những biểu hiện biến chất thì người tiêu dùng được hoàn trả hoặc bồi thường. Còn nếu như, sau ngày hết hạn sử dụng mà thuốc có những biến tính, biến chất thì người tiêu dùng sẽ không được bồi hoàn. Đôi khi các hãng dược phẩm cũng đã trừ hao ngày hết hạn sớm hơn nhằm bảo đảm tuyệt đối về chất lượng cũng như doanh thu.

Thế nhưng, thực tế thì vẫn có nhiều loại thuốc đã quá hạn sử dụng được ghi trên vỏ hộp. Trong một nghiên cứu do Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã thực hiện vào năm 2000 cho thấy rằng nhiều loại thuốc vẫn còn hiệu lực sau khi đã quá hạn sử dụng nhiều năm. Tuy nhiên, FDA khuyến cáo đừng bao giờ sử dụng thuốc quá hạn vì sẽ đối mặt nhiều rủi ro khôn lường cho sức khỏe.

Trước hết, đa số những thuốc hết hạn sẽ không còn nguyên hiệu lực, thậm chí có thể không còn hiệu lực. Điều này có nghĩa là thuốc sẽ không có đủ khả năng chống chọi với những chứng bệnh hoặc những rối loạn mà chúng vốn có khả năng dập tắt khi còn ở hạn sử dụng nữa.

Hơn nữa là, sử dụng thuốc đã quá hạn cũng sẽ làm cho người bệnh có một cảm giác “an toàn giả”. Cứ tưởng là sau khi đã uống thuốc thì bệnh sẽ hết nhưng thực tế, thuốc đã bị giảm tác dụng; thay vì thời gian bình phục sớm hơn thì người sử dụng vẫn còn yếu ớt, nếu uống một liều tiếp cũng là thuốc hết hạn sẽ làm bệnh có thể trở nặng thêm.

Một lý do nữa để tránh việc sử dụng thuốc quá hạn là chúng có thể chứa độc tính. Hoạt chất của thuốc theo thời gian sẽ có thể chuyển sang một dạng hợp chất hóa học khác xa với hợp chất ban đầu và những hợp chất mới này sẽ sinh độc tính rất cao. Về mặt lý thuyết, độc tính này còn nguy hiểm hơn cả căn bệnh mà người sử dụng thuốc đang mắc phải.

Có nhiều loại thuốc tuyệt đối không bao giờ được dùng khi đã quá hạn. Đó là thuốc tim mạch, nhất là nitroglycerin dùng cho bệnh đau thắt ngực, thuốc kháng đông máu như warfarin, thuốc chống động kinh, trị bệnh đái tháo đường, và các bệnh về tuyến giáp, hen suyễn…

Với các loại thuốc khác dùng để trị những bệnh thông thường, không nghiêm trọng (như thuốc giảm đau) mà vừa quá hạn sử dụng không lâu và bạn nghi ngờ không biết có thể “tận dụng” hay không thì bạn nên trao đổi với dược sĩ tại nhà thuốc. Dược sĩ sẽ nghiên cứu loại thuốc, chỉ định và các đặc tính lý hóa của thuốc để xem nó có thể sử dụng được hay không. Khi chưa hỏi dược sĩ thì tốt nhất là bạn không nên dùng.

Lưu ý: người sử dụng thuốc cũng đừng quá tin tưởng vào hạn sử dụng của thuốc. Bởi vì, cho dù vẫn còn hạn sử dụng mà cách bảo quản không thích hợp thì vẫn có thể làm thuốc giảm hoặc bị mất tác dụng. Vì vậy, cần hỏi dược sĩ cách bảo quản loại thuốc mà bạn đang sử dụng ở những điều kiện môi trường thích hợp. Không nên bỏ thuốc quá hạn xuống sông hồ, bồn cầu nhà vệ sinh… vì chúng sẽ làm ô nhiễm nguồn nước.