Trong khẩu phần ăn của trẻ em hiện nay thì váng sữa là rất phổ biến, với hương vị thơm ngon, dễ ăn nên hấp dẫn được trẻ hơn so với sữa công thức. Tuy nhiên, phụ huynh cần hiểu và dùng váng sữa cho đúng.
Váng sữa là gì?
Váng sữa là một chế phẩm của sữa. Trước đây, váng sữa được chế biến bằng cách vớt phần trên cùng của sữa và cho làm lạnh. Ngày nay, nhà sản xuất sử dụng máy ly tâm để tách phần trên cùng của sữa, đó chính là váng sữa. Tuỳ thuộc vào cách chế biến, sẽ có nhiều loại váng sữa khác nhau. Ngoài ra, còn có váng sữa nhân tạo được chế biến từ các loại dầu thực vật (dầu dừa, dầu cọ…), bổ sung thêm casein (đạm sữa bò) và đường lactose (loại đường có trong sữa bò). Vì là chế phẩm của sữa nên thành phần của váng sữa cũng gồm có chất đạm, chất béo, chất đường, các vitamin và chất khoáng. Tuy nhiên, tỷ lệ các chất dinh dưỡng này hoàn toàn khác trong sữa.
Quan sát nhãn ghi trên hộp váng sữa, chúng ta sẽ thấy thành phần chủ yếu của váng sữa là chất béo. Lượng chất béo trong một hộp váng sữa chiếm đến trên 70% tổng năng lượng mà bé cần. Lượng chất béo này cao gấp đôi so với chất béo có trong một ly sữa thông thường của bé.
Do đó, đây là nguồn cung cấp năng lượng rất cao. Điều này không đồng nghĩa với nhận định cho rằng “váng sữa có nhiều chất dinh dưỡng”. Trái lại, thành phần dưỡng chất trong váng sữa rất ít. Chất đạm rất thấp, các vitamin và chất khoáng cũng thấp. Vì vậy, các bậc cha mẹ không nên dùng váng sữa để thay thế sữa cho bé.
Dùng váng sữa cho đúng
Những bé nên dùng: Váng sữa có thành phần chất béo cao, cung cấp nhiều năng lượng nên sẽ tốt cho bé từ trên một tuổi bị thiếu cân, suy dinh dưỡng; bé mới ốm dậy cần nhiều năng lượng. Với những bé này, mẹ nên dùng váng sữa làm bữa ăn phụ, với lượng dùng hợp lý là 1–2 hộp/ngày.
Những bé không nên dùng: Bé dưới sáu tháng tuổi, bé bị thừa cân – béo phì, bé đang bị tiêu chảy, bé dị ứng với sữa bò…
Lưu ý: chỉ sử dụng váng sữa như thực phẩm bổ sung cho bé. Lượng váng sữa có thể cho bé ăn trong ngày phụ thuộc vào tuổi, cân nặng và loại váng sữa được mua. Trung bình, bé 6–12 tháng tuổi có thể ăn 1/2 – 1 hộp váng sữa/ngày, bé trên một tuổi có thể ăn 1–2 hộp/ngày, tuỳ vào mức độ dung nạp của bé. Không nên cho bé ăn quá nhiều, vì có thể gây đầy bụng, tiêu chảy do hàm lượng chất béo quá cao.
Không thể thay thế sữa mẹ
Theo hướng dẫn của tổ chức y tế thế giới (WHO), cần cho bé bú mẹ hoàn toàn dưới sáu tháng tuổi. Vì vậy, chỉ nên cho bé ăn váng sữa sau sáu tháng tuổi, nhằm bổ sung thêm năng lượng, giúp bé tăng cân tốt hơn.
Không có một thực phẩm nào có thể thay thế sữa mẹ. Váng sữa không thể thay thế sữa, nhất là sữa mẹ, vì nó không chứa đủ các chất dinh dưỡng như trong sữa mẹ, đặc biệt là hàm lượng đạm trong váng sữa thấp. Nếu dùng váng sữa thay cho sữa mẹ, bé sẽ bị thiếu chất đạm, dẫn đến suy dinh dưỡng, thiếu máu… do thiếu các vi chất dinh dưỡng.
