Trẻ em và Vitamin

Các kết quả nghiên cứu tiết lộ những hậu quả của tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng ở trẻ em – không đủ chất sắt dẫn đến thiếu tập trung trong học tập, thiếu canxi làm giảm tốc độ phát triển hệ xương… Vậy nên ngày nay, những bé kén ăn không phải là đối tượng duy nhất phải sử dụng thêm vitamin và khoáng chất, cả những đứa trẻ có chế độ dinh dưỡng khỏe mạnh cũng như vậy, bởi bố mẹ của các em muốn con mình được nhận sự chăm sóc đầy đủ nhất để khôn lớn, khỏe mạnh.

Tại một hội nghị về dinh dưỡng, có người đã hỏi các chuyên gia dinh dưỡng xem liệu họ có cho con cái mình dùng vitamin và chất khoáng bổ sung hay không. Người đặt câu hỏi đã giả định rằng hầu hết sẽ trả lời không. Nhiều người trong số này đã viết sách về việc cho trẻ em ăn các loại thực phẩm bổ dưỡng kia mà, chắc chắn con của họ sẽ không cần bổ sung thêm.

Nhưng trái với suy nghĩ ấy, các chuyên gia dinh dưỡng khi được hỏi đã thú nhận có bổ sung vitamin và khoáng chất cho con – ngay cả khi chế độ ăn uống của chúng đã gần như hoàn hảo. “Rebecca con gái của tôi, 11 tuổi, có chế độ ăn uống khá lành mạnh. Nhưng tôi vẫn cho cháu dùng thêm vitamin hỗn hợp,” Althea Zanecosky, phát ngôn viên của Hiệp hội Dinh dưỡng Hoa Kỳ, cho biết. Roxanne Moore, một chuyên gia dinh dưỡng của Sở Giáo dục Maryland ở Baltimore và là mẹ của bé Cameron 3 tuổi cũng cùng quan điểm đó: “Chế độ ăn uống của Cameron không tệ, nhưng tôi vẫn cho cháu sử dụng thêm vitamin hỗn hợp mỗi ngày cho chắc chắn hơn.”

Các kết quả nghiên cứu tiết lộ những hậu quả của tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng ở trẻ em – không đủ chất sắt dẫn đến thiếu tập trung trong học tập, thiếu canxi làm giảm tốc độ phát triển hệ xương. Vậy nên ngày nay, những bé kén ăn không phải là đối tượng duy nhất phải sử dụng thêm vitamin và khoáng, cả những đứa trẻ có chế độ dinh dưỡng khỏe mạnh cũng như vậy, bởi bố mẹ của các em muốn cho chắc chắn hơn. Dẫu vậy, bọn trẻ dường như không quan tâm lắm đến việc đó. Ít nhất, để chúng chịu uống thêm thì những thực phẩm bổ sung kia cũng phải có mùi trái cây hay có hình dạng giống như nhân vật hoạt hình nổi tiếng. Một số thậm chí còn trông và có vị như kẹo cao su, kẹo gấu hay kẹo trái cây ngon lành.

Nhưng các nghiên cứu gần đây đặt ra vấn đề, liệu việc sử dụng rộng rãi các thực phẩm bổ sung như thế có bảo đảm hay không? “Có lẽ không,” Robert Baker, thành viên của ủy ban dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Hoa Kỳ (AAP) cho biết, “Nếu xem xét kỹ chế độ dinh dưỡng của hầu như bất kỳ đứa trẻ nào, bạn cũng sẽ có thể tìm thấy lỗ hổng. Nhưng hầu hết trẻ em đều đã có được đủ chất dinh dưỡng; vậy nên uống thêm vitamin tổng hợp thật ra cũng chẳng đem lại bao nhiêu lợi ích.” Trên thực tế, AAP cho thấy vitamin tổng hợp chỉ nên dùng cho những đứa trẻ thuộc gia đình có thu nhập thấp, theo một chế độ ăn chay, tham gia vào một chương trình giảm cân, hoặc có rối loạn ăn uống – một bệnh ảnh hưởng đến sự trao đổi chất, hay mắc chứng biếng ăn.

