Hen suyễn (hen phế quản) là một bệnh lý mạn tính thường gặp và sống chung với người bệnh suốt đời. Hiện nay trên thế giới có khoảng 300 triệu người bị hen suyễn, ước tính đến năm 2025 sẽ tăng lên 400 triệu người. Ở Việt Nam, tỷ lệ này chiếm khoảng 4-5% dân số. Bệnh đặc trưng bởi những cơn khó thở nghe có tiếng khò khè, thường xuất hiện khi thay đổi thời tiết hoặc tiếp xúc với dị nguyên, khói thuốc lá, thuốc lào, khói bếp than…
1. Hen suyễn là gì?
Hen là một bệnh viêm mạn tính của phế quản phối hợp giữa 3 quá trình bệnh lý: viêm, co thắt và gia tăng đáp ứng quá mức của phế quản dẫn đến 4 biểu hiện gồm khó thở, khò khè, căng lồng ngực và ho đặc biệt về đêm và sáng sớm. Những đợt này thường phối hợp với việc lan rộng nhưng rất thay đổi của sự tắc nghẽn đường dẫn khí trong phổi mà thường là hồi phục tự nhiên hay do điều trị.
2. Nguyên nhân của bệnh hen suyễn
Nhiều người sinh ra đã có cơ địa dị ứng nên rất dễ bị hen. Ở những người này, hen xảy ra do dị ứng với bụi nhà, bọ mạt, phấn hoa, cây cỏ… Ở một số người khác lại do dị ứng thực phẩm như tôm, cua, sò, hến hoặc một số loại thuốc kháng viêm không steroid. Hen cũng có thể xảy ra khi tiếp xúc với một vài loại hóa chất (SO2, NH3) hoặc một số chất khác trong môi trường sản xuất (bột mì, sợi bông). Thường trong gia đình những người này có người thân cũng bị hen, chàm, mày đay, viêm mũi dị ứng…
Có thể do nhiễm virút, nhất là virút hợp bào hô hấp, parainfluenza, cúm, vi khuẩn và các loại nấm mốc. Ngoài ra, hen suyễn cũng xảy ra khi gắng sức, khi trời lạnh, thay đổi nội tiết khi thai nghén, kinh nguyệt, người có tâm lý không ổn định và người uống rượu, hút thuốc…
3. Triệu chứng của hen suyễn là gì?
Có 4 triệu chứng chính để nhận biết hen suyễn, đó là:
– Khò khè: là triệu chứng thường gặp nhất của cơn hen. Đó là tiếng rít thường nghe được khi thở ra do âm thanh không khí tạo thành khi nó không thể đi qua phổi của bạn một cách bình thường. Tiếng rít này dễ dàng được nhận ra bởi bác sĩ của bạn hay chính bản thân bạn, đặc biệt là khi bạn bị cảm lạnh.
– Ho: Ở trẻ em và người lớn, ho có thể là triệu chứng duy nhất của hen. Đỉnh điểm là nửa đêm về sáng và bệnh nhân thường xuyên bị đánh thức bởi những cơn ho kéo dài. Ho cũng xuất hiện sau khi vận động thể lực hoặc một trận cười, trong lúc cảm lạnh, trong mùa đông giá rét. Ho rất dễ bị nhầm lẫn với những bệnh khác như viêm phế quản, viêm họng hay thậm chí được chẩn đoán là ho lao.
– Khó thở: cơn khó thở xuất hiện nhanh, khó thở chậm đặc biệt trong kỳ thở ra và xảy ra khi bệnh nhân tiếp xúc với các yếu tố gây ra cơn hen.
– Nặng ngực: trong cơn hen lồng ngực bệnh nhân căng ra, cảm giác giống như lồng ngực bị bóp chặt.
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào kể trên trong một thời gian dài, hãy tới gặp bác sĩ để làm rõ nguyên nhân.
4. Ai dễ mắc hen suyễn?
Những người dưới 18 tuổi, hút thuốc hoặc người sống trong thành phố với nhiều khói bụi là những đối tượng có nguy cơ cao nhất dễ mắc bệnh hen suyễn.
Speak Your Mind