Nguyên nhân gây bệnh zona, triệu chứng, biến chứng thường gặp và cách điều trị

Zona là một bệnh ngoài da do Varicella – zoster virus có ái tính với da và thần kinh gây nên. Bệnh gây ra những đám mụn nước ở một bên cơ thể và hay đi theo thần kinh, tiến triển phần lớn các trường hợp là lành tính và khỏi không để lại di chứng.

Nguyên nhân gây bệnh

Varicella – zoster virus thuộc họ Herpesviridae, gây nên thủy đậu và zona. Virus gây bệnh dưới dạng những ổ tổn thương hoại tử và thoái hóa lan rộng dần kiểu “ vết dầu loang”.

Virus truyền bệnh trực tiếp từ tế bào này sang tế bào khác không qua trung gian.

Virus lây lan từ người này sang người khác qua những giọt nước nhỏ, bắn ra từ đường hô hấp và do tiếp xúc trực tiếp với tổn thương.

Các triệu chứng thường gặp:

Thời kỳ tiền triệu:

Kéo dài khoảng 3-4 ngày.

• Tăng cảm giác da, bỏng rát, sưng hạch ngoại biên.
• Đau nhức nhối như kim châm hoặc kiến cắn.
• Có thể kèm các triệu chứng toàn thân như sốt, đau đầu,…

Các triệu chứng giả cúm : sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức khắp người.

Thời kỳ toàn phát:

• Thường tổn thương một bên cơ thể.
• Tổn thương dát đỏ, xếp thành cụm, mọc lên từng chùm sát vào nhau, thường gần cột sống.
• Các mụn nước trong, đóng vảy tiết sau 6 – 10 ngày.
• Để lại sẹo giảm sắc và giảm cảm giác vùng tổn thương.
• Phối hợp với viêm rễ thần kinh: đau thần kinh liên tục với cơn đau kịch phát kèm giảm cảm giác da.
• Sau khoảng 1 – 2 tuần lễ, zona tự khỏi nếu không có bị bội nhiễm hoặc không có biến chứng.

Biến chứng:

• Xuất huyết: tiên lượng xấu.
• Đau sau zona: thường gặp ở bệnh nhân trên 50 tuổi.
• Loét giác mạc: gây mù.
• Viêm não: xuất hiện 2-4 tuần sau zona.
• Di chứng vận động hay cảm giác: rất hiếm gặp.

Điều trị

Thể nhẹ:

– Điều trị nguyên nhân: Acyclovir sử dụng trước 72h lúc bắt đầu nổi ban.

– Sát khuẩn tại chỗ: làm khô mụn nước, ngăn cản nhiễm trùng thứ phát. Bôi dung dịch Eosin 2 %, Nitrat bạc 2%, Milian.

– Giảm đau, có thể dùng kháng Histamin nếu ngứa nhiều.

– Thuốc kháng virus: kem Acyclovir khi thương tổn khô, làm vảy.

– Tránh sử dụng thuốc mỡ/kem Corticoide.

Thể nặng:

Acyclovir truyền tĩnh mạch trong 7 – 10 ngày

Điều trị triệu chứng: giảm đau, thuốc sát khuẩn.