Hầu hết các nguy cơ trên đều có thể dễ nhận ra, tuy nhiên nguy cơ sau cùng lại thường gây bối rối. Nhiều bậc cha mẹ không chắc liệu con mình thèm ăn vậy là đã đủ hay chưa, do đó cứ cho bé uống thêm vitamin và khoáng bổ sung cho chắc. “Tôi hiểu các bậc phụ huynh luôn lo sợ con em mình bị thiếu một dưỡng chất quan trọng. Nhưng vấn đề trong phương pháp thừa còn hơn thiếu này là vài ông bố bà mẹ đã để bị lệ thuộc vào thực phẩm bổ sung hơn là có những cải biến trong chế độ ăn của con mình,” Tiến sĩ Mary Frances Picciano, nhà khoa học nghiên cứu về chế độ dinh dưỡng và thực phẩm bổ sung cho biết. Theo cô, nhìn chung các loại thực phẩm bổ sung cung cấp cho ta vitamin và khoáng chất; thực phẩm chúng ta ăn cũng cung cấp những dưỡng chất đó, và ngoài ra còn có thêm rất nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe, chứa trong những món ăn đa dạng.

Vậy thì, những gì là tốt nhất cho con bạn? Hãy cùng xem:

1. Kiểm tra nhu cầu vitamin và khoáng chất của con.

Ngoài canxi, nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em thấp hơn nhiều so với của người lớn. Ví dụ, trẻ từ 4 – 8 tuổi cần 25 miligam (mg) vitamin C mỗi ngày – tức chỉ khoảng một nửa cốc nhỏ nước cam. Và chỉ một cái bánh sandwich bơ đậu phộng đã có thể cung cấp hơn 100/130 mg nhu cầu magie của một trẻ từ 4 – 8 tuổi. Không may là bạn chẳng thể đong đếm được dựa trên những thông tin ghi trên bao bì sản phẩm. Phần lớn nhãn dinh dưỡng in trên đó sử dụng Các Giá trị Hàng ngày (Daily Values), đơn vị đo dựa trên số lượng phù hợp với người lớn.

Vậy tính nhu cầu dinh dưỡng của trẻ như thế nào?

Tỷ lệ các vitamin và khoáng chất được liệt kê trên nhãn thực phẩm áp dụng cho các nhu cầu dinh dưỡng của người lớn, đo bằng các tiêu chuẩn gọi là các giá trị hàng ngày (Daily Values – DV). Nhưng Nhu cầu Dinh dưỡng Khuyến nghị (Recommended Dietary Allowance – RDA) cho trẻ em thường là thấp hơn nhiều. Bảng dưới đây đưa ra số các chất dinh dưỡng khác nhau mà con bạn cần hàng ngày.

Nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ từ 1 đến 3 tuổi	Nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ từ 4 đến 8 tuổi	Nhu cầu hàng ngày
Calcium (canxi)  — 500 mg Copper (đồng)  — 340 mcg Folic acid (axit folic)  — 150 mcg Iron (sắt)  — 7 mg Magnesium (magiê) — 80 mg Niacin (vitamin B3 hay vitamin PP) — 6 mg Vitamin A — 1,000 IU Vitamin C — 15 mg Vitamin D — 200 IU Zinc (kẽm)  — 3mg	Calcium — 800 mg Copper — 440 mcg Folic acid — 200 mcg Iron — 10 mg Magnesium — 130 mg Niacin — 8 mg Vitamin A — 1,333 IU Vitamin C — 25 mg Vitamin D — 200 IU Zinc — 5 mg	Calcium — 1000 mg Copper — 2.0 mg Folic acid — 400 mcg Iron — 18 mg Magnesium — 400 mg Niacin — 20 mg Vitamin A — 5,000 IU Vitamin C — 60 mg Vitamin D — 400 IU Zinc — 15 mg

2. Đánh giá chế độ dinh dưỡng của con.

Khi đã xác định được lượng dưỡng chất cần cung cấp cho con, bố mẹ hãy thử tiếp tục xác định xem chế độ ăn uống của bé có cung cấp dinh dưỡng đủ trong khoảng ấy hay không. Cách tốt nhất: Ghi lại tất cả các bữa ăn, quà vặt, và thức uống mà bé tiêu thụ hai ngày trong tuần là thứ bảy hoặc chủ nhật, nhớ ghi chú lại cả số lượng nữa nhé. Hầu hết các chất dinh dưỡng chỉ có tác dụng tốt nhất trong một phạm vi hẹp gần với RDA. Cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho một đứa trẻ vốn đã có một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ không đem lại kết quả gì. Đó không những là một việc không cần thiết mà còn có thể lợi bất cập hại, chẳng hạn như một chút ít hơn hoặc nhiều hơn chất kẽm cũng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, nếu xác định ra vấn đề, hãy đặt câu hỏi về những chất dinh dưỡng bị thiếu hụt đó và chuyển sang bước tiếp theo.

3. Bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết

Nếu con bạn thiếu hụt một lượng nhỏ một hoặc hai chất dinh dưỡng thì việc điều chỉnh không có gì phức tạp lắm. Giả sử đứa con 6 tuổi của bạn đã được đáp ứng 75% nhu cầu canxi. Bằng cách dùng một cốc sữa hoặc nước cam có bổ sung canxi thay thế cho một ly soda hoặc nước trái cây, bé sẽ được cung cấp đủ cho nhu cầu của mình. Còn nếu sắt là vấn đề? Thay món bánh vòng vành phủ kem bằng một chiếc bánh kẹp cá ngừ, hoặc thêm thịt gà vào bữa ăn, lượng sắt của bé sẽ tăng ít nhất một phần ba.

Nhưng nếu con của bạn thiếu nhiều chất dinh dưỡng, một hoặc hai thay đổi nhỏ sẽ không thể sửa chữa vấn đề, đồng thời, nếu bạn thực hiện tất cả thay đổi cùng một lúc, cơ thể bé có thể sẽ không tiếp nhận được. Vậy bạn nên bắt đầu như thế nào? “Xem xét lại các món ăn nhẹ mà bạn cung cấp cho con”, đó là đề nghị của Elizabeth Ward – tác giả cuốn Healthy Foods, Healthy Kids. Ví dụ, nếu con bạn thường ăn vặt bằng snack và hoa quả dầm, hãy thử đổi sang hỗn hợp gồm hoa quả khô, ngũ cốc, các loại hạt và đôi khi có thể có thêm cả sô-cô-la, và sinh tố hoa quả xay cùng với sữa sẽ bổ sung khẩu phần canxi, vitamin C và B. Nếu bé thường măm măm bánh quy hoặc bánh ngọt, hãy thay thế bằng bánh mì chuối (chứa nhiều với kali), bánh cà rốt được làm bằng bột lúa mì nguyên hạt, hoặc bánh bí ngô nướng xốp (cả hai đều giàu vitamin A).

Sau đó sử dụng Kim tự tháp Sử dụng Thực phẩm để quyết định sử dụng đúng nhóm thực phẩm cũng như liều lượng của từng nhóm thực phẩm ấy. Nếu con bạn từ chối thực hiện theo, hãy thử “dỗ dành” bằng cách cho bé giúp vài việc vặt trong nhà bếp. Zanecosky nói rằng con gái cô đã bắt đầu ăn nhiều thức ăn giàu chất sắt như trứng, ớt chuông với đậu và thịt hơn sau khi được mẹ hướng dẫn và cho phép phụ chuẩn bị chúng.

4. “Nghiệm thu kết quả”

Hãy đặt ra một tháng để cải thiện thói quen ăn uống của con bạn,sau đó tính toán lại lượng chất dinh dưỡng mà bé đã tiếp nhận được. Nếu vẫn còn thấy thiếu hụt, bạn hãy tính đến việc sử dụng thực phẩm bổ sung, mặc dù vậy vẫn nên tiếp tục cố gắng để cải thiện thói quen ăn uống của trẻ. Bạn thắc mắc rằng nên bổ sung vitamin và khoáng chất nào là tốt nhất? Điều đó còn tùy vào cơ thể bé.

Nếu con của bạn với chế độ ăn uống chỉ không đủ chất canxi, bạn nên lựa chọn bổ sung canxi thôi thay vì vitamin tổng hợp, như thế sẽ cung cấp cho bé nhiều khoáng chất giúp phát triển hệ xương hơn. Nếu không, Tiến sĩ Thomas Badger, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Dinh dưỡng Trẻ em Arkansas khuyên bạn hãy thử sử dụng vitamin tổng hợp / viên khoáng tổng hợp không chứa các thành phần thảo dược và được điều chế đặc biệt dành cho trẻ em. “Nhiều thành phần thảo dược không an toàn cho trẻ em, và những viên nén dành cho người lớn có thể chứa quá nhiều chất dinh dưỡng nào đó với cơ thể của bé,” ông cảnh báo.

Bạn có thể tìm cho con mình những loại thực phẩm bổ sung một cách cẩn trọng. Hãy lựa chọn những nhãn hiệu đáp ứng được các yêu cầu nghiêm ngặt của Bộ Y tế và được chứng nhận.